stramonlum, datura
تاتوره
فارسی به انگلیسی
مترادف و متضاد
تاتوره، داتوره
تاتوره، برگ خشک یا نمک تاتوره
فرهنگ فارسی
( اسم ) گیاهی از تیر. بادنجانیان که علفی و یکساله و دارای گونه های متعدد است . ارتفاع آن تا ۸٠ سانتیمتر و گاه تایک متر میرسد. دارای بویی قوی و ناپسند است و ریشهاش نسبتا ضخیم و ساقه اش گرد و منشعب و برگهایش پهن و نوک تیزاست جوز مائل شیطان الماسی .
فرهنگ معین
(رِ ) (اِ. ) زنجیر یا ریسمانی که بر پای اسب و استر بندند.
( ~. ) (اِ. ) گیاهی از تیرة بادنجان با برگ های درشت و بدبو و گل های شیپوری قرمز یا سفید.
( ~. ) (اِ. ) گیاهی از تیرة بادنجان با برگ های درشت و بدبو و گل های شیپوری قرمز یا سفید.
(رِ) (اِ.) زنجیر یا ریسمانی که بر پای اسب و استر بندند.
( ~.) (اِ.) گیاهی از تیرة بادنجان با برگ های درشت و بدبو و گل های شیپوری قرمز یا سفید.
لغت نامه دهخدا
تاتوره. [ رَ / رِ ] ( اِ ) چدار و ریسمانی که بر دست و پای اسب و استر گذارند. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ). چدار و بخاوی باشد از آهن و ریسمان که بر دست و پای اسب و استر گذارند. ( برهان ). شکل و بخاو که بر دست و پای اسب گذارند. چدار و بندی که بر دست و پای چارپا گذارند. || در گناباد مردم گیج و بیهوش را گویند. || جوزماثل است وآن نزد بعضی حب کاکنج و نزد بعضی خرزهره است. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ). نباتی است که ثمر آن زهر باشد و هندی دهتوره گویند. ( غیاث اللغات ). تاتوره ( تاتوله ) یا جوز الماثل یا استراموان گیاهی است از خانواده سلانه ( بادنجانیان ) که در کنار جاده ها و مزارع روئیده و بلندی آن به یک الی یک متر و نیم می رسد، برگهای آن بیضی شکل و متضرس و بطول 15- 18 سانتی متر است ، برگهای تازه تاتوره بوی زننده و نامطبوعی دارد. از این گیاه تنها برگ آن در طب بکار برده می شود و بهترین موقع برای چیدن آن هنگام گل کردن گیاه است. در هر صد گرم از برگهای خشک این نبات تقریباً سی تا سی و هفت سانتی گرم آلکالوئید وجود دارد. گلهای تاتوره سفید رنگ و شیپوری شکل است و هنگام گل کردن آن از اوایل تابستان تا اواخر این فصل است میوه آن در محفظه خارداری بدرشتی گردو جا دارد و بهمین جهت تاتوره را ( در زبانهای اروپایی ) سیب خاردار می نامند. عوامل مؤثر برگهای این گیاه هیوسیامین واسکو پولامین است ( کدکس 1937 ) این گیاه در طب قدیم زیاد بکار می رفته و پزشکان قدیمی ایران تقریباً از تمام خواص دارویی حتی از آثار نیکوی آن روی لرزه اطلاع داشته اند. مخزن الادویه در افعال و خواص این دارو چنین می نویسد: مخدر قوی و مسکر، حتی پوست ، ثمر و شحم جوف و گل آن مسکن صداع صفراوی و دموی مزمنه و حرارت ملتهبه مفرط و بغایت منوم و رادع اورام حاره و ضماد جرم آن و یا تدهین به روغن دانه آن جهت بواسیر و اوجاع حاره قطع عرق و منع قُشعریره می کند... ( کتاب درمانشاسی ج اول ). از گیاهان دو لپه ، تیره بادنجانیان کپسولهای آن دارای خار بسیار و به چهار شکاف باز می شود ماده سمی آن بنام داتورین یکی از مواد مخدر قوی است. ( از گیاه شناسی گل گلاب ص 240 ). تاتوله. تلانور.
