حدیث مدرج

[ویکی فقه] حدیث مدرج، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی که کلام بعضی از راویان در آن گنجانده شود، گفته می شود.
یکی از تقسیمات حدیث به اعتبار متن و سند حدیث مدرج است.مدرج حدیثی است که کلام بعضی از راویان به آن اضافه شده باشد به گونه ای که گمان کنند جزء حدیث است.
وجه تسمیه
دلیل نام گذاری این حدیث به مدرج آن است که راوی مطلبی را در میان مطالب حدیث وارد یا به آخر آن ضمیمه می نماید.حدیث مدرج به دو قسم مدرج المتن و مدرج السند تقسیم می شود.
شناسایی حدیث مدرج
به طرق ذیل می توان حدیث مدرج را شناسایی کرد:۱- همین حدیث بدون اضافه موجود در حدیث دیگری نقل شده باشد.۲- بعضی از ائمه حدیث یا راویان تصریح کنند که کلماتی در این حدیث درج شده است.۳- استبعاد و استحاله صدور این کلام از معصوم (علیه السّلام)
تعبیرات مترادف
...

[ویکی اهل البیت] نویسنده: کاظم مدیر شانه چی
حدیثی است که راوی، کلام خود یا کلام بعضی راویان را داخل در متن نماید که موجب اشتباه کلام وی با سخن معصوم شود، چه این عمل به عنوان شرح و توضیح حدیث باشد و چه به عنوان استشهاد به آن؛
یا طی نقل زنجیره حدیث، توضیحی درباره یکی از راویان اضافه نماید.
یا دو حدیث را که هر کدام به سلسله سندی نقل شده است، ضمن سلسله سند دیگری آورد، یا دو متن را که به دو سند رسیده است، به یک سند نقل کند؛
یا متن حدیثی را بدون قسمتی از آن نقل کند و سپس شخص دیگری همان متن را با قسمتی که در سند مزبور نیست، ولی به سند دیگر آمده از وی نقل نماید.