کلمه جو
صفحه اصلی

نثار


مترادف نثار : افشان، افشاندن، پاشیدن، اهدا، تقدیم، هدیه، برخی، فدا، قربان، زرافشان، شاباش

برابر پارسی : افشاندن، پاشیدن، پیشکش، ارمغان، شاباش

فارسی به انگلیسی

money scattered at a wedding or feast, sugar, covering certain candies or, pastries, garnish

money scattered at a wedding or feast, garnish


فرهنگ اسم ها

اسم: نثار (دختر) (فارسی) (تلفظ: nesar) (فارسی: نثار) (انگلیسی: nesar)
معنی: فدا کردن

مترادف و متضاد

۱. افشان، افشاندن، پاشیدن
۲. اهدا، تقدیم، هدیه
۳. برخی، فدا، قربان
۴. زرافشان، شاباش


افشان، افشاندن، پاشیدن


اهدا، تقدیم، هدیه


برخی، فدا، قربان


زرافشان، شاباش


فرهنگ فارسی

پاشیدن، افشاندن، پراکنده ساختن، افشاندنی
( اسم ) آنچه که برسریادرپای کسی ( عروس وغیره ) بپاشند( ازنقدوجنس ).
محمد مهدی فرزند میرزا ابو محمد انصاری اشلقی گرمرودی آذر بایجانی معروف به میرزا مهدی خان و متخلص به نثار از شاعران متاخر و معاصران ناصرالدینشاه قاجار است .

فرهنگ معین

(نِ ) [ ع . ] ۱ - (اِمص . ) پراکندگی ، افشاندگی . ۲ - (اِ. )پیشکش ، هدیه . ۳ - آن چه در جشن عروسی بر سر عروس و داماد یا بر سر مردم بریزند.

لغت نامه دهخدا

نثار. [ ن ُ ] (ع اِ) آنچه نریزد از هر چیزی و پراکنده شود. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || آنچه از زر و گوهر که پاشیده شود. (غیاث اللغات از کشف اللغات ). ریختنی که بر سر عروس و جز آن ریزند. (آنندراج از بهار عجم ).


نثار. [ ن ِ ] ( ع اِ ) پراکندنی. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). آنچه نثار شود در عروسی برای حاضران از کعک وخبیص. ( از اقرب الموارد ). پولی که در عروسی و یا درروز عید میان مردمان می افشانند، و بشار نیز گویند. ( ناظم الاطباء ). آنچه بریزند از هر چیز. ( غیاث اللغات ). پاشیدنی. ( یادداشت مؤلف ). افشاندنی :
صد اشتر ز گنج و درم کرد بار
ز دینار پنجه زبهر نثار.
فردوسی.
پس از گنج مهراب بهر نثار
برون ریخت دینار سیصدهزار.
فردوسی.
بر او بر فشاندند گوهر نثار
بسی دیده بُد گردش روزگار.
فردوسی.
نرگس ملکی گشت همانا که مر او را
در باغ ز هر شاخ دگرگونه نثاری است.
فرخی.
فراوان هدیه پیش سلطان آورند و زر و سیم بسیار نثار و هدیه را. ( تاریخ بیهقی ص 246 ). چندان نثارها و هدیه ها و ظروف و ستور آورده بودند که از حد و اندازه بگذشت. ( تاریخ بیهقی ص 275 ). ده هزار دینار در پنج کیسه حریر در پای منبر بنهادند نثار خلیفه را. ( تاریخ بیهقی ص 293 ).
به فر آل پیغمبر ببارید
مرا بر دل ز علم دین نثاری.
ناصرخسرو.
مرکب او را چو روی سوی عدو کرد
نصرت وفتح از خدای عرش نثار است.
ناصرخسرو.
باغ را کز وی کافور نثار آید
چون بهار آید لؤلوش نثار آید.
ناصرخسرو.
سپاه ابر نیسانی ز دریا رفت بر صحرا
نثار لؤلؤ لالا به صحرا برد ازدریا.
مسعودسعد.
روز نثار و تحف است این و خلق
سیم و زر آرند بجای تحف.
سوزنی.
روی من زرین ز عشق یار سیمین بر سزد
بر سر معشوق سیمین بر نثار زر سزد.
سوزنی.
زهره طبق نثار بر فرق
تا نور تو کی برآید از شرق.
نظامی.
نکنم زرّ طلب که طالب زر
همچو زرّ نثار پی سپر است.
خاقانی.
اینک عروس روز پس حجله معتکف
گردون نثار ساخته صد عقد گوهرش.
خاقانی.
لعلت به شکرخنده بر کار کسی خندد
کو وقت نثار تو بر تو شکر افشاند.
خاقانی.
زار از آن گریم تا گوهر اشک
به نثار لب و خالش برسد.
خاقانی.
زمین را از آسمان نثار است و آسمان را اززمی غبار. ( گلستان ).
درم ریز از ورق سازد چمن رایات بستان را

