تبرائیان

نام تبرائیان را بر گروهی نهادند که پس از بتخت نشستن شاه اسماعیل صفوی و تأسیس دولت صفویه از جانب شاه مأمور گشتند که در کوچه ها و رهگذرها، علی پسر ابوطالب و جانشینان او را بستایند و از خلفای قبل از علی تبرا کنند. (تبرائیان جلوی مردم را می گرفتند و می گفتند بگو از دشمنان علی تبرا می جوئی و اگر چنین نمی گفتند درجا شکم آنها را پاره می کردند)
سبک شناسی بهار
اما پس از بتخت نشستن شاه طهماسب اول و خشک شدن خونها و براه افتادن تولائیان و تبرائیان در کوچه و بازارها و انتشار کتب و باز شدن مکتب خانه ها در مدت پنجاه سال احوال دگرگون می شود.
شاه اسماعیل دوم سومین شاه صفوی، نسبت به تبرا و تبراییان که از شیعیان متعصب بودند، روش قاطعی را در پیش گرفت. او فرمان داد رسم تبرا در کوچه ها و محله ها از میان برداشته شود. شاه اسماعیل دوم درباره آنان گفته بود: «مرا با طبقه تبرایی که لعن را سرمایه معاش ساخته اند صفایی نیست.»

تَبَرّائیان
(یا: اهل تَبَرّی) جماعتی شیعی که امامت و ولایت را حق مسلّم امام علی (ع) و فرزندانش می دانند و از ظلم کنندگان بر آل محمد (ص) تبرّی می جویند. وجوب برائت از مخالفان و معاندان پیامبر و اهل بیت، در کتب اخبار شیعه و احادیث ائمه تصریح شده است. اعتقاد به تبرّی که پیشینۀ آن به قرن ۱ق می رسد، در عهد عباسیان و آل بویه و سلاجقه نیز مرسوم بود و اهل تبرّی که در این دوره ها گاه به سبب افراط در اظهار تبرّی با خشونت اُمَرا روبه رو می شدند، تقیه می کردند. تبرائیان در دورۀ صفویه آشکارا در مساجد و کوی و برزن به لعن غاصبانِ حق اهل بیت می پرداختند و در این امر افراط می کردند و بر در و دیوار اماکن عمومی اشعار و عباراتی در این زمینه می نوشتند. اگرچه شاه اسماعیل دوم صفوی فرمان به ترک تبرّی داد و شاه عباس اول صفوی و نادرشاه افشار نیز تبرائیان را از افراط در تبرّی منع کردند، اما این رسم در عهد زندیه و قاجاریه، با وجود ممانعت هایی از سوی دولت، همچنان در میان عامۀ مردم رایج بود. برخی آداب و رسوم که سبب تفرقۀ میان شیعه و سنی بوده است، از رسوم تبرائیان است.

[ویکی شیعه] تبرائیان گروهی از شیعه بودند که در دوران صفویه و در زمان حکومت شاه اسماعیل اول و فرزندش شاه طهماسب به وجود آمدند. سلاطین صفوی گروه هایی را برای تبلیغ حکومت خود و ترویج مذهب تشیع، که در این دوران به عنوان مذهب رسمی ایران اعلان شده بود، به نقاط مختلف کشور می فرستادند.
یکی از این گروه ها تبرائیان بودند؛ آنان در کوچه ها و بازارها با صدای بلند به بیان محبت نسبت به علی بن ابی طالب(ع) و فرزندان رسول خدا(ص) و طعن و لعن مخالفان ولایت علی بن ابیطالب(ع) می پرداختند. برخی از علمای شیعه با کارها و روش آن ها مخالف بودند. در دوران شاه اسماعیل دوم این کار به شدت منع و مرتکبین این عمل به قتل می رسیدند.
پس از شاه اسماعیل دوم این عمل توسط دیگر سلاطین صفوی منع شد، ولی برخورد تندی انجام نمی گرفت. در دوران افشاریه و زندیه و قاجار نیز با این کار مقابله و از نظر حکومتی منع می شد، اما در بین مردم عادی این عمل به صورت مراسم های خاصی انجام می گرفت.