مترادف نبهره : قلب، نارایج، ناروا، ناسره، بی مقدار، پست، دونمایه، زبون، فرومایه، ناگهان
نبهره
مترادف نبهره : قلب، نارایج، ناروا، ناسره، بی مقدار، پست، دونمایه، زبون، فرومایه، ناگهان
مترادف و متضاد
۱. قلب، نارایج، ناروا، ناسره
۲. بیمقدار، پست، دونمایه، زبون، فرومایه
۳. ناگهان
فرهنگ فارسی
نابهره، بی بهره، ناسره، قلب، پول قلب، پست وزبون
۱ - ( اسم ) پول قلب وجه ناسره : میوه ناخوش وحبوب نارسیده ونقودنبهره ... ۲ - ناسره ناخالص مغشوش ( عموما ): گرخاطرتوتیره وطبعت نبهره است هم آب تست روشن وهم سیم توسره . ( کمال اسماعیل انجمن لغ. ) ۳ - دون فرومایه پست : غلام نیست بفرمان خواجه رام چنانک من این نبهره تن خویش رابفرمانم . ( سوزنی لغ. ) ۴ - پوشیده پنهان : پوشیده ازریحان خادم فرودسرای خلوتهامیکر( مسعودغزنوی ) و مطربان می داشت مردوزن که ایشان را ازراههای نبهره نزدیک وی بردندی .ودرودگر بیگاهی ازراه نبهره درخانه رفت میره قوم را آنجا دید.۵ - بی خبرغفله ناگهان : از آنجاپیروجاسوس شه شد نبهره برسرچندین سپه شد. ( نزاری انجمن لغ. )
۱ - ( اسم ) پول قلب وجه ناسره : میوه ناخوش وحبوب نارسیده ونقودنبهره ... ۲ - ناسره ناخالص مغشوش ( عموما ): گرخاطرتوتیره وطبعت نبهره است هم آب تست روشن وهم سیم توسره . ( کمال اسماعیل انجمن لغ. ) ۳ - دون فرومایه پست : غلام نیست بفرمان خواجه رام چنانک من این نبهره تن خویش رابفرمانم . ( سوزنی لغ. ) ۴ - پوشیده پنهان : پوشیده ازریحان خادم فرودسرای خلوتهامیکر( مسعودغزنوی ) و مطربان می داشت مردوزن که ایشان را ازراههای نبهره نزدیک وی بردندی .ودرودگر بیگاهی ازراه نبهره درخانه رفت میره قوم را آنجا دید.۵ - بی خبرغفله ناگهان : از آنجاپیروجاسوس شه شد نبهره برسرچندین سپه شد. ( نزاری انجمن لغ. )
فرهنگ معین
(نَ بَ رَ ) (اِ. ) ۱ - پول قلب . ۲ - هرچیز قلب و ناسره . ۳ - گدا، فقیر. ۴ - پست و فرومایه .
لغت نامه دهخدا
نبهره. [ ن َ ب َ رَ / رِ ] ( ص ) سیم قلب راگویند خصوصاً. ( برهان قاطع ). پول بد و قلب و ناسره.( ناظم الاطباء ). قلب. ناسره. ( انجمن آرا ) ( جهانگیری ).زر قلب که لفظ دیگرش ناسره است. ( فرهنگ نظام ). زیف.قلب. ناسره. بهرج. مغشوش. ماخ. باردار :
چنان به خدمت او از عوار پاک شوند
بدان مثال که سیم نبهره اندر گاز.
نبهره شناسد ز دینار نغز.
که عرضه دارد این سیم نبهره.
از دوستی هرکه عیاری گرفته ایم.
ز ابر اگر همه باران سیم می بارد.
گر خاطر تو تیره و طبعت نبهره است
هم آب توست روشن و هم سیم تو سره.
شگفتا پر فریبا روزگارا
که چون دارد زبون خویش ما را
به ما بازی نماید این نبهره
چنان چون مرد بازیگر به مهره.
من این نبهره تن خویش را به فرمانم.
نه نیز صدر جهان را چنان نبهره ندیم.
به سان طالع خود واپس است رفتارم.
فحل نبهره دست به مادر برد نخست.
زین عالم نبهره و گردون بی وفا.
چه فضل میر ابوالفضل بر دگر ملکان
چه فضل گوهر و یاقوت بر نبهره شبه.
چنان به خدمت او از عوار پاک شوند
بدان مثال که سیم نبهره اندر گاز.
فرخی.
شناسنده گر نیست شوریده مغزنبهره شناسد ز دینار نغز.
نظامی.
که دارد در همه آفاق زَهره که عرضه دارد این سیم نبهره.
عطار.
یکسر نبهره بوده به معیار مردمی از دوستی هرکه عیاری گرفته ایم.
کمال اسماعیل.
نصیب او هم سیم نبهره می افتدز ابر اگر همه باران سیم می بارد.
هندوشاه نخجوانی.
|| قلب و ناسره عموماً. ( برهان قاطع ) ( از آنندراج ). هر چیز قلب و ناسره. نارایج. ( ناظم الاطباء ). ناخالص.ردی. مغشوش : گر خاطر تو تیره و طبعت نبهره است
هم آب توست روشن و هم سیم تو سره.
کمال اسماعیل ( از انجمن آرا ).
|| فاسد. ( فرهنگ خطی ). || باطل. دروغ. ( یادداشت مؤلف ). || دون. فرومایه. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) ( انجمن آرا ) ( جهانگیری ). هر چیز دون و فرومایه و پست. ( ناظم الاطباء ). پست. فرومایه. ( فرهنگ نظام ) : شگفتا پر فریبا روزگارا
که چون دارد زبون خویش ما را
به ما بازی نماید این نبهره
چنان چون مرد بازیگر به مهره.
( ویس و رامین ).
غلام نیست به فرمان خواجه رام چنانک من این نبهره تن خویش را به فرمانم.
سوزنی.
مباد دین هدی را چنان نفایه امام نه نیز صدر جهان را چنان نبهره ندیم.
سوزنی.
کنون نگر که از این عالم نبهره فریب به سان طالع خود واپس است رفتارم.
خاقانی ( از انجمن آرا ).
فرزند عاق ریش پدر گیرد ابتدافحل نبهره دست به مادر برد نخست.
خاقانی.
گشته ست باژگونه همه کارهای خلق زین عالم نبهره و گردون بی وفا.
عبدالواسع جبلی.
|| بی ارزش. بی بها. ( فرهنگ خطی ) : چه فضل میر ابوالفضل بر دگر ملکان
چه فضل گوهر و یاقوت بر نبهره شبه.
رودکی.
|| پوشیده. پنهان. ( برهان قاطع ) ( جهانگیری ) ( نظام ) ( ناظم الاطباء ). پوشیده. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). مستور. مخفی. نهانی. غیرمعتاد : فرودِ سرای خلوتها میکرد و مطربان میداشت مرد و زن که ایشان را از راههای نبهره نزدیک وی بردندی. ( تاریخ بیهقی ص 116 ). درودگر بیگاهی از راه نبهره درآمد، معشوق و قوم را دید ساعتی توقف کرد تا به خوابگاه رفتند. ( کلیله و دمنه ). عبیداﷲبن عبداﷲ فوجی از لشکر را بر راه نبهره نامزد تاختن جیرفت فرمود. ( سمطالعلی ص 14 ). || نابهره. ( از برهان قاطع ) ( جهانگیری ). بزرگ. ( برهان قاطع ) ( جهانگیری ) ( آنندراج ) ( انجمن آرا ) ( ناظم الاطباء ). عظیم. ( برهان قاطع ). || گدا. محتاج. فقیر.نابهره. ( ناظم الاطباء ). || ( ق ) ناگهان. بی خبر. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ) : نبهره . [ ن َ ب َ رَ / رِ ] (ص ) سیم قلب راگویند خصوصاً. (برهان قاطع). پول بد و قلب و ناسره .(ناظم الاطباء). قلب . ناسره . (انجمن آرا) (جهانگیری ).زر قلب که لفظ دیگرش ناسره است . (فرهنگ نظام ). زیف .قلب . ناسره . بهرج . مغشوش . ماخ . باردار :
چنان به خدمت او از عوار پاک شوند
بدان مثال که سیم نبهره اندر گاز.
شناسنده گر نیست شوریده مغز
نبهره شناسد ز دینار نغز.
که دارد در همه آفاق زَهره
که عرضه دارد این سیم نبهره .
یکسر نبهره بوده به معیار مردمی
از دوستی ّ هرکه عیاری گرفته ایم .
نصیب او هم سیم نبهره می افتد
ز ابر اگر همه باران سیم می بارد.
|| قلب و ناسره عموماً. (برهان قاطع) (از آنندراج ). هر چیز قلب و ناسره . نارایج . (ناظم الاطباء). ناخالص .ردی . مغشوش :
گر خاطر تو تیره و طبعت نبهره است
هم آب توست روشن و هم سیم تو سره .
|| فاسد. (فرهنگ خطی ). || باطل . دروغ . (یادداشت مؤلف ). || دون . فرومایه . (برهان قاطع) (آنندراج ) (انجمن آرا) (جهانگیری ). هر چیز دون و فرومایه و پست . (ناظم الاطباء). پست . فرومایه . (فرهنگ نظام ) :
شگفتا پر فریبا روزگارا
که چون دارد زبون خویش ما را
به ما بازی نماید این نبهره
چنان چون مرد بازیگر به مهره .
غلام نیست به فرمان خواجه رام چنانک
من این نبهره تن خویش را به فرمانم .
مباد دین هدی را چنان نفایه امام
نه نیز صدر جهان را چنان نبهره ندیم .
کنون نگر که از این عالم نبهره فریب
به سان طالع خود واپس است رفتارم .
فرزند عاق ریش پدر گیرد ابتدا
فحل نبهره دست به مادر برد نخست .
گشته ست باژگونه همه کارهای خلق
زین عالم نبهره و گردون بی وفا.
|| بی ارزش . بی بها. (فرهنگ خطی ) :
چه فضل میر ابوالفضل بر دگر ملکان
چه فضل گوهر و یاقوت بر نبهره شبه .
|| پوشیده . پنهان . (برهان قاطع) (جهانگیری ) (نظام ) (ناظم الاطباء). پوشیده . (انجمن آرا) (آنندراج ). مستور. مخفی . نهانی . غیرمعتاد : فرودِ سرای خلوتها میکرد و مطربان میداشت مرد و زن که ایشان را از راههای نبهره نزدیک وی بردندی . (تاریخ بیهقی ص 116). درودگر بیگاهی از راه نبهره درآمد، معشوق و قوم را دید ساعتی توقف کرد تا به خوابگاه رفتند. (کلیله و دمنه ). عبیداﷲبن عبداﷲ فوجی از لشکر را بر راه نبهره نامزد تاختن جیرفت فرمود. (سمطالعلی ص 14). || نابهره . (از برهان قاطع) (جهانگیری ). بزرگ . (برهان قاطع) (جهانگیری ) (آنندراج ) (انجمن آرا) (ناظم الاطباء). عظیم . (برهان قاطع). || گدا. محتاج . فقیر.نابهره . (ناظم الاطباء). || (ق ) ناگهان . بی خبر. (انجمن آرا) (آنندراج ) :
از آنجا پیرو جاسوس شه شد
نبهره بر سر چندین سپه شد.
چنان به خدمت او از عوار پاک شوند
بدان مثال که سیم نبهره اندر گاز.
فرخی .
شناسنده گر نیست شوریده مغز
نبهره شناسد ز دینار نغز.
نظامی .
که دارد در همه آفاق زَهره
که عرضه دارد این سیم نبهره .
عطار.
یکسر نبهره بوده به معیار مردمی
از دوستی ّ هرکه عیاری گرفته ایم .
کمال اسماعیل .
نصیب او هم سیم نبهره می افتد
ز ابر اگر همه باران سیم می بارد.
هندوشاه نخجوانی .
|| قلب و ناسره عموماً. (برهان قاطع) (از آنندراج ). هر چیز قلب و ناسره . نارایج . (ناظم الاطباء). ناخالص .ردی . مغشوش :
گر خاطر تو تیره و طبعت نبهره است
هم آب توست روشن و هم سیم تو سره .
کمال اسماعیل (از انجمن آرا).
|| فاسد. (فرهنگ خطی ). || باطل . دروغ . (یادداشت مؤلف ). || دون . فرومایه . (برهان قاطع) (آنندراج ) (انجمن آرا) (جهانگیری ). هر چیز دون و فرومایه و پست . (ناظم الاطباء). پست . فرومایه . (فرهنگ نظام ) :
شگفتا پر فریبا روزگارا
که چون دارد زبون خویش ما را
به ما بازی نماید این نبهره
چنان چون مرد بازیگر به مهره .
(ویس و رامین ).
غلام نیست به فرمان خواجه رام چنانک
من این نبهره تن خویش را به فرمانم .
سوزنی .
مباد دین هدی را چنان نفایه امام
نه نیز صدر جهان را چنان نبهره ندیم .
سوزنی .
کنون نگر که از این عالم نبهره فریب
به سان طالع خود واپس است رفتارم .
خاقانی (از انجمن آرا).
فرزند عاق ریش پدر گیرد ابتدا
فحل نبهره دست به مادر برد نخست .
خاقانی .
گشته ست باژگونه همه کارهای خلق
زین عالم نبهره و گردون بی وفا.
عبدالواسع جبلی .
|| بی ارزش . بی بها. (فرهنگ خطی ) :
چه فضل میر ابوالفضل بر دگر ملکان
چه فضل گوهر و یاقوت بر نبهره شبه .
رودکی .
|| پوشیده . پنهان . (برهان قاطع) (جهانگیری ) (نظام ) (ناظم الاطباء). پوشیده . (انجمن آرا) (آنندراج ). مستور. مخفی . نهانی . غیرمعتاد : فرودِ سرای خلوتها میکرد و مطربان میداشت مرد و زن که ایشان را از راههای نبهره نزدیک وی بردندی . (تاریخ بیهقی ص 116). درودگر بیگاهی از راه نبهره درآمد، معشوق و قوم را دید ساعتی توقف کرد تا به خوابگاه رفتند. (کلیله و دمنه ). عبیداﷲبن عبداﷲ فوجی از لشکر را بر راه نبهره نامزد تاختن جیرفت فرمود. (سمطالعلی ص 14). || نابهره . (از برهان قاطع) (جهانگیری ). بزرگ . (برهان قاطع) (جهانگیری ) (آنندراج ) (انجمن آرا) (ناظم الاطباء). عظیم . (برهان قاطع). || گدا. محتاج . فقیر.نابهره . (ناظم الاطباء). || (ق ) ناگهان . بی خبر. (انجمن آرا) (آنندراج ) :
از آنجا پیرو جاسوس شه شد
نبهره بر سر چندین سپه شد.
نزاری قهستانی (از انجمن آرا).
فرهنگ عمید
۱. ناسره، قلب، پول قلب: دیدم نبهره بود به معیار مردمی / از دوستیّ هرکه عیاری گرفته ایم (کمال الدین اسماعیل: ۷۲۰ ).
۲. [مجاز] پست، فرومایه.
۳. (قید ) [مجاز] پوشیده، پنهان.
۴. (قید ) [مجاز] ناگهان.
۲. [مجاز] پست، فرومایه.
۳. (قید ) [مجاز] پوشیده، پنهان.
۴. (قید ) [مجاز] ناگهان.
کلمات دیگر: