مافی

باسلام مطالبی که بررسی کردم بسیار برایم جالب بود بنده ومرحوم پدرم ومرحوم پدر بزرگم تهرانی هستیم ایشان از بچه های قدیم محله مولوی تهران بودند اتفاقی من با خانمی ازدواج کردم که مادرش قزوینی بود واخرین بنده یه آپارتمان هم توقزوین خریدم البته ما ساکن تهران هستیم متشکرم

کلمه مافی ریشه کوردی دارد ماف در کوردی ب معنی حق و مافی یعنی حقی ک عربی نیست ماف ت بو یعنی حق تو است ب کوردی

نظر اقای حسین مافی کاملا درست است. ماف یعنی حق وحقوق معادل right در انگلیسی. وقتی در کردستان خدمت میکردم یکی از کارمندان مرا حقی صدا میکرد من گفتم مافی هستم نه حقی واو گفت ریشه ات کجاییست. گفتم اجدادم کرد بودند. گفت پس چرا معنی اسمت را نمیدانی.

با سلام به کل هم وطنان و مافی های کل ایران خواستم اینو اضافه کنم که زبان کُردی ما کَلهوری هستش و ما از کلهور های استان کرمانشاه هستیم دوستان توجه کنن استان عزیز کردستان هم کُرد کلهور دار ولی زبان اون ها تفاوت داره و سخت تر هست . ( به امید روزی که تمای تاریخ خودمون رو بدونیم و تمامی کلمات از یاد رفته رو به یاد بیاریم ) هیوام یه سه که گشت تاریخ و وشه کان کوردی خومان که له هورا چِینه و هورا بِکیم. . .

طایفه مافی از قوم بزرگ لر است
این طایفه یکی از متحدان کریم خان لر زند
بود

فرمایش دوستان در باب ریشه کوردی اسم فامیل مافی درست است . ما خودمان از ایل مافی و متولد قزوین هستیم . مافی ها کورد کلهر هستند و تمام کوردهای مافی در استان قزوین ( حدود بیست و هفت هزار نفر ) به زبان کوردی کلهری صحبت میکنند و ریشه قومی و زبانی مافی ها نه لری است نه لکی اما قطعا قرابت زیادی داریم که بدان مفتخریم . ولی نوشته های دال بر لر یا لک بودن مافی ها هیچ صحیح نیست و بهترین دلیلش هم کورد زبان بودن این مردم در حال حاضر است. البته تعداد معدودی هم به علت همزیستی با اقوام دیگر زبان خود را فراموش کرده اند و فارسی و حتی تعداد اندکی تورکی صحبت میکنند. اما ببش از نود درصد همچنان زبانشان را حفظ کرده اند. مافی، مافی نژاد، یگانه مافی، کورد مافی ، ، و. . . . . همگی مافی هستند که گاه پیشوند یا پسوندی به نام مافی افزوده شده.

درود بر همه کوردها که در جای جای این زمین خاکی ساکنند و بر پیشینه خود مفتخرند و خودشان هم آفریننده افتخار برای ملت کورد هستند.
بنده هم با افتخار عرض میکنم که کورد هستم وساکن روستای اسماعیل آباد قزوین میباشم.
بعرض میرسانم که همانطور که دوست عزیزمان فرموده اند معنی لغوی مافی به زبان کوردی سورانی و هورامانی میشود حق و یا حقی اما این دوست عزیزمان گویا فراموش کرده اند که زبان کوردی دارای ۵شاخه اصلی است و خود اینها دارای چند زیر شاخه هستندکه عرض خواهم کردولی مافی ها که سوران و زازا و هورامی نیستند.
ما وقتی که بخواهیم مسائل ریاضیات و فیزیک و هندسه را حل کنیم باید از فرمول و قاعده آن و درون قالب و روش مختص به خود آن مسئله را حل کنیم.
در علوم انسانی هم همینطور است باید آن را در قالب و قاعده خودش آن را حل کنیم.
شاخه های اصلی زبان کوردی و زیر شاخه های آن را بیان میکنیم.
۱. کورمانجی شمالی:
۱ ) بادینانی۲ ) بایزیدی۳ ) هرکی۴ ) شیکاک
۲. کورمانجی میانه:
۱ ) موکریانی۲ ) اردلانی۳ ) سورانی۴ ) جافی۵ ) بابانی
۳. کوردی هورامی:
۱ ) هورامی یا اورامانی۲ ) لهون۳ ) ژاوه رو۴ ) تخت
۴. کوردی زازا یا زازاکی

۵. کورمانجی جنوبی:
۱ ) گورانی۲ ) سنجاوی۳ ) لکی۴ ) کلهری۵ ) ایلامی۶ ) کرماشانی۷ ) گروسی

مطلب طولانی شد عذر بنده را پذیرا باشید اما لازم به ذکر بود جهت سروران گرامی خودم. . . عزیزان زبان و گویش اصلی کوردهای مافی ، زبان و گویش ایلامی هست اگر سفر به استان کرماشان و ایلام کرده باشید دقیقا به نکته ای که ذکر نمودم پی خواهید برد که کوردی ما هیچ شباهتی با گویش های کوردی منطقه کرماشان ندارد ودقیقا و کاملا شبیه مردم ساکن ایلام خصوصا در غرب و مرکز ایلام صحبت میکنیم و کوردی کلهری هم نیست، حتی الان عده ای هم مارا جزء عزیزان لک زبان و لر زبان بحساب میاورند که آنهم درست نیست خوشبختانه بنده بعلت قرابت قوم و خویشی با عزیزان لر زبان از ایل محترم چگینی و همینطور عز یزان کاکاوند که لک زبان هستند کاملا با زبان و گویش لری و لکی آشنا و مسلط هستم حتی کوردی سوران و هوارمی را هم تقریبا آشنایی دارم حقیر خودم شخصا به این مناطق رفته و با خیلی از این عزیزان صحبت نموده ام و علت فقط و فقط علاقه شخصی خودم به زبان و فرهنگ و پیشینه تاریخی خودم بوده و بس. . . متاسفانه عده خیلی زیادی از بزرگترین محققان و نویسندگان بزرگ در حوزه علوم اجتماعی اشتباهات بسیار بزرگ و فاحشیی عمدا یا سهوا در کتابت و نگارش علوم این حوزه علی الخصوص در باب مردم کورد دارند و بنده هیچ کتابی را خالی از اشکال ندیدم پس باید همه عزیزانی که دستی بر قلم و نگارش در باب این علوم دارند باید کاملا آکادمیک و علمی و منبع موثق ومبتنی بر تحقیقات میدانی دقیق مطالب را کتابت کنند تا خدای ناکرده باعث سردر گمی و ایراد و اشکال نباشد.

در پایان خدمت همگی عزیزان باید عرض کنم که واژه مافی ( مافی وند ) هم دارای پسوند وند بوده است مثل حسنوند و یا بیرانوند و به مرور زبان حذف شده است
وبا این وجه تسمیه مافی وند معنی لغوی آن صاحب حق و حق وند میشود که کاملا نادرست هست چون فامیل ها و کلمات در زبان های کوردی شمالی و میانه هیچکدام پسوند وند ندارند بیشتر در بین لر زبان ها و کورمانج های جنوبی و لک کاربرد دارد.
واژه مافی در اصل معافی بوده است و هنوز خیلی از عزیزان مافی ساکن درشیراز و اصفهان و تهران و حتی قزوین معافی یا معافی وند هستند که در زمانهای قدیم معاف از مالیات بوده اند و مامور به جمع آوری مالیات برای حاکمان بوده اند یادم هست در زمان کودکی بعضی وقتها پدر بزرگهای من هردو برادر بودند با هم در شب نشینی ها و شاهنامه خوانی ها در اینباره بارها صحبت میکردندکه باید حتما پدرانشان باید اسب و تفنگ را خودشان متقبل میشدند تا بروند و برای حاکم و بزرگ ایل خدمت کنند ولی معاف از مالیات بوده اند شاید علت تسمیه ونام این ایل بدین خاطر بوده است چون مرحوم نظام السلطنه مافی در کتاب خاطراتش به این موضوع اشاره کرده است که ایل مافی خودش از ایل پایروند بوده و بعدها به این نام نامگذاری شده است.

آرزوی توفیق و سربلندی برای همه کوردها بخصوص کوردهای غیور و نامدار ایل مافی را دارم.

درود و سپاس از عزیزان
ممنون از اطلاعاتی که عزیزان بیان کردند، بخصوص جناب آقاى اسد مافی

ایل مافی همون ایل پایروند بودە کە از ایلات کورد و موطن اصلیشون کرمانشاه بوده. این ایل توی مناطق مختلف کرمانشاه مثه سومار و خسروی و سرپل و کرمانشاه و ایلام و . . . . جابجا میشدن. اینو میدونم که گرمسیرشون اون شهرها که گفتم بوده و سردسیرشون کوهای پراو در شمال شهر کرمانشاه بوده. بعد از مرگ نادرشاه این ایل به همراه ایلات دیگه مثه زنگنه کلیایی و. . . به کریم خان زند میپیوندن و به فارس کوچانده میشن و از کریم خان زند حمایت میکنند. این ایل بعد از مرگ کریم خان و شروع جنگ های اقامحمدخان قاجار دیگه شیراز براشون امن نیست یه تعدادشون دوباره برمیگردن کرمانشاه و در منطقه پراو در شمال غربی شهر کرمانشاه برای همیشه ساکن میشن و الان اون منطقه به اسم پایروند شناخته شده اس. یعده هم به سمت تهران و قزوین کوچ میکنن. منطقه ابیک قزوین فک کنم از مناطق عمده این ایله.