- امثال :
تاتوره بهوا پاشیده اند. تاتوره یا تاتوله و یاداتوره همان جوز ماثل و جوز مقاتل است و مراد مثل این که چرا مردمان دیدنی ها را نمی بینند و یا دانستنی ها را درک نمی کنند نظیر:
- امثال :
تاتوره بهوا پاشیده اند. تاتوره یا تاتوله و یاداتوره همان جوز ماثل و جوز مقاتل است و مراد مثل این که چرا مردمان دیدنی ها را نمی بینند و یا دانستنی ها را درک نمی کنند نظیر:
تاتوره . [ رَ / رِ ] (اِ) چدار و ریسمانی که بر دست و پای اسب و استر گذارند. (آنندراج ) (انجمن آرا). چدار و بخاوی باشد از آهن و ریسمان که بر دست و پای اسب و استر گذارند. (برهان ). شکل و بخاو که بر دست و پای اسب گذارند. چدار و بندی که بر دست و پای چارپا گذارند. || در گناباد مردم گیج و بیهوش را گویند. || جوزماثل است وآن نزد بعضی حب کاکنج و نزد بعضی خرزهره است . (آنندراج ) (انجمن آرا). نباتی است که ثمر آن زهر باشد و هندی دهتوره گویند. (غیاث اللغات ). تاتوره (تاتوله ) یا جوز الماثل یا استراموان گیاهی است از خانواده ٔ سلانه (بادنجانیان ) که در کنار جاده ها و مزارع روئیده و بلندی آن به یک الی یک متر و نیم می رسد، برگهای آن بیضی شکل و متضرس و بطول 15- 18 سانتی متر است ، برگهای تازه ٔ تاتوره بوی زننده و نامطبوعی دارد. از این گیاه تنها برگ آن در طب بکار برده می شود و بهترین موقع برای چیدن آن هنگام گل کردن گیاه است . در هر صد گرم از برگهای خشک این نبات تقریباً سی تا سی و هفت سانتی گرم آلکالوئید وجود دارد. گلهای تاتوره سفید رنگ و شیپوری شکل است و هنگام گل کردن آن از اوایل تابستان تا اواخر این فصل است میوه ٔ آن در محفظه ٔ خارداری بدرشتی گردو جا دارد و بهمین جهت تاتوره را (در زبانهای اروپایی ) سیب خاردار می نامند. عوامل مؤثر برگهای این گیاه هیوسیامین واسکو پولامین است (کدکس 1937) این گیاه در طب قدیم زیاد بکار می رفته و پزشکان قدیمی ایران تقریباً از تمام خواص دارویی حتی از آثار نیکوی آن روی لرزه اطلاع داشته اند. مخزن الادویه در افعال و خواص این دارو چنین می نویسد: مخدر قوی و مسکر، حتی پوست ، ثمر و شحم جوف و گل آن مسکن صداع صفراوی و دموی مزمنه و حرارت ملتهبه ٔ مفرط و بغایت منوم و رادع اورام حاره و ضماد جرم آن و یا تدهین به روغن دانه ٔ آن جهت بواسیر و اوجاع حاره قطع عرق و منع قُشعریره می کند... (کتاب درمانشاسی ج اول ). از گیاهان دو لپه ، تیره ٔ بادنجانیان کپسولهای آن دارای خار بسیار و به چهار شکاف باز می شود ماده سمی آن بنام داتورین یکی از مواد مخدر قوی است . (از گیاه شناسی گل گلاب ص 240). تاتوله . تلانور.
- امثال :
تاتوره بهوا پاشیده اند . تاتوره یا تاتوله و یاداتوره همان جوز ماثل و جوز مقاتل است و مراد مثل این که چرا مردمان دیدنی ها را نمی بینند و یا دانستنی ها را درک نمی کنند نظیر:
چشم باز و گوش بازو این ذکا
خیره ام در چشم بندی خدا.
- امثال :
تاتوره بهوا پاشیده اند . تاتوره یا تاتوله و یاداتوره همان جوز ماثل و جوز مقاتل است و مراد مثل این که چرا مردمان دیدنی ها را نمی بینند و یا دانستنی ها را درک نمی کنند نظیر:
چشم باز و گوش بازو این ذکا
خیره ام در چشم بندی خدا.
مولوی (امثال و حکم دهخدا)
فرهنگ عمید
بخو، زنجیر، یا ریسمانی که به پای اسب ببندند.
گیاهی یک ساله از تیرۀ بادمجانیان با برگ های درشت، بدبو، و گل های شیپوری ارغوانی یا سفید که حاوی ماده ای سمّی به نام داتورین است و در معالجۀ آسم، تنگی نفس، تشنج، و رماتیسم به کار می رود.
گیاهی یک ساله از تیرۀ بادمجانیان با برگ های درشت، بدبو، و گل های شیپوری ارغوانی یا سفید که حاوی ماده ای سمّی به نام داتورین است و در معالجۀ آسم، تنگی نفس، تشنج، و رماتیسم به کار می رود.
بخو، زنجیر، یا ریسمانی که به پای اسب ببندند.
گیاهی یکساله از تیرۀ بادمجانیان با برگهای درشت، بدبو، و گلهای شیپوری ارغوانی یا سفید که حاوی ماده‌ای سمّی به نام داتورین است و در معالجۀ آسم، تنگی‌نفس، تشنج، و رماتیسم به کار می‌رود.
دانشنامه عمومی
داتورا (Datura stramonium L) یا تاتوره، گیاهی است یک ساله به ارتفاع ۲۰۰ _ ۵۰ سانتی متر، از تیره سیب زمینی.
Datura inermis Juss. ex Jacq.
Datura stramonium var. chalybea W. D. J. Koch, nom. illeg.
Datura stramonium var. tatula (L.) Torr.
Datura tatula L.
جزو گیاهان داروئی محسوب می شود. از این گیاه ماده آتروپین بدست می آیدکه خاصیت ضدسم دارد. خود این گیاه سمی می باشد. آب موجود در آوندهای اینگیاه اگر در چشم ریخته شود باعث بازماندن مردمک چشم می شود. اگر جوشانده این گیاه به کسی خورانده شود، اعصاب ارادی انسان برای مدتی غیرارادی می شود. ومصرف جوشانده این گیاه به مقدار زیاد باعث مرگ می شود.
تاتوره یک گیاه علفی یکساله است که از خرداد تا مهر گل می دهد و به احتمال زیاد بومی شمال شرقی آمریکای شمالی می باشد و از آنجا به دیگر مناطق آمریکا، اروپا و سایر مناطق دنیا وارد شده است. تاتوره در زمین های بایر، کنار جاده و نزدیک مناطق مسکونی در ارتفاعات کم تا نسبتاً زیاد در بیشتر مناطق معتدله و نیمه حاره نیمکره شمالی یافت می شود. امروزه این گیاه در تمام کشورهای دنیا یافت می شود. داروی خام بیشتر در برگ های گیاهان گلدار و به ندرت دربذور رسیده وجود دارد. برگ ها را در سایه یا در گرمای مصنوعی حدود ۵۰ درجه سانتی گراد خشک می کنند. دارو طعم تلخ و شوری دارد. با توجه به اینکه گیاه شدیداً سمی است دقت زیادی هنگام جمع آوری باید صورت گیرد. برگ ها حاوی الکالوئیدهای تروپان سمی به مقادیر ۵/۰ درصد بوده و علاوه بر آن بذور حاوی حدود ۲۰ درصد روغن می باشند. عمل الکالوئیدهای تروپان و موارد استفاده آن همانند بذر البنج و بلادون می باشد. دارو بعضی اوقات در سیگارهای ضد تنگی نفس استفاده می شود. تاتوره معمولاً به صورت وحشی جمع آوری می شود. انواع زراعی آنهایی هستند که برای تهیه دارو استفاده می شوند بخصوص گونه هایی که غنی از اسکوپولامین می باشند مانند Datura innoxia (مناطق حاره ای آمریکا) D.metel (مناطق حاره و نیمه حاره آسیا و آفریقا) یا ارقامی از D.Stramonium بخصوص آنهایی که کپسول های بدون برآمدگی و محتوای بیشتر آلکالوئید هستند. این گیاه از نیمه دوم قرن شانزدهم در اسپانیا شناخته شده بود و به دیگر کشورها به عنوان یک گیاه زینتی وارد شد. یک قرن بعد از این وضعیت خارج شد و به عنوان یک گیاه وحشی مستقر گردید.بازگشت به صفحه خواص دارویی گیاهان
۲تاتوره DATURA STRAMONIUM: نام داتورا (DATURA) که به زبان لاتین به این نبات داده شده مشتق از نام فارسی تاتوره است زیرا این نبات اصلاً بومی ایران بوده به نام های تاتوله، جوزماش، نبات اهریمنی، علف شیطان و غیره نیز نامیده می شود.دسقوریدس و تئوفر است دو تن از علمای قرن اول و دوم یونان این گیاه را جزو نباتات سمی نام برده اند. در قدیم این گیاه در داروسازی مصارف زیاد داشته و در طب انسانی و دامپزشکی به کار می رفته است تاتوره به طور وحشی در زمین های لم یزرع و کنار جاده ها می روید. این نبات بومی مشرق زمین بوده منشأ اصلی آن کناره بحر خزر است، در اواسط قرون وسطی به تمام اروپا و بعد به آمریکا و نقاط دیگر برده شده است و در اکثر ممالک دنیا به مقدار فراوان وجود دارد تاتوره درخچه ایست یک ساله با ساقه ای بی کرک و منشعب به طول ۴۰ سانتی متر تا ۲ متر استوانه شکل و به رنگ سبز، قطر ساقه اصلی نسبت به رشد گیاه به ۱–۲ سانتی متر می رسد. برگ های این گیاه معمولاًمتناوب بوده صفحه آن ها پهن و بیضی نوک تیز یا منظم و مدور است طول برگ ها ۱۰–۱۲ و عرض شان ۶–۸ سانتی متر است اگر کمی از برگ تازه تاتوره را در دست له نمائید بویی تهوع آور وغیر مطبوع از آن متصاعد می گردد؛ ولی برگ خشک شده بوی خیلی کمتری دارد برگ ها گس، قی آور و دانه کمی تلخ است گل های تاتوره شبیه شیپور و تک تک می باشد و در گل بیش از یک یا دو روز دوام ندارد. دانه های تاتوره شبیه دانه های سماق و شکل شان قلوه ای و در دو سطح جانبی صاف و هموار و در سطح زیری و روئی زگیل دار است. رنگ این دانه ها سیاه مایل به قهوه ای است و بزرگی آن ها ۴–۵ میلی لیتر است میوه آن بیضی شکل خاردار و کپسول است که با چهار شکاف باز می شود.ماده سمی این گیاه ماده «داتورین» است. داتورین از سه آلکالوئید آتروپین، هیوسیامین و اسکوپولامین تشکیل یافته است. این آلکالوئیدها در نبات به حالت ترکیب با اسید مالیک، اسید اتروپیم و اسید داتوریک وجود دارد که در بین آن ها مقدار آلکالوئید هیوسیامین از سایرین بیشتر است.SINGH & VASHISHTA (۱۹۷۷) اظهار می دارند تاتوره بوته ای است که در ساحل نهرها می روید و دارای یک نوع آلکالوئید است که باعث مسمومیت اعصاب شده و در صورتی که خورده شود باعث نفخ، بی قراری، فلج و کوری مطلق و مرگ سریع شتر خواهد شد.درمان: برای نجات مسموم بایستی سم وارد شده به معده را با استفاده از داروی قی آور خارج نمود، زیرا حالت استفراغ غالباً خود به خود ایجاد نمی شود و معمولاً از ضد سم هائی نظیر مورفین یا پیلوکارپین استفاده می شود خوراندن قهوه غلیظ ومحرک های مختلف و غیره مفید است.تصویر شماره (۲) - تصویرگیاه تاتوره
Datura inermis Juss. ex Jacq.
Datura stramonium var. chalybea W. D. J. Koch, nom. illeg.
Datura stramonium var. tatula (L.) Torr.
Datura tatula L.
