( آقا خان ) آقا خان اول مشهور به آقاتخان محلاتی ابن شاه خلیل الله رئیس فرقه اسماعیلیه ( و. ایران ۱۸٠٠ م . ف. هند ۱۸۸۱ م . ) چون حاج عبد المحمد محلاتی رفتاری کرد که آقا خان آن را نپسندید و از آنجا که حاج میرزا آقاسی وزیر اعظم وقت حاج عبد المحمد را مورد توجه قرار داده بود این امر بر آقا خان گران آمد و قلعه بم را تسخیر کرد . ولی فیروز میرزا حکمران کرمان قلعه را از او باز ستد و او را روانه تهران کرد ( ۱۲۵۵ ه. ق . ) اگر چه حاج میرزا آقاسی در ظاهر با وی بملاطفت رفتار می کرد ولی چون عبد المحمد مذکور را وا داشت تا شفیع او گردد کدورت پیشوای اسماعیلیه مرتفع نگردید و ببهانه سفر مکه از تهران خارج شد و در حدود یزد و کرمان به مخالفت بر خاست . بهمن میرزا بهائ الدوله بمقابله او شتافت و پس از دو جنگ آقا خان بجانب لار رفت و از آنجا راه هند را در پیش گرفت و تا زمان مرگ رئیس فرقه اسماعیلیه بود . یا آقا خان دوم پس از پدر خود آقا خان اول جانشین او شد . ( ف. ۱۸۸۵ م . ) یا آقاخان سوم . پس از آقاخان دوم تنها پسرش به نام آقا سلطان بعنوان آقاخان سوم جانشین او شد . ( ف. ژنو ۱۳۳۶ ه. ش /۱۹۵۷ م . ) یا آقا خان چهارم پس از آقاخان سوم بنا بوصیت او نوه پسری وی شاه ( پرنس ) کریم خان پسر علیخان ( ف. ۱۹۵۷ م . ) به پیشوایی اسماعیلیه منصوب شد .
اقاخان
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
آقاخان. آقاخان نام لقبی موروثی است که به امام اسماعیلیان گفته می شود .نخستین بار فتح علی شاه قاجار، به حسن علی شاه که چهل و ششمین امام اسماعیلیه بود، لقب «آقاخان» را اعطا کرد و از آن زمان به بعد، امامان اسماعیلی با لقب احترام آمیز «آقاخان» خطاب می شوند.
حسن علی شاه محلاتی، آقاخان اول
علی شاه آقاخان، آقاخان دوم
پرنس آقاخان، آقاخان سوم
کریم آقاخان، آقاخان چهارم
تاکنون چهار تن از امامان اسماعیلیه عنوان آقاخان داشته اند:
در دوران پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی در اسناد و مجالس رسمی ایران به آقاخان با عنوان والاحضرت (که مخصوص خانواده سلطنتی بود) خطاب می شد.
آقا خان چهارم، که در ایران به «پرنس کریم آقاخان» معروف است، بنیان گذار شبکه توسعه آقاخان است که برای گسترش آموزش و بهبود وضع زندگی در برخی کشورهای جهان مانند افغانستان کار می کند.
حسن علی شاه محلاتی، آقاخان اول
علی شاه آقاخان، آقاخان دوم
پرنس آقاخان، آقاخان سوم
کریم آقاخان، آقاخان چهارم
تاکنون چهار تن از امامان اسماعیلیه عنوان آقاخان داشته اند:
در دوران پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی در اسناد و مجالس رسمی ایران به آقاخان با عنوان والاحضرت (که مخصوص خانواده سلطنتی بود) خطاب می شد.
آقا خان چهارم، که در ایران به «پرنس کریم آقاخان» معروف است، بنیان گذار شبکه توسعه آقاخان است که برای گسترش آموزش و بهبود وضع زندگی در برخی کشورهای جهان مانند افغانستان کار می کند.
wiki: آقاخان
آقاخان (ابهام زدایی). آقاخان ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره داشته باشد:
میرزا آقاخان کرمانی
آقاخان
آقا خان یکم
کریم آقاخان
میرزا آقاخان کرمانی
آقاخان
آقا خان یکم
کریم آقاخان
wiki: آقاخان (ابهام زدایی)
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] آقاخان. آقاخان، عنوان امامان بخش عمده ای از اسماعیلیان نزاری جهان که از دوره فتحعلی شاه قاجار (۱۲۱۲-۱۲۵۰ق/۱۷۹۸-۱۸۳۵م) به هنگام پیشوایی حسنعلی شاه ، چهل و ششمین امام اسماعیلی ، اطلاق آن برایشان معمول گردید.
