پایین خیابان

پایین خیابان یکی از محله های مشهد است که در شرق حرم امام رضا قرار دارد و خیابان اصلی آن، اکنون به نام خیابان نواب صفوی خوانده می شود. این محله، جزء شش محلهٔ قدیمی مشهد است که خیابان آن در زمان شاه عباس صفوی بنا شده است.
مصلای پایین خیابان
آرامگاه پیر پالاندوز
مدرسه عباسقلیخان
در دوران شاه عباس صفوی خیابان اصلی مشهد در دو سوی حرم امام رضا کشیده شد. بخش شرقی آن که در پایین پای علی بن موسی الرضا قرار داشت، با نام پایین خیابان شناخته شد. تا پیش از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، خیابان آن صفوی نام داشت و پس از انقلاب به نواب صفوی شهرت یافت.
پایین خیابان هم اکنون جزء شهرداری منطقهٔ ثامن مشهد است و از بست پایین تا میدان پنجراه امتداد دارد.
مهم ترین بناهای تاریخی محلهٔ پایین خیابان شامل موارد زیر است:

پایین خیابان (مشهد)
در جنوب حرم مطهر از دورۀ صفوی. در دورۀ شاه عباس صفوی، در جنوب صحن عتیق یا صحن کهنۀ حرم مطهر و در امتداد بالا خیابان احداث شده است. به آن خیابان سفلی نیز می گفتند. در دورۀ پهلوی، خیابان صفوی نام گرفت. امروز خیابان نواب صفوی نامیده می شود. یکی از دروازه های شهر با نام دروازۀ پایین خیابان یا دروازۀ سرخس و ورودی اصلی شهر در منتهی الیه این محله بود. باغ مصلا از دورۀ صفوی و گورستان بزرگ شهر در نزدیکی این دروازه بود. پرجمعیت ترین محلۀ شهر و محل سکونت پیشه وران و سوداگران بود و کاروان سراهای بسیار در آن بود. از مکان های آن مقبرۀ پیر پالان دوز از عرفای سلسلۀ ذهیبه از ابتدای قرن ۸ق، آب انبار معجردار و آب انبار شاه عباسی از دورۀ صفوی است. از قسمت های آن کوچۀ ساربان ها، تپه المحله، گودال خشت بالا و دربند علی خان بود. زیرگذر پایین خیابان قدیمی ترین زیرگذر مشهد است که در محل دروازۀ قدیمی شهر احداث شده است. به زیرگذر پنج راه شهرت دارد. میدان عدالت در این خیابان واقع شده است.