زاب کوچک

مختصات: ۳۵°۱۴′۱۷″ شمالی ۴۳°۲۶′۱۱″ شرقی / ۳۵٫۲۳۸۰۶°شمالی ۴۳٫۴۳۶۳۹°شرقی / 35.23806; 43.43639
جغرافیای مفصل ایران، کاظم ودیعی
رودخانه زاب کوچک (به عربی: الزاب الصغیر) از ایران سرچشمه گرفته و در عراق به دجله می ریزد. این رودخانه نزدیک به ۴۰۰ کیلومتر طول داشته و حوضهٔ آبریز ی برابر با ۲۲۰۰۰ کیلومتر را در برمی گیرد. در کنار همین رود بود که ابومسلم خراسانی بر مروان حمار (آخرین خلیفهٔ اموی) غلبه یافت.
دو سد در سر راه این رود ساخته شده است. این رود از دامنه های زاگرس سرچشمه گرفته و از غرب ایران خارج می شود. رودخانه زاب کوچک در بالا دست در دره های کوه زاگرس جریان دارد.
رود کلوه- Kalwe (زاب) از ضلع غربی کوهستانهای مابین مهاباد و پیرانشهر مشهور به گردنه میدان با ۲۱۴۰ متر ارتفاع از سطح دریا و نیز ضلع شرقی کوهستانهای قندیل سرچشمه می گیرد درابتدا از شرق به غرب جاری می شود و دارای دو شاخه مهم فرعی چون رودخانه لاوین و سیلوه و بادین آباد در پیرانشهر و رودخانه های فرعی پردانان ، خدرآباد ، نستان ، کانی زرد ، قازان و ویسک در حوزه سردشت می باشد و سپس جریان خود را به سوی جنوب کج می کند و در دره ای عریض و مستقیم در امتداد جاده سردشت-پیرانشهر از منطقه پیرانشهر به سوی سردشت ادامه می یابد. از آن طرف سردشت یعنی ابتدای جلگه به هنگام خروج از ایران در دهستان آلان به طرف غرب یعنی اقلیم کردستان عراق جریان پیدا می کند سرانجام در بالا دست کرکوک در نزدیکی شهر حویجه به دجله می ریزد.رودخانه سیلوه از کوهستان حاجی ابراهیم قندیل بین پیرانشهر و اشنویه هم مرز با سوران کردستان عراق سرچشمه می گیرد.