اینان به ترتیب عبارتند از:
← آقاخان اول
(۱) فریدون آدمیت، امیرکبیر و ایران، تهران، خوارزمی، ۱۳۶۱ش.(۲) آقابزرگ، الذریعه، ۲/۲۱۲.(۳) آقاخان اول (محمدحسن حسینی)، عبرت افزا، بمبئی، ۱۲۷۸ق.(۴) آمریکانا.(۵) محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، به کوشش پرتونوری علا و محمدعلی سپانلو، تهران، اسفار، ۱۳۶۴ش، ص۶۵۳-۶۵۵، ۶۶۱-۶۶۳، ۶۷۳.(۶) مهدی بامداد، تاریخ رجال ایران، تهران، زوار، ۱۳۴۷-۱۳۵۳ش.(۷) ادوارد یوگنی ویچ برتلس، ناصرخسرو و اسماعیلیان، ترجمه یحیی آرین پور، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۶ش.(۸) بریتانیکا.(۹) بستانی، (فؤاد افرام).(۱۰) عبدالحجت بلاغی، تاریخ نایین، تهران ۱۳۶۹ق.(۱۱) محمدعلی پیرزاده، سفرنامه، به کوشش حافظ فرمانفرماییان، تهران، بابک، ۱۳۶۰ش، ۱/۱۳۱-۱۳۶.(۱۲) مشیرالدّوله حسن و عباس اقبال پیرنیا، تاریخ ایران، تهران، خیام، ۱۳۶۲ش، ص۳۸۹، ۸۱۳-۸۱۴.(۱۳) احمد خان ملک ساسانی، سیاستگران دوره قاجار، تهران، بابک، ۱۳۳۸ش.(۱۴) محمدجعفر خورموجی، حقایق الاخبار ناصری، به کوشش حسین خدیوجم، تهران، نشرنی، ۱۳۶۳ش، ص۲۵، ۷۶، ۷۷.(۱۵) عبدالله رازی، تاریخ کامل ایران، تهران، اقبال، ۱۳۴۱ش، ۲/۵۰۱-۵۰۲.(۱۶) دایرة المعارف اسلام.(۱۷) رحیم زاده صفوی، اسرار سقوط احمدشاه، به کوشش بهمن دهقان، ص۱۲۹-۱۳۱.(۱۸) محسن ساعی، آقاخان محلاتی و فرقه اسماعیلیه، تهران، ۱۳۲۹ش.(۱۹) سرپرسی سایکس، تاریخ ایران، ترجمه محمدتقی فخرداعی گیلانی، تهران دنیای کتاب، ۱۳۶۳ش، ۲/۴۸۶.(۲۰) محمد تقی سپهر، ناسخ التواریخ، به کوشش محمدباقر بهبودی، تهران، اسلامیه، ۱۳۴۴ش، ۲/۳۳۴-۳۳۵، ۳۶۱.(۲۱) حسین سعادت نوری، زندگی حاجی میرزاآقاسی، تهران، وحید، ص۵۱-۵۴.(۲۲) حمید و حمید گلکار سیاح، خاطرات حاج سیاح، تهران، امیرکبیر، ۱۳۵۶ش، ص۵۵۱.(۲۳) عبدالرحمان سیف آزاد، تاریخچه فرقه اسماعیلیه.(۲۴) حاج زین العابدین شروانی، حقائق السّیاحه، دانشگاه تهران، ۱۹۶۹م.(۲۵) علی اصغر شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران، ابن سینا، ۱۳۴۲ش، ص۱۰۷-۱۰۹.(۲۶) عامری، ع م، «دو نامه تاریخی»، راهنمای کتاب، س ۴، شمـ ۵، ۶، (مرداد، شهریور، ۱۳۴۰ش)، ص۵۱۱-۵۱۶.(۲۷) سلطان احمدمیرزا عضدالدوله، تاریخ عضدی، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، بابک، ۱۳۵۵ش، ص۲۱، ۲۲، ۱۹۵-۱۹۷، ۱۲۷.(۲۸) فرصت شیرازی، محمدنصیر، آثار عجم، بمبئی، ۱۳۵۴ق، ص۴۵۰-۴۵۱.(۲۹) محمدعلی خان فریدالملک، خاطرات، به کوشش مسعودفرید (قراگوزلو)، تهران، زوار، ۱۳۵۶ش، ص۱۸۶.(۳۰) قاآنی، حبیب الله، کلیات دیوان، تهران، علمی.(۳۱) لغت نامه دهخدا.(۳۲) لویس، برنارد، فداییان اسماعیلی، ترجمه فریدون بدره ای، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۸ش، ص۲۳-۲۸.(۳۳) محمود، محمود، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس، تهران، اقبال، ۱۳۶۲ش، ۲/۵۱۵-۵۱۷.(۳۴) محمد معصوم علیشاه، سفرنامه نایل الصدر شیرازی تهران، بابک، ۱۳۶۲ش، ص۲۹۲-۳۰۰.(۳۵) محمد معصوم علیشاه، طرایق الحقایق، به کوشش محمدجعفر محجوب تهران، سنایی، ۱۳۳۹ش، ۳/۳۹۳، ۴۳۴.(۳۶) معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، اصفهان، ۱۳۵۱ش، ۳/۶۶۲-۶۷۰.(۳۷) احمدعلی خان وزیری کرمانی، تاریخ کرمان، به کوشش محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، جیبی، ۱۳۴۰ش، ص۳۸۴-۳۹۶.(۳۸) رضاقلی خان هدایت، روضه الصفای ناصری، قم، مرکزی ـ پیروز ـ خیام، ۱۳۳۹.(۳۹) آقاخان سوم، The Memoires, لندن، Cassel، ۱۹۵۴.
اینان به ترتیب عبارتند از:
← آقاخان اول
(۱) فریدون آدمیت، امیرکبیر و ایران، تهران، خوارزمی، ۱۳۶۱ش.(۲) آقابزرگ، الذریعه، ۲/۲۱۲.(۳) آقاخان اول (محمدحسن حسینی)، عبرت افزا، بمبئی، ۱۲۷۸ق.(۴) آمریکانا.(۵) محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، به کوشش پرتونوری علا و محمدعلی سپانلو، تهران، اسفار، ۱۳۶۴ش، ص۶۵۳-۶۵۵، ۶۶۱-۶۶۳، ۶۷۳.(۶) مهدی بامداد، تاریخ رجال ایران، تهران، زوار، ۱۳۴۷-۱۳۵۳ش.(۷) ادوارد یوگنی ویچ برتلس، ناصرخسرو و اسماعیلیان، ترجمه یحیی آرین پور، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۶ش.(۸) بریتانیکا.(۹) بستانی، (فؤاد افرام).(۱۰) عبدالحجت بلاغی، تاریخ نایین، تهران ۱۳۶۹ق.(۱۱) محمدعلی پیرزاده، سفرنامه، به کوشش حافظ فرمانفرماییان، تهران، بابک، ۱۳۶۰ش، ۱/۱۳۱-۱۳۶.(۱۲) مشیرالدّوله حسن و عباس اقبال پیرنیا، تاریخ ایران، تهران، خیام، ۱۳۶۲ش، ص۳۸۹، ۸۱۳-۸۱۴.(۱۳) احمد خان ملک ساسانی، سیاستگران دوره قاجار، تهران، بابک، ۱۳۳۸ش.(۱۴) محمدجعفر خورموجی، حقایق الاخبار ناصری، به کوشش حسین خدیوجم، تهران، نشرنی، ۱۳۶۳ش، ص۲۵، ۷۶، ۷۷.(۱۵) عبدالله رازی، تاریخ کامل ایران، تهران، اقبال، ۱۳۴۱ش، ۲/۵۰۱-۵۰۲.(۱۶) دایرة المعارف اسلام.(۱۷) رحیم زاده صفوی، اسرار سقوط احمدشاه، به کوشش بهمن دهقان، ص۱۲۹-۱۳۱.(۱۸) محسن ساعی، آقاخان محلاتی و فرقه اسماعیلیه، تهران، ۱۳۲۹ش.(۱۹) سرپرسی سایکس، تاریخ ایران، ترجمه محمدتقی فخرداعی گیلانی، تهران دنیای کتاب، ۱۳۶۳ش، ۲/۴۸۶.(۲۰) محمد تقی سپهر، ناسخ التواریخ، به کوشش محمدباقر بهبودی، تهران، اسلامیه، ۱۳۴۴ش، ۲/۳۳۴-۳۳۵، ۳۶۱.(۲۱) حسین سعادت نوری، زندگی حاجی میرزاآقاسی، تهران، وحید، ص۵۱-۵۴.(۲۲) حمید و حمید گلکار سیاح، خاطرات حاج سیاح، تهران، امیرکبیر، ۱۳۵۶ش، ص۵۵۱.(۲۳) عبدالرحمان سیف آزاد، تاریخچه فرقه اسماعیلیه.(۲۴) حاج زین العابدین شروانی، حقائق السّیاحه، دانشگاه تهران، ۱۹۶۹م.(۲۵) علی اصغر شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران، ابن سینا، ۱۳۴۲ش، ص۱۰۷-۱۰۹.(۲۶) عامری، ع م، «دو نامه تاریخی»، راهنمای کتاب، س ۴، شمـ ۵، ۶، (مرداد، شهریور، ۱۳۴۰ش)، ص۵۱۱-۵۱۶.(۲۷) سلطان احمدمیرزا عضدالدوله، تاریخ عضدی، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، بابک، ۱۳۵۵ش، ص۲۱، ۲۲، ۱۹۵-۱۹۷، ۱۲۷.(۲۸) فرصت شیرازی، محمدنصیر، آثار عجم، بمبئی، ۱۳۵۴ق، ص۴۵۰-۴۵۱.(۲۹) محمدعلی خان فریدالملک، خاطرات، به کوشش مسعودفرید (قراگوزلو)، تهران، زوار، ۱۳۵۶ش، ص۱۸۶.(۳۰) قاآنی، حبیب الله، کلیات دیوان، تهران، علمی.(۳۱) لغت نامه دهخدا.(۳۲) لویس، برنارد، فداییان اسماعیلی، ترجمه فریدون بدره ای، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۸ش، ص۲۳-۲۸.(۳۳) محمود، محمود، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس، تهران، اقبال، ۱۳۶۲ش، ۲/۵۱۵-۵۱۷.(۳۴) محمد معصوم علیشاه، سفرنامه نایل الصدر شیرازی تهران، بابک، ۱۳۶۲ش، ص۲۹۲-۳۰۰.(۳۵) محمد معصوم علیشاه، طرایق الحقایق، به کوشش محمدجعفر محجوب تهران، سنایی، ۱۳۳۹ش، ۳/۳۹۳، ۴۳۴.(۳۶) معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، اصفهان، ۱۳۵۱ش، ۳/۶۶۲-۶۷۰.(۳۷) احمدعلی خان وزیری کرمانی، تاریخ کرمان، به کوشش محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، جیبی، ۱۳۴۰ش، ص۳۸۴-۳۹۶.(۳۸) رضاقلی خان هدایت، روضه الصفای ناصری، قم، مرکزی ـ پیروز ـ خیام، ۱۳۳۹.(۳۹) آقاخان سوم، The Memoires, لندن، Cassel، ۱۹۵۴.
wikifeqh: پهلوی و مدتی رئیس بیمارستان پورسینای این شهر• آقاخان اشرفی، از شخصیت های دوران پهلوی• میرزا آقاخان محاسب الدوله، یکی از دانشمندان مشهور و از ریاضی دانان معروف اصفهان در قرن سیزده هجری• میرزا آقاخان نوری، میرزا "نصرالله خان نوری" معروف به "میرزا آقاخان" و ملقب به "اعتمادالدوله"، وزیر جاه طلب دوره ناصرالدین شاه
...
...
wikifeqh: آقاخان_(ابهام زدایی)
[ویکی فقه] آقاخان (عنوان). آقاخان، عنوان امامان بخش عمده ای از اسماعیلیان نزاری جهان که از دوره فتحعلی شاه قاجار (۱۲۱۲-۱۲۵۰ق/۱۷۹۸-۱۸۳۵م) به هنگام پیشوایی حسنعلی شاه ، چهل و ششمین امام اسماعیلی ، اطلاق آن برایشان معمول گردید.
اینان به ترتیب عبارتند از:
← آقاخان اول
(۱) فریدون آدمیت، امیرکبیر و ایران، تهران، خوارزمی، ۱۳۶۱ش.(۲) آقابزرگ، الذریعه، ۲/۲۱۲.(۳) آقاخان اول (محمدحسن حسینی)، عبرت افزا، بمبئی، ۱۲۷۸ق.(۴) آمریکانا.(۵) محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، به کوشش پرتونوری علا و محمدعلی سپانلو، تهران، اسفار، ۱۳۶۴ش، ص۶۵۳-۶۵۵، ۶۶۱-۶۶۳، ۶۷۳.(۶) مهدی بامداد، تاریخ رجال ایران، تهران، زوار، ۱۳۴۷-۱۳۵۳ش.(۷) ادوارد یوگنی ویچ برتلس، ناصرخسرو و اسماعیلیان، ترجمه یحیی آرین پور، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۶ش.(۸) بریتانیکا.(۹) بستانی، (فؤاد افرام).(۱۰) عبدالحجت بلاغی، تاریخ نایین، تهران ۱۳۶۹ق.(۱۱) محمدعلی پیرزاده، سفرنامه، به کوشش حافظ فرمانفرماییان، تهران، بابک، ۱۳۶۰ش، ۱/۱۳۱-۱۳۶.(۱۲) مشیرالدّوله حسن و عباس اقبال پیرنیا، تاریخ ایران، تهران، خیام، ۱۳۶۲ش، ص۳۸۹، ۸۱۳-۸۱۴.(۱۳) احمد خان ملک ساسانی، سیاستگران دوره قاجار، تهران، بابک، ۱۳۳۸ش.(۱۴) محمدجعفر خورموجی، حقایق الاخبار ناصری، به کوشش حسین خدیوجم، تهران، نشرنی، ۱۳۶۳ش، ص۲۵، ۷۶، ۷۷.(۱۵) عبدالله رازی، تاریخ کامل ایران، تهران، اقبال، ۱۳۴۱ش، ۲/۵۰۱-۵۰۲.(۱۶) دایرة المعارف اسلام.(۱۷) رحیم زاده صفوی، اسرار سقوط احمدشاه، به کوشش بهمن دهقان، ص۱۲۹-۱۳۱.(۱۸) محسن ساعی، آقاخان محلاتی و فرقه اسماعیلیه، تهران، ۱۳۲۹ش.(۱۹) سرپرسی سایکس، تاریخ ایران، ترجمه محمدتقی فخرداعی گیلانی، تهران دنیای کتاب، ۱۳۶۳ش، ۲/۴۸۶.(۲۰) محمد تقی سپهر، ناسخ التواریخ، به کوشش محمدباقر بهبودی، تهران، اسلامیه، ۱۳۴۴ش، ۲/۳۳۴-۳۳۵، ۳۶۱.(۲۱) حسین سعادت نوری، زندگی حاجی میرزاآقاسی، تهران، وحید، ص۵۱-۵۴.(۲۲) حمید و حمید گلکار سیاح، خاطرات حاج سیاح، تهران، امیرکبیر، ۱۳۵۶ش، ص۵۵۱.(۲۳) عبدالرحمان سیف آزاد، تاریخچه فرقه اسماعیلیه.(۲۴) حاج زین العابدین شروانی، حقائق السّیاحه، دانشگاه تهران، ۱۹۶۹م.(۲۵) علی اصغر شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران، ابن سینا، ۱۳۴۲ش، ص۱۰۷-۱۰۹.(۲۶) عامری، ع م، «دو نامه تاریخی»، راهنمای کتاب، س ۴، شمـ ۵، ۶، (مرداد، شهریور، ۱۳۴۰ش)، ص۵۱۱-۵۱۶.(۲۷) سلطان احمدمیرزا عضدالدوله، تاریخ عضدی، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، بابک، ۱۳۵۵ش، ص۲۱، ۲۲، ۱۹۵-۱۹۷، ۱۲۷.(۲۸) فرصت شیرازی، محمدنصیر، آثار عجم، بمبئی، ۱۳۵۴ق، ص۴۵۰-۴۵۱.(۲۹) محمدعلی خان فریدالملک، خاطرات، به کوشش مسعودفرید (قراگوزلو)، تهران، زوار، ۱۳۵۶ش، ص۱۸۶.(۳۰) قاآنی، حبیب الله، کلیات دیوان، تهران، علمی.(۳۱) لغت نامه دهخدا.(۳۲) لویس، برنارد، فداییان اسماعیلی، ترجمه فریدون بدره ای، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۸ش، ص۲۳-۲۸.(۳۳) محمود، محمود، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس، تهران، اقبال، ۱۳۶۲ش، ۲/۵۱۵-۵۱۷.(۳۴) محمد معصوم علیشاه، سفرنامه نایل الصدر شیرازی تهران، بابک، ۱۳۶۲ش، ص۲۹۲-۳۰۰.(۳۵) محمد معصوم علیشاه، طرایق الحقایق، به کوشش محمدجعفر محجوب تهران، سنایی، ۱۳۳۹ش، ۳/۳۹۳، ۴۳۴.(۳۶) معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، اصفهان، ۱۳۵۱ش، ۳/۶۶۲-۶۷۰.(۳۷) احمدعلی خان وزیری کرمانی، تاریخ کرمان، به کوشش محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، جیبی، ۱۳۴۰ش، ص۳۸۴-۳۹۶.(۳۸) رضاقلی خان هدایت، روضه الصفای ناصری، قم، مرکزی ـ پیروز ـ خیام، ۱۳۳۹.(۳۹) Āgā Khān، The Memoires، London، Cassel، ۱۹۵۴، Passim.
اینان به ترتیب عبارتند از:
← آقاخان اول
(۱) فریدون آدمیت، امیرکبیر و ایران، تهران، خوارزمی، ۱۳۶۱ش.(۲) آقابزرگ، الذریعه، ۲/۲۱۲.(۳) آقاخان اول (محمدحسن حسینی)، عبرت افزا، بمبئی، ۱۲۷۸ق.(۴) آمریکانا.(۵) محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، به کوشش پرتونوری علا و محمدعلی سپانلو، تهران، اسفار، ۱۳۶۴ش، ص۶۵۳-۶۵۵، ۶۶۱-۶۶۳، ۶۷۳.(۶) مهدی بامداد، تاریخ رجال ایران، تهران، زوار، ۱۳۴۷-۱۳۵۳ش.(۷) ادوارد یوگنی ویچ برتلس، ناصرخسرو و اسماعیلیان، ترجمه یحیی آرین پور، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۶ش.(۸) بریتانیکا.(۹) بستانی، (فؤاد افرام).(۱۰) عبدالحجت بلاغی، تاریخ نایین، تهران ۱۳۶۹ق.(۱۱) محمدعلی پیرزاده، سفرنامه، به کوشش حافظ فرمانفرماییان، تهران، بابک، ۱۳۶۰ش، ۱/۱۳۱-۱۳۶.(۱۲) مشیرالدّوله حسن و عباس اقبال پیرنیا، تاریخ ایران، تهران، خیام، ۱۳۶۲ش، ص۳۸۹، ۸۱۳-۸۱۴.(۱۳) احمد خان ملک ساسانی، سیاستگران دوره قاجار، تهران، بابک، ۱۳۳۸ش.(۱۴) محمدجعفر خورموجی، حقایق الاخبار ناصری، به کوشش حسین خدیوجم، تهران، نشرنی، ۱۳۶۳ش، ص۲۵، ۷۶، ۷۷.(۱۵) عبدالله رازی، تاریخ کامل ایران، تهران، اقبال، ۱۳۴۱ش، ۲/۵۰۱-۵۰۲.(۱۶) دایرة المعارف اسلام.(۱۷) رحیم زاده صفوی، اسرار سقوط احمدشاه، به کوشش بهمن دهقان، ص۱۲۹-۱۳۱.(۱۸) محسن ساعی، آقاخان محلاتی و فرقه اسماعیلیه، تهران، ۱۳۲۹ش.(۱۹) سرپرسی سایکس، تاریخ ایران، ترجمه محمدتقی فخرداعی گیلانی، تهران دنیای کتاب، ۱۳۶۳ش، ۲/۴۸۶.(۲۰) محمد تقی سپهر، ناسخ التواریخ، به کوشش محمدباقر بهبودی، تهران، اسلامیه، ۱۳۴۴ش، ۲/۳۳۴-۳۳۵، ۳۶۱.(۲۱) حسین سعادت نوری، زندگی حاجی میرزاآقاسی، تهران، وحید، ص۵۱-۵۴.(۲۲) حمید و حمید گلکار سیاح، خاطرات حاج سیاح، تهران، امیرکبیر، ۱۳۵۶ش، ص۵۵۱.(۲۳) عبدالرحمان سیف آزاد، تاریخچه فرقه اسماعیلیه.(۲۴) حاج زین العابدین شروانی، حقائق السّیاحه، دانشگاه تهران، ۱۹۶۹م.(۲۵) علی اصغر شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران، ابن سینا، ۱۳۴۲ش، ص۱۰۷-۱۰۹.(۲۶) عامری، ع م، «دو نامه تاریخی»، راهنمای کتاب، س ۴، شمـ ۵، ۶، (مرداد، شهریور، ۱۳۴۰ش)، ص۵۱۱-۵۱۶.(۲۷) سلطان احمدمیرزا عضدالدوله، تاریخ عضدی، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، بابک، ۱۳۵۵ش، ص۲۱، ۲۲، ۱۹۵-۱۹۷، ۱۲۷.(۲۸) فرصت شیرازی، محمدنصیر، آثار عجم، بمبئی، ۱۳۵۴ق، ص۴۵۰-۴۵۱.(۲۹) محمدعلی خان فریدالملک، خاطرات، به کوشش مسعودفرید (قراگوزلو)، تهران، زوار، ۱۳۵۶ش، ص۱۸۶.(۳۰) قاآنی، حبیب الله، کلیات دیوان، تهران، علمی.(۳۱) لغت نامه دهخدا.(۳۲) لویس، برنارد، فداییان اسماعیلی، ترجمه فریدون بدره ای، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۸ش، ص۲۳-۲۸.(۳۳) محمود، محمود، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس، تهران، اقبال، ۱۳۶۲ش، ۲/۵۱۵-۵۱۷.(۳۴) محمد معصوم علیشاه، سفرنامه نایل الصدر شیرازی تهران، بابک، ۱۳۶۲ش، ص۲۹۲-۳۰۰.(۳۵) محمد معصوم علیشاه، طرایق الحقایق، به کوشش محمدجعفر محجوب تهران، سنایی، ۱۳۳۹ش، ۳/۳۹۳، ۴۳۴.(۳۶) معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، اصفهان، ۱۳۵۱ش، ۳/۶۶۲-۶۷۰.(۳۷) احمدعلی خان وزیری کرمانی، تاریخ کرمان، به کوشش محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، جیبی، ۱۳۴۰ش، ص۳۸۴-۳۹۶.(۳۸) رضاقلی خان هدایت، روضه الصفای ناصری، قم، مرکزی ـ پیروز ـ خیام، ۱۳۳۹.(۳۹) Āgā Khān، The Memoires، London، Cassel، ۱۹۵۴، Passim.
wikifeqh: آقاخان_(عنوان)
پیشنهاد کاربران
به معنی:سرور : آقا. ( ترکی ، اِ ) خواجه . کیا. مهتر. سراکار. سرکار. بزرگ . سَر. سَرور. میر. میره . خداوند. خداوندگار. سیّد. مولی . صاحب . و در صدر یا ذیل نامهای خاص ، کلمه ٔ تعظیم است .
آقاخان نام عنوانیست موروثی که به امام شیعیان اسماعیلی می رسد. نخستین بار این عنوان را فتح علی شاه قاجار به آقا حسن علی شاه چهل و ششمین امام اسماعیلیه داد و پس از او جانشینانش از این عنوان برخوردارند.
آقاخان اول: شاه حسن علی ( ع )
آقاخان دوم: شاه علیشاه ( ع )
آقاخان سوم :سلطان محمد شاه ( ع )
آقاخان چهارم:شاه کریم الحسینی ( ع ) امام حاضر اسماعیلیه
زندگی نامه امام حاضر ( زمان ) :
حضرت والا آقاخان در تاریخ یازدهم جولای ۱۹۵۷ در سن ۲۰ سالگی جانشینی پدربزرگ خویش ( سر سلطان محمد شاه آقاخان ) و امام ( رهبر معنوی ) شیعیان امامی اسماعیلی شد. او چهل ونهمین امام موروثی مسلمانان شیعی اسماعیلی است و نسبِ مستقیمِ او از طریق علی، امام اول، داماد و پسر عموی پیامبر، و همسر او فاطمه، دختر پیامبر، به حضرت محمّد ( ص ) می رسد.
مقدمه
آقاخان، پسر شاهزاده علی خان و شاهزاده خانم تاج الدوله علی خان، در سیزدهم دسامبر ۱۹۳۶ در شهر ژنو زاده شد. وی سال های آغازین کودکی اش را در شهر نایروبی پایتخت کنیا سپری نمود. سپس به مدت نه سال در مدرسه ی لِرُزی ( Le Rosey ) تحصیل کرد. او در سال ۱۹۵۹ با مدرک لیسانس در رشته ی تاریخ اسلام از دانشگاه هاروارد فارغ التحصیل شد.
آقاخان، مانند پدربزرگ خویش و آقاخان پیش از خود سِر سلطان محمد شاه، دغدغه ی رفاه و بهزیستی مسلمانان را مخصوصاّ در مواجهه با چالش های ناشی از تغییرات پرشتاب تاریخی داشته است. امروزه اسماعیلیان حدوداّ در ۲۵ کشور که عموماّ در آسیای غربی و میانه، افریقا و خاور میانه، و همچنین شمال امریکا و اروپای غربی قرار دارند زندگی می کنند. در طول چهار دهه ی گذشته و از زمانی که آقاخان کنونی به امامت رسید، تحولات و تغییرات سیاسی و اقتصادی عمده ای در بسیاری از این مناطق ایجاد شده است. او سیستم پیچیده ی اداره ی جامعه ی اسماعیلی را، که توسط پدربزرگآش در دوره ی استعمار بنیان نهاده شده بود، با دنیای جدید متشکل از دولت های ملی سازگار نمود که، در پی جدا شدن جمهوری های آسیای میانه از اتحاد جماهیر شوروی سابق، ابعاد و پیچیدگی های این سازمان ها نیز گسترش یافته است.
برداشت از اسلام
آقاخان همواره بر این برداشت تأکید داشته که اسلام یک دین معنوی توأم با تفکر، آموزگارِ مهربانی و مدارا و حافظ کرامت انسان، اشرف مخلوقات خداوند، است. بر اساس سنت شیعی اسلامی، حراست و پاسداشت از حقوق فرد برای جستجوی شخصی و فکری و نیز ارایه ی نشانه های عملی در جهت بینشی اخلاقی از جامعه که برخاسته از پیام اسلام باشد در اختیار امام زمان است. در کنفرانس سیرت حضرت محمد که در سال ۱۹۷۶ در کراچی برگزار شد، آقاخان در مقام ریاست کنفرانس گفت تدبیر و درایت آخرین پیامبر خدا در یافتن راه حل های جدید برای مشکلاتی که با روش های قدیمی قابل حل نبودند، الهام بخش مسلمانان در ایجاد جامعه ا ی حقیقتاً مدرن و پویا بدون تخطی از مفاهیم بنیادین اسلام بود.
اسماعیلیان، در طول تاریخ، تحت هدایت امامان خویش در رشد تمدن اسلامی ایفای نقش نموده اند. دانشگاه الازهر و دارالعلم در قاهره و البته خود شهر قاهره نمونه هایی هستند از خدمات و تأثیرات اسماعیلیان بر زندگی فرهنگی، دینی، و فکری مسلمانان. از جمله ی فلاسفه، فقهاء و قاضیان، طبیبان، ریاضی دانان، منجّمان، و دانشمندان نامداری که در گذشته و تحت حکومت امامان اسماعیلی پرورش یافتند قاضی نعمان، حمید الدین کرمانی، ابن هیثم ( الهازن ) ، ناصرخسرو، و خواجه نصیرالدین طوسی را می توان نام برد.
دست آورد های امپراتوری فاطمیان
دست آوردهای امپراتوری فاطمیان در روایت های مربوط به دوره ی آغازین تاریخ اسماعیلیه، حدوداً از ابتدای پیدایش اسلام تا قرن یازدهم میلادی، وجهی غالب دارد.
سلسله ی فاطمیان، که نام اش از فاطمه دختر حضرت محمّد گرفته شده است، حکومتی را به وجود آورد که به مدت دو قرن موجب گسترش و توسعه ی هنر، علم، و تجارت در منطقه ی خاورِ نزدیکِ مدیترانه ا ی شد. مرکز آن قاهره بود که فاطمیان به عنوان پایتخت خود آن را بنا کردند. بعد از دوره ی فاطمیان، مرکز و مقّر جغرافیایی مسلمانان اسماعیلی از مصر به سوریه و ایران منتقل شد. بعد از سقوط الموت مرکز حکومت آنان در ایران به دست فاتحان مغول در قرن سیزدهم، اسماعیلیان چندین سده در قالب اجتماعات پراکنده، عمدتاّ در ایران و آسیای میانه و همچنین در سوریه، هند و جاهای دیگر ادامه ی حیات دادند. در دهه ی ۱۸۳۰ لقب افتخاری موروثی آقاخان از سوی پادشاه ایران به آقا حسن علی شاه، امام چهل و ششم، اهداء شد. در سال ۱۸۴۳ آقاخان اول ، که اجتماع بزرگی از پیروان اسماعیلی داشت، ایران را به مقصد هند ترک کرد. آقاخان دوم در سال ۱۸۸۵ و تنها چهار سال پس از رسیدن به مقام امامت درگذشت. جانشین او سر سلطان محمد شاه شد که پدربزرگ امام حاضر بوده و امام پیش از او بوده است.
سنّت ارایه ی خدمات بین المللی
در چند نسل اخیر، خانواده ی آقاخان سنت خدمت در عرصه ی بین المللی را دنبال کرده است. پدربزرگ آقاخان ریاست جامعه ی ملل را بر عهده داشت و پدرش شاهزاده علی خان سفیر پاکستان در سازمان ملل بود. عموی او شاهزاده صدرالدین مسؤول پناهندگان سازمان ملل، هماهنگ کننده ی سازمان ملل برای کمک رسانی به افغانستان، و نماینده ی اجرایی سازمان ملل در مناطق مرزی عراق - ترکیه بود.
برادر آقاخان، شاهزاده امین، بعد از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه هاروارد در سال ۱۹۶۵ به بخش امور اقتصادی و اجتماعی در دبیرخانه سازمان ملل ملحق شد. شاهزاده امین از سال ۱۹۶۸ از نزدیک در اداره ی مؤسْسات اصلی توسعه وابسته به نهاد امامت مشغول بوده است. وی مدیر بنیاد آقاخان ( AKF ) بوده و عضو هیأت مدیره ی صندوق توسعه ی اقتصادی آقاخان ( AKFED ) و رییس کمیت . . .
آقاخان نام عنوانیست موروثی که به امام شیعیان اسماعیلی می رسد. نخستین بار این عنوان را فتح علی شاه قاجار به آقا حسن علی شاه چهل و ششمین امام اسماعیلیه داد و پس از او جانشینانش از این عنوان برخوردارند.
آقاخان اول: شاه حسن علی ( ع )
آقاخان دوم: شاه علیشاه ( ع )
آقاخان سوم :سلطان محمد شاه ( ع )
آقاخان چهارم:شاه کریم الحسینی ( ع ) امام حاضر اسماعیلیه
زندگی نامه امام حاضر ( زمان ) :
حضرت والا آقاخان در تاریخ یازدهم جولای ۱۹۵۷ در سن ۲۰ سالگی جانشینی پدربزرگ خویش ( سر سلطان محمد شاه آقاخان ) و امام ( رهبر معنوی ) شیعیان امامی اسماعیلی شد. او چهل ونهمین امام موروثی مسلمانان شیعی اسماعیلی است و نسبِ مستقیمِ او از طریق علی، امام اول، داماد و پسر عموی پیامبر، و همسر او فاطمه، دختر پیامبر، به حضرت محمّد ( ص ) می رسد.
مقدمه
آقاخان، پسر شاهزاده علی خان و شاهزاده خانم تاج الدوله علی خان، در سیزدهم دسامبر ۱۹۳۶ در شهر ژنو زاده شد. وی سال های آغازین کودکی اش را در شهر نایروبی پایتخت کنیا سپری نمود. سپس به مدت نه سال در مدرسه ی لِرُزی ( Le Rosey ) تحصیل کرد. او در سال ۱۹۵۹ با مدرک لیسانس در رشته ی تاریخ اسلام از دانشگاه هاروارد فارغ التحصیل شد.
آقاخان، مانند پدربزرگ خویش و آقاخان پیش از خود سِر سلطان محمد شاه، دغدغه ی رفاه و بهزیستی مسلمانان را مخصوصاّ در مواجهه با چالش های ناشی از تغییرات پرشتاب تاریخی داشته است. امروزه اسماعیلیان حدوداّ در ۲۵ کشور که عموماّ در آسیای غربی و میانه، افریقا و خاور میانه، و همچنین شمال امریکا و اروپای غربی قرار دارند زندگی می کنند. در طول چهار دهه ی گذشته و از زمانی که آقاخان کنونی به امامت رسید، تحولات و تغییرات سیاسی و اقتصادی عمده ای در بسیاری از این مناطق ایجاد شده است. او سیستم پیچیده ی اداره ی جامعه ی اسماعیلی را، که توسط پدربزرگآش در دوره ی استعمار بنیان نهاده شده بود، با دنیای جدید متشکل از دولت های ملی سازگار نمود که، در پی جدا شدن جمهوری های آسیای میانه از اتحاد جماهیر شوروی سابق، ابعاد و پیچیدگی های این سازمان ها نیز گسترش یافته است.
برداشت از اسلام
آقاخان همواره بر این برداشت تأکید داشته که اسلام یک دین معنوی توأم با تفکر، آموزگارِ مهربانی و مدارا و حافظ کرامت انسان، اشرف مخلوقات خداوند، است. بر اساس سنت شیعی اسلامی، حراست و پاسداشت از حقوق فرد برای جستجوی شخصی و فکری و نیز ارایه ی نشانه های عملی در جهت بینشی اخلاقی از جامعه که برخاسته از پیام اسلام باشد در اختیار امام زمان است. در کنفرانس سیرت حضرت محمد که در سال ۱۹۷۶ در کراچی برگزار شد، آقاخان در مقام ریاست کنفرانس گفت تدبیر و درایت آخرین پیامبر خدا در یافتن راه حل های جدید برای مشکلاتی که با روش های قدیمی قابل حل نبودند، الهام بخش مسلمانان در ایجاد جامعه ا ی حقیقتاً مدرن و پویا بدون تخطی از مفاهیم بنیادین اسلام بود.
اسماعیلیان، در طول تاریخ، تحت هدایت امامان خویش در رشد تمدن اسلامی ایفای نقش نموده اند. دانشگاه الازهر و دارالعلم در قاهره و البته خود شهر قاهره نمونه هایی هستند از خدمات و تأثیرات اسماعیلیان بر زندگی فرهنگی، دینی، و فکری مسلمانان. از جمله ی فلاسفه، فقهاء و قاضیان، طبیبان، ریاضی دانان، منجّمان، و دانشمندان نامداری که در گذشته و تحت حکومت امامان اسماعیلی پرورش یافتند قاضی نعمان، حمید الدین کرمانی، ابن هیثم ( الهازن ) ، ناصرخسرو، و خواجه نصیرالدین طوسی را می توان نام برد.
دست آورد های امپراتوری فاطمیان
دست آوردهای امپراتوری فاطمیان در روایت های مربوط به دوره ی آغازین تاریخ اسماعیلیه، حدوداً از ابتدای پیدایش اسلام تا قرن یازدهم میلادی، وجهی غالب دارد.
سلسله ی فاطمیان، که نام اش از فاطمه دختر حضرت محمّد گرفته شده است، حکومتی را به وجود آورد که به مدت دو قرن موجب گسترش و توسعه ی هنر، علم، و تجارت در منطقه ی خاورِ نزدیکِ مدیترانه ا ی شد. مرکز آن قاهره بود که فاطمیان به عنوان پایتخت خود آن را بنا کردند. بعد از دوره ی فاطمیان، مرکز و مقّر جغرافیایی مسلمانان اسماعیلی از مصر به سوریه و ایران منتقل شد. بعد از سقوط الموت مرکز حکومت آنان در ایران به دست فاتحان مغول در قرن سیزدهم، اسماعیلیان چندین سده در قالب اجتماعات پراکنده، عمدتاّ در ایران و آسیای میانه و همچنین در سوریه، هند و جاهای دیگر ادامه ی حیات دادند. در دهه ی ۱۸۳۰ لقب افتخاری موروثی آقاخان از سوی پادشاه ایران به آقا حسن علی شاه، امام چهل و ششم، اهداء شد. در سال ۱۸۴۳ آقاخان اول ، که اجتماع بزرگی از پیروان اسماعیلی داشت، ایران را به مقصد هند ترک کرد. آقاخان دوم در سال ۱۸۸۵ و تنها چهار سال پس از رسیدن به مقام امامت درگذشت. جانشین او سر سلطان محمد شاه شد که پدربزرگ امام حاضر بوده و امام پیش از او بوده است.
سنّت ارایه ی خدمات بین المللی
در چند نسل اخیر، خانواده ی آقاخان سنت خدمت در عرصه ی بین المللی را دنبال کرده است. پدربزرگ آقاخان ریاست جامعه ی ملل را بر عهده داشت و پدرش شاهزاده علی خان سفیر پاکستان در سازمان ملل بود. عموی او شاهزاده صدرالدین مسؤول پناهندگان سازمان ملل، هماهنگ کننده ی سازمان ملل برای کمک رسانی به افغانستان، و نماینده ی اجرایی سازمان ملل در مناطق مرزی عراق - ترکیه بود.
برادر آقاخان، شاهزاده امین، بعد از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه هاروارد در سال ۱۹۶۵ به بخش امور اقتصادی و اجتماعی در دبیرخانه سازمان ملل ملحق شد. شاهزاده امین از سال ۱۹۶۸ از نزدیک در اداره ی مؤسْسات اصلی توسعه وابسته به نهاد امامت مشغول بوده است. وی مدیر بنیاد آقاخان ( AKF ) بوده و عضو هیأت مدیره ی صندوق توسعه ی اقتصادی آقاخان ( AKFED ) و رییس کمیت . . .
کلمات دیگر: