قمبوان

قُمبَوان یا کُمبُون یکی از روستاهای بخش مرکزی شهرستان دهاقان در استان اصفهان ایران است.
فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۱۰
این روستا در دهستان قمبوان جای گرفته است. در لفظ محلی این روستا کمبون شناخته می شود.واژه کمبون به چم کومه در باغ می باشد که نشان دهندهٔ شیوه زندگی نخستین مردمانی که در آنجا یکجانشین شده اند نیز هست ، آنها دامدارانی بودند که در کنار گودال های آب کومه هایی ساختند و سپس به کشاورزی و باغ داری روی آوردنددر زبان سانسکریت کم به چم گودال آب یا چاله می باشد.پس از استیلای اعراب واژه کمبوان معرب شده و در نوشتار به قمبوان دگرگون گشته است.بدین روی می توان پیشینه آن را به دوران باستان و پیش از اسلام نسبت داد.در گذشته های دور کمبوان به ریخت یک باغ روستا بوده است که با بکارگیری کاریزها آبیاری می شده و سپس با ساختن برج ها(قلعه ها) بافت کانونی میانی آن برساخته شده است. ب
بر پایه سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت این روستا ۱۸۵۰ نفر (۵۴۸ خانوار) بوده است.در گذشته جمعیت روستا به بیش از پنج هزار نفر می رسیده ولی نرخ مهاجرت بسیار بالا و از بین رفتن آب های سطحی کاهش آن را در پی داشته مردم کمبوان همه فارس زبان هستند و با گویش مناطق غربی اصفهان سخن میگویند.این روستا دارای بافت نژادی و فرهنگی ویژه ای ایست و از گذشته پرورش دهنده فرهیختگان و دلیران بوده است.
آیین ها و جشن های باستانی همواره با شکوه در قمبوان برگزار میگردند. از جمله شنبه بدر که بازمانده جشن نوروز بزرگ یا آبپاشان میباشد که در خردادروز از فروردین برگزار میشده ولی با تغییر تقویم به نخستین شنبه نوروز افتاده.