قشیری . [ ق ُ ش َ ] (ص نسبی ) نسبت است به قشیربن کعب . و قبیله ٔ قشیری قبیله ٔ بزرگی است و دانشمندانی بدان منسوبند. (لباب الانساب ). رجوع به قشیربن کعب ... شود.
قشیری . [ق ُ ش َ ] (اِخ ) ابونصر. رجوع به ابونصر قشیری شود.
قشیری . [ ق ُ ش َ ] (اِخ ) بهزبن حکیم بن معاویةبن حیده . از محدثان و دانشمندان است . وی از پدر و جد خود و نیز از زرارةبن ادنی روایت کند و از او ثوری و حمادان و جز ایشان روایت دارند. او از محدثان کثیرالخطاست . (لباب الانساب ).
قشیری . [ ق ُ ش َ ] (اِخ ) عبدالرحیم بن عبدالکریم بن هوازن ، مکنی به ابونصر. از علمای نیشابور است . وی در سفر حج از بغداد دیدن کرد و در آنجا به وعظ و ارشاد مردم سرگرم شد و سخنان وی درمیان حنبلیان و شافعیان شورشی به پا کرد و برای آنکه فتنه فرونشیند نظام الملک وی را به اصفهان خواند. وی در اصفهان مورد احترام قرار گرفت و به نیشابور مراجعت کرد و به تدریس و ارشاد مردم مشغول شد تا فالج گردید و به سال 514 هَ . ق . وفات یافت . او راست : المقامات و الآداب خطی در تصوف و وعظ. (مرآة الجنان 3:210) (البدایة و النهایه 12:187) (زرکلی چ 2 ج 4 ص 120).
قشیری . [ ق ُ ش َ ] (اِخ ) عبدالکریم بن هوازن بن عبدالملک بن طلحه ٔ نیشابوری ، از بنی قشیربن کعب مکنی به ابوالقاسم و ملقب به زین الاسلام . از پارسایان و دانشمندان بزرگ دینی و در دوران خود پیشوای مردم خراسان بود. وی در نیشابور اقامت داشت و در همان شهر وفات یافت (تولد376، وفات 465 هَ . ق .). سلطان آلب ارسلان او را بسیار احترام و اکرام میکرد. از تألیفات اوست : 1- التیسیر فی التفسیر، خطی ، این کتاب را تفسیر کبیر نیز گویند. 2- لطائف الاشارات ، خطی ، جلد یکم این کتاب نیزدر تفسیر است . 3- الرسالة القشیریة، چاپی . (طبقات السبکی و اعلام زرکلی چ 2 ج 4 ص 180). وی از مشایخ خطیب بغدادی و داماد شیخ ابوعلی دقاق بوده و علوم باطنی را از وی اخذ کرده است . دیگر از کتابهای وی کتاب الضعفاء، و المتروکین فی رواة الحدیث و کتاب لطائف الاشارات و کتاب مختصر المحصل و کتاب المنتخب فی الحدیث و کتاب المؤتلف و المختلف است . (ریحانة الادب ج 3 ص 300). و رجوع به ابوالقاسم قشیری در همین لغت نامه شود.
قشیری . [ ق ُ ش َ ] (اِخ ) مسلم بن حجاج بن مسلم بن وردبن کرشان حافظ نیشابوری ، مکنی به ابوالحسین (یا ابوالحسن ). از بزرگان محدثان و حفاظ عامه است . وی در حجاز و عراق و نیشابور و بلاد دیگر از محمدبن اسماعیل بخاری و احمدبن حنبل و دیگر مشایخ وقت استماع حدیث کرده و کتاب جامع صحیح او یکی از صحاح سِتّه ٔ مورداعتماد است . این کتاب بارها در مصر و استانبول و کلکته چاپ شده است . دیگر از تألیفات اوست : علل الحدیث ، المنفردات و الوحدان . وفات وی به سال 261 یا 267 هَ . ق . در نیشابور اتفاق افتاد. (ریحانة الادب ج 3 ص 301).
قشیری . [ ق ُ ش َ ] (ص نسبی ) نسبت است به قشیربن خزیمةبن مالک بن سلامان بن اسلم بن افصی . (لباب الانساب ). رجوع به قشیربن خزیمة... شود.
