کلمه جو
صفحه اصلی

ریال ایران

دانشنامه عمومی

ریال (به اسپانیایی: real) یکای پول ایران است که ریشهٔ این کلمه اسپانیایی است و به ۱۰۰ دینار تقسیم می شده. اما چون ریال یکای بسیار کم ارزشی بود، تقسیمات آن در حسابداری به کار نمی رفت. تا زمان کنار گذاشتن رسمی تومان در سال ۱۳۰۸ (زمان رضاشاه پهلوی) و انتخاب ریال به عنوان یکای پول رسمی کشور، کماکان تومان (برابر با ۱۰﷼) برای حساب کردن بکار می رود.طبق استاندارد ایزو ۴۲۱۷ ریال ایران با علامت اختصاری IRR در معاملات جهانی نشان داده می شود.استاندارد یونی کد برای ریال نویسهٔ سازگاری «نشان ریال» به شکل «﷼» را در موقعیت U+FDFC تعریف کرده است.به استناد مادهٔ یک قانون پولی و بانکی کشور، یکای پول ایران ریال است. ریال برابر صد دینار است. یک ریال برابر با دویست و پنج میلیاردیم (۰٫۰۰۰۰۰۰۲۰۵)گرم طلا خالص است. اسکناس های رایج ایران ۱٬۰۰۰، ۲٬۰۰۰، ۵٬۰۰۰، ۱۰٬۰۰۰، ۲۰٬۰۰۰، ۵۰٬۰۰۰، ۱۰۰٬۰۰۰، ۵۰۰٬۰۰۰ و ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ریالی و سکه های رایج ۲۵۰، ۵۰۰، ۱٬۰۰۰، ۲٬۰۰۰ و ۵٬۰۰۰ ریالی هستند.
یکای پول ایران
طرح اصلاح پول ملی ایران
بحران اقتصادی ۱۳۹۷ ایران
اقتصاد ایران
فهرست یکای پول رایج کشورها
فهرست اسکناس های ایران
ریال از واژهٔ اسپانیایی و پرتغالیِ "real" وارد فارسی شده است که هم به معنی «شاهی» است، هم نام سکهٔ نقره رایج در آن دو کشور و در سرزمین های وابسته به آن بود. ریال از زمان حضور اسپانیایی ها و پرتغالی ها در خلیج فارس و مراودهٔ ایشان با ایرانیان وارد فارسی شده است. این واژه از واژهٔ لاتینیِ «رِگالیس» (regalis) به معنی شاهنشاهی می آید که صفتی است از اسم «رِکس» (rex) به معنی شاه. واژهٔ انگلیسیِ «رویال» (royal) هم ریشه با «real» اسپانیایی و پرتغالی است.
سکهٔ نقره با نام ریال در اسپانیا از سالِ ۱۴۹۷ تا ۱۸۷۰ میلادی ضرب می شد. ریال همچنین واحد پولِ بسیاری از مستعمره های اسپانیا بود؛ برای مثال: واحد پول برزیل (البته برزیل مستعمرهٔ پرتغال بوده است) رآل نام دارد. در ۲۷ اسفند سال ۱۳۰۸ خورشیدی، در زمان رضاشاه، طبق قانون تعیین واحد و مقیاسِ پولِ قانونیِ ایران، ریال به جای قران با وزن خالصِ ۳۶۶۱۱۹۱/. گرمْ طلا انتخاب شد.
ریال نخستین بار در سال ۱۷۹۸ میلادی معروف شد، و آن سکه ای جهانی بود که ۱۲۵۰ دینار یا یک هشتم تومان ارزش داشت. از سال ۱۸۲۵ ریال از رواج افتاد و به جای آن قران، که معادل هزار دینار (یک دهم تومان) ارزش داشت، رواج یافت (به این ترتیب، واحد پول ایران وارد سیستم اعشاری شد). در سال ۱۹۳۲ (۱۳۱۱ خورشیدی) ریال جایگزین قران شد. همچنین به صد دینار جدید تقسیم پذیر بود.


کلمات دیگر: