کلمه جو
صفحه اصلی

هفت اقلیم

فارسی به انگلیسی

the seven climates or continents

فرهنگ فارسی

هفت قسمتی که منجمان قدیم در ربع مسکون فرض کرده اند و هر یک از آن قسمتها را اقلیمی می گفتند و معتقد بودند که هر یک از این اقالیم با سیارات ارتباط دارد . همین تقسیم در کتب جغرافیای اسلامی بنام هفت اقلیم یا اقالیم سبعه گفته اند هفت کشور .
در گاتها از هیته بومی یعنی هفت بوم سخن رفته است : زردشت از دیو پرستان شکایت کند و گوید که آنان بواسطه دروغ و خودستایی در روی هفت بوم شهرتی یافتند . در دیگر بخشهای اوستا بجای هفت بوم غالبا هپتو کرشوره یعنی هفت کشور یاد شده است . در کتابهای دینی برهمنان هند نیز زمین دارای هفت کشور است بنام سپته دوی پا و این شباهت میان کتب مقدس ایران و هند جالب توجه است ایرانشهر یا کشور ایران در اقلیم مرکزی یا خونیرس واقع شده و بهمین جهت خونیرس بیش از دیگر کشور ها در اوستا یاد شده است . چه خونیرس شریفترین قسمت زمین و مرکز ایرانیانست .

فرهنگ معین

( ~. اِ ) (اِمر. ) هفت کشور، کنایه از: تمام کشورهای روی زمین .

لغت نامه دهخدا

هفت اقلیم. [ هََ اِ ] ( اِ مرکب ) در گاتها از هپته بومی یعنی هفت بوم سخن رفته است : زردشت از دیوپرستان شکایت کند و گوید که آنان به واسطه دروغ وخودستایی در روی هفت بوم شهرتی یافتند. در دیگر بخشهای اوستا به جای هفت بوم غالباً هپتوکرشوره یعنی هفت کشور یاد شده است. در کتابهای دینی برهمنان هند نیز زمین دارای هفت کشور است به نام سپته دوی پا و این شباهت میان کتب مقدس ایران و هند جالب توجه است... ایرانشهر یا کشور ایران در اقلیم مرکزی یا خونیرس واقع شده و به همین جهت خونیرس بیش از دیگر کشورها در اوستا یاد شده است ، چه خونیرس شریفترین قسمت زمین و مرکز ایرانیان است ،... مؤلف مجمل التواریخ و القصص و دیگر نویسندگان ایران از جمله ابوریحان نیز درباره تقسیم زمین به هفت کشور یا هفت اقلیم سخن گفته اند. یاقوت درمعجم البلدان شرح این اقالیم را بدین صورت آرد: اقلیم اول اقلیم کیوان است و از بروج به جدی و دلو مربوط است. اقلیم دوم به قول ایرانیان ازآن ِ مشتری و به قول رومیان ازآن ِ آفتاب است و از بروج به قوس و حوت تعلق دارد. اقلیم سوم را ایرانیان ازآن ِ مریخ و رومیان از عطارد دانند و به برجهای حمل و عقرب متعلق است. اقلیم چهارم را ایرانیان ازآن ِ خورشید و رومیان وابسته به مشتری دانند و به برج اسد متعلق است. اقلیم پنجم به عقیده رومیان و ایرانیان ازآن ِ زهره و از برجهای مربوط به ثور و میزان است. اقلیم ششم را ایرانیان متعلق به برجهای سنبله و جوزا دانند. اقلیم هفتم را ایرانیان ازآن ِ ماه و رومیان متعلق به مریخ دانند و از برجها به سرطان وابسته است. فرهنگها هفت اقلیم را به نامهای دیگر نامیده اند از جمله : هفت اصل ، هفت خط، هفت دکان ، هفت رصد، هفت رقعه ادکن ، هفت زمین ، هفت علفخانه ، هفت علفخانه فلک ، هفت فرش ، هفت کره ، هفت گاو. هفت نطع. ( نقل به اختصار از رساله «شماره هفت و هفت پیکر نظامی » تألیف محمد معین صص 30-33 ) :
کدخدای ملک هفت اقلیم
خواجه سید ابوسهل عمر.
فرخی.
مبادا بی تو هفت اقلیم را نور
غبار چشم زخم از دولتت دور.
نظامی.
چون ز کشور خدای هفت اقلیم
هفت دختر ستدچو درّ یتیم.
نظامی.
وی بسا کوردل که از تعلیم
گشت قاضی القضات هفت اقلیم.
نظامی ( هفت پیکر ص 53 ).
آنکه هفت اقلیم عالم را نهاد
هر کسی را آنچه لایق بود، داد.

هفت اقلیم . [ هََ اِ ] (اِ مرکب ) در گاتها از هپته بومی یعنی هفت بوم سخن رفته است : زردشت از دیوپرستان شکایت کند و گوید که آنان به واسطه ٔ دروغ وخودستایی در روی هفت بوم شهرتی یافتند. در دیگر بخشهای اوستا به جای هفت بوم غالباً هپتوکرشوره یعنی هفت کشور یاد شده است . در کتابهای دینی برهمنان هند نیز زمین دارای هفت کشور است به نام سپته دوی پا و این شباهت میان کتب مقدس ایران و هند جالب توجه است ... ایرانشهر یا کشور ایران در اقلیم مرکزی یا خونیرس واقع شده و به همین جهت خونیرس بیش از دیگر کشورها در اوستا یاد شده است ، چه خونیرس شریفترین قسمت زمین و مرکز ایرانیان است ، ... مؤلف مجمل التواریخ و القصص و دیگر نویسندگان ایران از جمله ابوریحان نیز درباره ٔ تقسیم زمین به هفت کشور یا هفت اقلیم سخن گفته اند. یاقوت درمعجم البلدان شرح این اقالیم را بدین صورت آرد: اقلیم اول اقلیم کیوان است و از بروج به جدی و دلو مربوط است . اقلیم دوم به قول ایرانیان ازآن ِ مشتری و به قول رومیان ازآن ِ آفتاب است و از بروج به قوس و حوت تعلق دارد. اقلیم سوم را ایرانیان ازآن ِ مریخ و رومیان از عطارد دانند و به برجهای حمل و عقرب متعلق است . اقلیم چهارم را ایرانیان ازآن ِ خورشید و رومیان وابسته به مشتری دانند و به برج اسد متعلق است . اقلیم پنجم به عقیده ٔ رومیان و ایرانیان ازآن ِ زهره و از برجهای مربوط به ثور و میزان است . اقلیم ششم را ایرانیان متعلق به برجهای سنبله و جوزا دانند. اقلیم هفتم را ایرانیان ازآن ِ ماه و رومیان متعلق به مریخ دانند و از برجها به سرطان وابسته است . فرهنگها هفت اقلیم را به نامهای دیگر نامیده اند از جمله : هفت اصل ، هفت خط، هفت دکان ، هفت رصد، هفت رقعه ٔ ادکن ، هفت زمین ، هفت علفخانه ، هفت علفخانه ٔ فلک ، هفت فرش ، هفت کره ، هفت گاو. هفت نطع. (نقل به اختصار از رساله ٔ «شماره ٔ هفت و هفت پیکر نظامی » تألیف محمد معین صص 30-33) :
کدخدای ملک هفت اقلیم
خواجه ٔ سید ابوسهل عمر.

فرخی .


مبادا بی تو هفت اقلیم را نور
غبار چشم زخم از دولتت دور.

نظامی .


چون ز کشور خدای هفت اقلیم
هفت دختر ستدچو درّ یتیم .

نظامی .


وی بسا کوردل که از تعلیم
گشت قاضی القضات هفت اقلیم .

نظامی (هفت پیکر ص 53).


آنکه هفت اقلیم عالم را نهاد
هر کسی را آنچه لایق بود، داد.

سعدی .


هفت اقلیم ار بگیرد پادشا
همچنان در بند اقلیمی دگر.

سعدی .



فرهنگ عمید

تمام مناطق مسکونی روی زمین، هفت کشور. &delta، در باور قدما، ربع مسکون را به هفت اقلیم تقسیم می کردند.
۲. [مجاز] دنیا.

تمام مناطق مسکونی روی زمین؛ هفت‌کشور. Δ در باور قدما، ربع مسکون را به هفت اقلیم تقسیم می‌کردند.
۲. [مجاز] دنیا.


دانشنامه آزاد فارسی

هَفت اِقلیم
تذکره ای تاریخی و جغرافیایی به فارسی، تألیف امین احمد رازی. مؤلف کتاب را به هفت بخش به مناسبت هفت اقلیم زمین تقسیم کرده و شعرا و مشایخ را بر این اساس طبقه بندی نموده و افزون بر آن تاریخ و جغرافیا و وجه تسمیۀ شهرها را نیز در ذیل هر اقلیم آورده است. از مردم ری بوده، ولی کتاب خود را در مدت شش سال از ۹۹۶ تا ۱۰۰۲ق در هندوستان نوشته است. در یادکرد احوال شاعران و دانشمندان گاه نمونه هایی از نظم یا نثر شاعر و دانشمندی که از او نام رفته نیز آمده است. سبک نگارش هفت اقلیم مصنوع، پرتکلف، و گاه مسجّع است. تاریخ سال ها در آن به زبان عربی است. این کتاب به ویژه برای آگاهی از زندگی شعرا و دانشمندان روزگار اکبر گورکانی از منابع مهم به شمار می رود. به زبان های فرانسه، آلمانی و انگلیسی نیز ترجمه شده است و بارها نیز به چاپ رسیده است. آخرین چاپ آن با تصحیح محمدرضا طاهری متخلص به حسرت است (تهران، ۱۳۷۸ش).

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «هفت اقلیم»، اثر امین احمد رازی، تذکره ای است تاریخی و جغرافیایی که به تشریح اقالیم سبعه پرداخته و در ضمن توصیف برخی از شهرها و آبادی ها، به اجمال و گاه به تفصیل، از بزرگان و مشاهیر آنها سخن گفته است.
کتاب، به زبان فارسی و در سال 1018ق، در طول شش سال، نوشته شده است.
نویسنده، چنان که خود می گوید، بیشتر اوقات خویش را مصروف تحصیل احوال بزرگان کرده و به علت میل باطنی و اشاره بعضی از دوستانش، اقدام به تألیف کتاب کرده است.
کتاب، با دیباچه ای از مؤلف در بیان انگیزه تألیف، آغاز و مطالب، در سه جلد ارائه شده است.
نویسنده، هر اقلیم را منسوب به یکی از ستارگان دانسته و هر یک را تشریح کرده است.

پیشنهاد کاربران

هو
با سلام ، در قرون گذشته و ماضی جغرافیدانان دنیا را به هفت اقلیم یا سر زمین تقسیم کرده بودند.
مثلا، منگیر یا شبه قاره هند به اقلیم سوم موسوم بود.
هفت اقلیم نام تذکره الشعرا یی میباشد که در سه مجلد نفیس در حدود دهه هفتاد توسط نشر محترم سروش به چاپ رسید.
و اما تذکره الشعرا یعنی چه ؟!! یعنی اینکه نام و مشخصات و زندگی نامه مختصر و مفید شعرا را با چندین بیت از اشعارشان به عنوان نمونه در کتابی نوشته و به ان تذکره الشعرا میگفتند.
با تشکر.


کلمات دیگر: