خط رونی

خط رونی یا دبیره رمزی(Runic) الفبایی بود که در گذشته- پیش از پذیرش آیین ترسایی و اندکی پس از آن برای نوشتن زبان های ژرمنی در اسکاندیناوی و جزیره های بریتانیا سود برده می شد. در اسکاندیناوی این خط فوثارک Futhark یا فوذارک fuþark خوانده می شد (برگرفته از شش حرف اول الفبا یا F, U, Þ, A, R، و K). در آنگلوساکسون فوثورک Futhorc خوانده می شد و هماهنگ با انگلیسی باستان واج گزینی شده و از همان شش حرف به اصلی گرفته شده بود.
هانس یواخیم کلیم کایت؛ هنر مانوی؛ برگردان ابولقاسم اسماعیل پور؛ ویراست دوم؛ شابک ‎۹۶۴-۸۳۳۲-۱۲-۶
ویکی پدیای انگلیسی؛‎"Runic alphabet"، http://en.wikipedia.org/wiki/Runic ‏(نسخه ۲ دسامبر ۲۰۰۶)
کهنترین سنگنوشته رونی سنگ آینانگ در نروژ از سده چهارم میلادی است.
سنگنوشته ارخون بازمانده از سده هشتم (میلادی) که نوشته اش در پیوند با خط مجاری باستان است نیز خط رونی خوانده می شود. پنداشته می شود که این دبیره نیز برگرفته از ژرمنی باستان باشد، از اینرو گاه آن را رونی سان Runiform می خوانند.
از خط رونی که برای نوشتن به تُرکی کاربرد داشت برای نوشته های مانوی نیز سود برده می شد. برخی از نوشته های مانوی شرقی به این خط یافت شده اند. برای نمونه در تورفان و در کاوشهای ناحیه تویوق یک متن مانوی به این خط به جا مانده از حدود سال ۸۰۰ (میلادی) به دست آمده است.