نثار. [ ن َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان بالا از شهرستان نهاوند،در 15 هزارگزی جنوب شرقی شهر نهاوند و دوهزارگزی جنوب جاده ٔ شوسه ٔ نهاوند به ملایر و بروجرد در جلگه ٔ سردسیری واقع است و 340 تن سکنه دارد. آبش از چشمه ، محصولش غلات و توتون و حبوبات و لبنیات ، شغل اهالی زراعت و گله داری است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5).


نثار. [ ن ِ ] (اِخ ) محمد (میرزا...) شیرازی ، متخلص به نثار. از شاعران متأخر است ، در اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری میزیسته و با فرصت شیرازی معاصر بوده است . او راست :
عید قربان شد و من سخت پریشانم از آن
که چه قربان تو جز جان کنم ای جان جهان
نقل و بادام اگر نیست میسر، چه غم است
از لب و چشم تو خواهیم هم این را و هم آن .

(از ریحانةالادب ج 4 ص 164) (آثارالعجم ص 267).



نثار. [ ن ِ ] (ع اِ) پراکندنی . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). آنچه نثار شود در عروسی برای حاضران از کعک وخبیص . (از اقرب الموارد). پولی که در عروسی و یا درروز عید میان مردمان می افشانند، و بشار نیز گویند. (ناظم الاطباء). آنچه بریزند از هر چیز. (غیاث اللغات ). پاشیدنی . (یادداشت مؤلف ). افشاندنی :
صد اشتر ز گنج و درم کرد بار
ز دینار پنجه زبهر نثار.

فردوسی .


پس از گنج مهراب بهر نثار
برون ریخت دینار سیصدهزار.

فردوسی .


بر او بر فشاندند گوهر نثار
بسی دیده بُد گردش روزگار.

فردوسی .


نرگس ملکی گشت همانا که مر او را
در باغ ز هر شاخ دگرگونه نثاری است .

فرخی .


فراوان هدیه پیش سلطان آورند و زر و سیم بسیار نثار و هدیه را. (تاریخ بیهقی ص 246). چندان نثارها و هدیه ها و ظروف و ستور آورده بودند که از حد و اندازه بگذشت . (تاریخ بیهقی ص 275). ده هزار دینار در پنج کیسه حریر در پای منبر بنهادند نثار خلیفه را. (تاریخ بیهقی ص 293).
به فر آل پیغمبر ببارید
مرا بر دل ز علم دین نثاری .

ناصرخسرو.


مرکب او را چو روی سوی عدو کرد
نصرت وفتح از خدای عرش نثار است .

ناصرخسرو.


باغ را کز وی کافور نثار آید
چون بهار آید لؤلوش نثار آید.

ناصرخسرو.


سپاه ابر نیسانی ز دریا رفت بر صحرا
نثار لؤلؤ لالا به صحرا برد ازدریا.

مسعودسعد.


روز نثار و تحف است این و خلق
سیم و زر آرند بجای تحف .

سوزنی .


روی من زرین ز عشق یار سیمین بر سزد
بر سر معشوق سیمین بر نثار زر سزد.

سوزنی .


زهره طبق نثار بر فرق
تا نور تو کی برآید از شرق .

نظامی .


نکنم زرّ طلب که طالب زر
همچو زرّ نثار پی سپر است .

خاقانی .


اینک عروس روز پس حجله معتکف
گردون نثار ساخته صد عقد گوهرش .

خاقانی .


لعلت به شکرخنده بر کار کسی خندد
کو وقت نثار تو بر تو شکر افشاند.

خاقانی .


زار از آن گریم تا گوهر اشک
به نثار لب و خالش برسد.

خاقانی .


زمین را از آسمان نثار است و آسمان را اززمی غبار. (گلستان ).
درم ریز از ورق سازد چمن رایات بستان را
نثار از ذره پردازد هوا خورشید رخشان را.

مظهر (از آنندراج ).


و نیز رجوع به شواهد ذیل معنی بعد شود. || پیشکش . هدیه :
همه روم با هدیه و با نثار
برفتند شادان برِ شهریار.

فردوسی .


برفتند هر مهتری با نثار
به بهرام گفتند کای شهریار...

فردوسی .


ز دینار گنجی کنون ده هزار
فرستادم اینک به رسم نثار.

فردوسی .


پنجاه روز ماند که تا من چو بندگی
در مجلس تو آیم با گونه گون نثار.

منوچهری .


زگنج آنچه بایست بربست بار
ز هر هدیه ها گونه گون وز نثار.

اسدی .


عذری که باید خواست ، بخواهی که آنچه امروز بعاجل الحال آمده است نثاری است نگاه داشتن رسم وقت را. (تاریخ بیهقی ص 213). آواز میدادند که نثار فلان و نثار فلان و می نهادند تا بسیار زر و سیم بنهادند. (تاریخ بیهقی ص 293). بزرگان شهر و مشایخ و اجلاء وقضات هم به خدمت او آمدند با نثارها (تاریخ سیستان ).
تا قیامت بر مکافات فعال زشت تو
این قصیده مر تو را از من نثار ای ناصبی .

ناصرخسرو.


شاه مسعودی و سعود فلک
از فلک پیش تو نثار تو باد.

مسعودسعد.


از من به آزمون چو طلب کرد یار دل
از جان شدم به خدمت وبردم نثار دل .

سوزنی .


صدهزار دینار زر سرخ و آنچه ضمیمه ٔ آن باشد... برسبیل نثار مقدم سلطان قبول کرد و زنهار خواست . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 200).
ز هر شاخی شکفته نوبهاری
گرفته هر گلی بر کف نثاری .

نظامی .


نبود لایق نثار ولی
کار درویش ماحضر باشد.

؟


و رجوع به شواهدذیل معنی اول شود.
|| که برپای افشانند. پای افشان :
از روی سلاطینش هر روز بساط است
وز بوسه ٔ شاهانش هر روز نثار است .

منوچهری .


|| پراکنده شده .منشور. پاشیده شده . افشانده شده . (ناظم الاطباء). || کابین (؟). (یادداشت مؤلف ) :
چنین گفت با آرزو ماهیار
کز این شیردل چند خواهی نثار؟

فردوسی .


|| فدا. قربان . برخی :
جانم نثار اوست که از عقل همچو عقل
فهرست آفرینش انسان شمارمش .

خاقانی .


جان پاکان نثار آن خاکی
کآن لطیف جهان مجاور اوست .

خاقانی .


نه نه صد جان نثار آن دولت
که تواند تو را به خاک رساند.

خاقانی .


گر نثار قدم یار گرامی نکنم
گوهر جان به چه کار دگرم بازآید؟

حافظ.


نثار خاک رهت نقد جان من هرچند
که نیست نقد روان را برِ تو مقداری .

حافظ.


جان را نثار دوست کنم کز جمال او
این خاکدان به چشم دلم باغ جنت است .

جمالی .


|| (مص ) افشاندن و پاشیدن از قسم نقد و جنس بر فرق کسی به سبیل تصدق . (غیاث اللغات از کشف اللغات و صراح ) (آنندراج ). نثر. پراکنده کردن چیزی را. (از ناظم الاطباء). افشاندن . (تفلیسی ). پراکندن . || (اِمص ) پراکندگی . (آنندراج ). || (اِ) هر آنچه به روی چیز بیفشانند و بپاشند. (ناظم الاطباء).
- نثار بادام ، نثار خلال نارنج ؛ خلال کرده های مغز بادام و پوست نارنج که بر بعضی طعامها چون پلو و چلو ریزند. (یادداشت مؤلف ). رجوع به نثارپلو شود.

نثار. [ ن ِ ](اِخ ) محمدمهدی ، فرزند میرزا ابومحمد انصاری اشلقی گرمرودی آذربایجانی ، معروف به میرزا مهدی خان و متخلص به نثار. از شاعران متأخر و معاصران ناصرالدین شاه قاجار است . نسبت وی به روایت مؤلف ریحانةالادب به خواجه عبداﷲ انصاری میرسد، پدرش منشی عباس میرزا نایب السطنه و خود وی منشی دیوان رسایل امیر نظام محمدخان زنگنه بوده و پس از صدرات یافتن امیرکبیر به سابقه ٔ خصومتی که با هم داشته اند کارش به تباهی و تنگدستی می کشد و در عهد صدارت میرزا آقاخان نوری باز عزت و حرمت می بیند. وفات وی به سال 1283 یا 1279 هَ . ق . اتفاق افتاده است . او راست :
ای برده نرگست ز من ناتوان توان
همواره سوده بر قدمت گلرخان رخان
سودن به خاک پای تو ای مه جبین جبین
بهتر ز تکیه بر فلک عز و شان ز شان
جانی به جسم از نفس روح بخش بخش
آبی بر آتشم ز رخ خونفشان فشان .

(از ریحانةالادب ج 4 صص 164 - 166).


و نیز رجوع به مجمعالفصحا ج 2 ص 525 و گنج شایگان ص 445 و دانشمندان آذربایجان ص 371 ومجله ٔ یادگار سال 2 شماره ٔ 8 ص 72 شود.

فرهنگ عمید

۱. [مجاز] فدا کردن.
۲. (اسم ) گل یا گوهر که به عنوان احترام و افتخار بر سر کسی بیفشانند.
۳. [قدیمی] پاشیدن، افشاندن، پراکنده ساختن.
۴. (اسم ) [قدیمی] آنچه در جشن عروسی بر سر عروس و داماد یا بر سر مردم بریزند.

دانشنامه عمومی

مختصات: ۳۴°۰۴′۳۷″ شمالی ۴۸°۲۸′۰۷″ شرقی / ۳۴٫۰۷۶۹۴°شمالی ۴۸٫۴۶۸۶۱°شرقی / 34.07694; 48.46861
فهرست روستاهای ایران
نثار (نهاوند)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان نهاوند در استان همدان ایران است.
این روستا در دهستان گاماسیاب (نهاوند) قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۹۸ نفر (۱۹۶خانوار) بوده است.
نام اصلی آن «نسار» می باشد که به معنی محل سایه (جایی که آفتاب کمترمی تابد) هست. روستا جزو مناطق بسیارخوش آب و هوا در نزدیکی رشته کوه های زاگرس قراردارد.

پیشنهاد کاربران

نثار: پراکندن، افشاندن سیم و زر یا گوهر یا اشیای قیمتی دیگر یا شیرینی و نقل و. . .
دکتر شفیعی کدکنی در مورد این واژه می نویسد: ‹‹معمولا بر سر، یا در پای ِِ کسی که حرمت بسیار دارد، چیزی نثار می کنند. ››
<<آفرینش نثار ِِ فرق تواند
برمچین چون خسان ز راهْْ نثار>>
( تازیانه های سلوک، نقد و تحلیل قصاید سنائی، دکتر شفیعی کدکنی، زمستان ۱۳۸۳، ص۳۶۲. )

انگار خود آن آقا پا ندارد، اینجا تشریف فرما شود و چیزی نثار کند! بله قربانگویش را بجای خود می فرستد

روستای از توابع شهر نهاوند . که در منطقه گاماسیاب است.

هدیه کردن

نِثار
واژه ای پارسی - اَرَبیده اَست وَ بِهتَر اَست نِسار نِوِشته شَوَد:
نِسار : نِ - سار
نِ - : پیشوَند به سویِ پایین
سار : سورِشِ ( صورَت ) دیگَری اَز " شار " به مینِشِ اَفشاندَن ، ریزاندَن ، پاشاندَن

افشاندن


کلمات دیگر: