تشی

نیص

خارپشت بزرگ، تیرانداز
( اسم ) پستانداری از راست. جوندگان که خاص نواحی گرم و معتدل آسیا و افریفا و اروپاست . این جانور نسبتا قوی و جثه اش تقریبا بانداز. روباه و دارای تیرهای نوک تیز و بالنسبه طویلی است که سطح پشت وی را فرا گرفته خار پشت تیر انداز.

(تَ ) (اِ. ) خارپشت ، تیرانداز.

تشی. [ ت َ ] ( اِ ) خارپشت کلان را گویند که خارهای خود را مانند تیر اندازد و بعضی گویند به این معنی عربی است. ( برهان ). خارپشت بزرگ را گویند که خارهای ابلق سیاه و سفید دارد و چون کسی را بیند خود را حرکتی دهد، خارهای خود را مانندتیر پراند و فرورود و آن را چوله نیز گویند و صاحب برهان گفته بعضی گویند تشی عربی است و خطا کرده و فارسی دری است و در کل تبرستان این لغت و نام شایع است. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). خارپشت کلان تیرانداز. ( ناظم الاطباء ). بمعنی سغر است. ( اوبهی ). همان اسغر یعنی خارپشت که خارهای ابلق دارد و چون تیر بسوی مردم اندازد. ( فرهنگ رشیدی ). جانوری است... که در پشتش ماننددوک خارهای سرتیزند. چون کسی قصدش کند خود را بیفشاند، خارها چون تیر جهند و در اندام قاصد نشینند و آن را جبروز و چزک و چیزو و چکاشه و ریکاشه و ریکاسه وزکاسه و سغر و سفر و سیخول و سغرته و سکاشه و سکر وسکرنه و روباه ترکی نیز گویند. بتازیش قنفذ... نامند. ( شرفنامه منیری ). اسدی در لغت فرس در ذیل «سکنه » آرد: خارپشت بود و داروا نیز گویندش و تشی و مرنگو و جخو و بیهن و کوله نیزگویندش. ( لغت فرس اسدی چ اقبال ص 506 ) :
ز هر جانور کان شناسد کسی
نبد چیزالا تشی بد بسی.تو این را سوی پارسی چون کشی
یکی شکنه خوانند و دیگر تشی
همه مرزهای خراسان تمام
مرنگوش خوانند و بیهن تمام.

= جوجه تیغی

/tashi/ خارپشت