بر مبنای تقسیمات کشوری ، مصوب مجلس شورای ملی ، مورخ ۱۳۱۶/۱۰/۱۹ ( یکشنبه ) ، پایروند با مرکزیت دهکده باستانی کنشت به عنوان یکی از دهستان های استان پنجم "کرمانشاهان" محسوب شده و شامل ۱۶ روستا به قرار زیر است :
( به ترتیب حروف الفبا )

"بلین ، پیرغیب ، تلخاب ، تیراندازه ، جلیلوند ، داروند ، زالوآب ، طاویله ، قبه ، قره قوین ، کریزاغه ، کنشت ، کوچکله ، گلدسته ، مانگ هلات ، ملاورد"

در حوالی سالهای ۱۳۵۲ هـ. ش تعداد ۱۰ روستای تنگه کنشت دهستان پایروند ، به دلیل داشتن حصاری کوهستانی و دارا بودن شرایط خاص موقعیت استراتژیک نظامی ، به اجبار از طرف حکومت وقت با پرداخت وجهی محقر به مردم توسط ارتش خریداری شده و تا به حال منطقه نظامیست . فروش اراضی و خروج مردمان از این روستاها باعث شد که سندیت منطقه پایروند به لحاظ وسعت جغرافیایی از درجه اعتبار ساقط شود زیرا روستاهای تلخاب ، جلیلوند ، داروند ، زالوآب جزء دهستان چمچمال شدند اکنون روستای ملاورد جزء دهستان میان دربند و روستای کریزاغه نیز جزء دهستان کندوله است.
در حال حاضر نیز دهستان پایروند شامل ۱۰ روستای متروکه میباشد اما این ظاهر قضیه میباشد ، باطن قضیه چیز دیگری میگوید
ذکر این نکته ی بسیار مهم ، ضروری است که تعداد بسیاری آبادی در همسایگی روستاهای دهستان پایروند هستند که به طور مطلق از ایل کهن پایروندمافی هستند ؛ اما در تقسیمات جغرافیایی ، جزء دهستانهای مجاور محسوب شده اند.
در این مقوله ، اگر بخواهیم فقط مختص به کلان ایل پایروندمافی مستقر در کرمانشاه بحث کنیم باید بگوییم این مردم آزاده ، علاوه بر استملاک و اسکان در بیش از ۴۰ روستای یکپارچه ، تحت عنوان پایروندمافی از کالبد جغرافیایی خویش گذر کرده و حوزه استقرار و زیستگاه آنان به طور طبیعی و ناخواسته به سمت ولایات اطراف گسترش یافته و از مرز ۴۰روستا عبور کرده است.

روستاهایی که از ایل پایروند میباشند و جزء دهستان میان دربند هستند عبارتند از :
( به ترتیب حروف الفبا )

تکیه ، چشمه باغ ، چناره ، خانه خدا ، خلک سفلی ، خلک علیا ، دوچشمه ، سرابله ، سه چشمه ، شیرعلی ، ملاورد ، نظام آباد
در صفحه ۹۵کتاب تاریخ زبانهای ایرانی و جغرافیای گویشها و لهجه های کرمانشاه تالیف دکتر اردشیر ذوالفقاری سرخه لیژه ( ریاست محترم اداره ثبت احوال کرمانشاه ) توضیحی منوط به دهستان میان دربند ارائه شده که اشاره مستقیم به پایروند بودن روستاهای مزبور دارد به شرح زیر :
"این دهستان در شمال غربی کرمانشاه و در مسیر جاده کرمانشاه_سنندج واقع است. تعدادی از روستاهای آن در مسیر جاده کرمانشاه روانسر واقع شده است.
لهجه مورد تکلم مردم این ناحیه کردی کرمانشاهی است ؛ اما روستاهای مسیر قزانچی به طرف سرابله یا همان جاده قدیم کامیاران که در قسمت شرقی جاده و اکثراً در حاشیه کوه هستند ، مانند روستاهای دوچشمه ، چشمه باغ ( کانی باغ ) ، چناره ، خانه خدا ، خلک و. . . به لهجه پایروندی تکلم میکنند؛ این روستاها به روستاهای پایروند پشت معروفند"

در دهستان میان دربند ۹۵ روستا وجود دارد که از این تعداد ، ۱۲ روستا به طور خالص از ایل پایروند هستند
این مردم سلحشور علاوه بر نواحی مذکور در روستاهای :
احمدوند ، توللی ، عمله تازه آباد ، عمله سفلی ، عمله علیا ، تپه افشار ، سیاه چقا ، حجت آباد ( خضرالیاس ) ، کثیرآباد ، خانم آباد ، میمون آباد ( محمودآباد ) ، تبرآباد ، قزانچی و. . . سکونت دارند؛ بزرگترین روستای این منطقه ، قزانچی میباشد که بالغ بر ۵۰درصد ساکنین آن از ایل نامدار پایروندمافی هستند.

روستاهایی که از ایل پایروند میباشند و جزء دهستان چمچمال هستند عبارتند از :
( به ترتیب حروف الفبا )
تلخاب ، جلیلوند ، داروند ، زالوآب ، چشمه کبود ، چشمه کره ، سراب برناج ، قلعه علی ، قلعه گاه
اهالی این روستاها به پایروند بیستون معروف هستند
علاوه بر این مناطق در سایر قریه های بخش بیستون و دهستان چمچمال پراکنده اند از جمله روستاهای :
برناج ، دریاچه ، کمیجه ، نازلیان ، چشمه سهراب ، قشلاق محمدی ، ظلم آباد علیا و سفلی ، نجوبران ، آزان وازان و. . .
بزرگترین تجمع گاه اینان سنقرآباد است که بیش از ۸۵ درصد از ایل جلیله پایروند هستند عده قابل توجهی نیز در شهر بیستون سکنا گزیده اند.
گستره جغرافیایی طوایف مافی ایل پایروند در بیلوار و دینور
زامله ، سرزامله ، وزمله ، کالیان سفلی ، کالیان وسطی ، کالیان علیا ، هرتکه ، قلعه اله قلی خان ، باتمان
کریزاغه ، گرماب ، قروجنک سفلی ، قروجنک علیا ، سرچیمن ، سیاه خانی ، خلیل اله ، کرتویج علیا ، امیر آباد ، پیرقاسم ، علی آباد و. . .


🔻منابع
[ ۱ ] #فرهنگ جغرافیایی ایران جلد ۵
[ ۲ ]#کردوپراکندگی اودرگستره ایران زمین
[۳] #لغت نامه علی اکبردهخدا
[۴]#تاریخ زبانهای ایرانی وجغرافیای گویشها ولهجه های کرمانشاه
[۵] #ویکی پدیا

طایفه مافی از قوم بزرگ لر

طایفه پادروند*بادروند *از ایل بختیاروند *بهداروند. بهادروند *لر بختیاری

درود بر قوم کرد قوم باغیرت اطلاعات همگی عالی بود من خیلی وقت بود دوست داشتم کمی در مورد پیشینه خودم اطلاعات داشته باشم اما با توضیحاتی که خواندم کمی گمراه شدم ای کاش منبعی بود که کامل و موصخ که درمورد ایل و قوم مافی توضیح میداد باز هم ممنونم استفاده کردم سپاس

مافی و ایل پایروند تا پیش از کریم خان زند در حلوان میزیسته اند و پس از برآمدن کریم خان بهمراه طوایف دیگر با زندها متحد میشن . در عصر زندیه آنها در کنار نانکلی و کلیایی یک اتحادیه واحد تشکیل داده بودن.
پس از زندیه آنها پراکنده شدن عده ای البته به کرمانشاه برگشتن که در اطراف پراو و بیستون و تعدادی هم در سومار و سرپل و بیلور و دینور و. . . ساکن شده اند که علی الاغلب به کردی کلهری تکلم میکنند.
زبان طایفه مافی و پایروند در کلیات و اجزاء با لکی متفاوت و برگرفته از سرزمین زیست قدیمی آنها در غرب استان کرمانشاه شکل گرفته

مافی نام ایلیست کُرد زبان که به صورت مهاجر در اطراف قزوین و آبیک و شیراز زندگی میکنند. البته در عراق و شاید لرستان و کرمانشاه هم پراکنده باشند که موطن اصلی آنهاست. واژه مافی در زبان کردی به معنای حق است.

مافی از ایلات صددرصد لک تبار هستند و جای هیچ شکی نیست . مسکن ایل مافی از شمال خرم آباد تا کرمانشاه .