جزو گیاهان داروئی محسوب می شود. از این گیاه ماده آتروپین بدست می آیدکه خاصیت ضدسم دارد. خود این گیاه سمی می باشد. آب موجود در آوندهای اینگیاه اگر در چشم ریخته شود باعث بازماندن مردمک چشم می شود. اگر جوشانده این گیاه به کسی خورانده شود، اعصاب ارادی انسان برای مدتی غیرارادی می شود. ومصرف جوشانده این گیاه به مقدار زیاد باعث مرگ می شود.
تاتوره یک گیاه علفی یکساله است که از خرداد تا مهر گل می دهد و به احتمال زیاد بومی شمال شرقی آمریکای شمالی می باشد و از آنجا به دیگر مناطق آمریکا، اروپا و سایر مناطق دنیا وارد شده است. تاتوره در زمین های بایر، کنار جاده و نزدیک مناطق مسکونی در ارتفاعات کم تا نسبتاً زیاد در بیشتر مناطق معتدله و نیمه حاره نیمکره شمالی یافت می شود. امروزه این گیاه در تمام کشورهای دنیا یافت می شود. داروی خام بیشتر در برگ های گیاهان گلدار و به ندرت دربذور رسیده وجود دارد. برگ ها را در سایه یا در گرمای مصنوعی حدود ۵۰ درجه سانتی گراد خشک می کنند. دارو طعم تلخ و شوری دارد. با توجه به اینکه گیاه شدیداً سمی است دقت زیادی هنگام جمع آوری باید صورت گیرد. برگ ها حاوی الکالوئیدهای تروپان سمی به مقادیر ۵/۰ درصد بوده و علاوه بر آن بذور حاوی حدود ۲۰ درصد روغن می باشند. عمل الکالوئیدهای تروپان و موارد استفاده آن همانند بذر البنج و بلادون می باشد. دارو بعضی اوقات در سیگارهای ضد تنگی نفس استفاده می شود. تاتوره معمولاً به صورت وحشی جمع آوری می شود. انواع زراعی آنهایی هستند که برای تهیه دارو استفاده می شوند بخصوص گونه هایی که غنی از اسکوپولامین می باشند مانند Datura innoxia (مناطق حاره ای آمریکا) D.metel (مناطق حاره و نیمه حاره آسیا و آفریقا) یا ارقامی از D.Stramonium بخصوص آنهایی که کپسول های بدون برآمدگی و محتوای بیشتر آلکالوئید هستند. این گیاه از نیمه دوم قرن شانزدهم در اسپانیا شناخته شده بود و به دیگر کشورها به عنوان یک گیاه زینتی وارد شد. یک قرن بعد از این وضعیت خارج شد و به عنوان یک گیاه وحشی مستقر گردید.بازگشت به صفحه خواص دارویی گیاهان
۲تاتوره DATURA STRAMONIUM: نام داتورا (DATURA) که به زبان لاتین به این نبات داده شده مشتق از نام فارسی تاتوره است زیرا این نبات اصلاً بومی ایران بوده به نام های تاتوله، جوزماش، نبات اهریمنی، علف شیطان و غیره نیز نامیده می شود.دسقوریدس و تئوفر است دو تن از علمای قرن اول و دوم یونان این گیاه را جزو نباتات سمی نام برده اند. در قدیم این گیاه در داروسازی مصارف زیاد داشته و در طب انسانی و دامپزشکی به کار می رفته است تاتوره به طور وحشی در زمین های لم یزرع و کنار جاده ها می روید. این نبات بومی مشرق زمین بوده منشأ اصلی آن کناره بحر خزر است، در اواسط قرون وسطی به تمام اروپا و بعد به آمریکا و نقاط دیگر برده شده است و در اکثر ممالک دنیا به مقدار فراوان وجود دارد تاتوره درخچه ایست یک ساله با ساقه ای بی کرک و منشعب به طول ۴۰ سانتی متر تا ۲ متر استوانه شکل و به رنگ سبز، قطر ساقه اصلی نسبت به رشد گیاه به ۱–۲ سانتی متر می رسد. برگ های این گیاه معمولاًمتناوب بوده صفحه آن ها پهن و بیضی نوک تیز یا منظم و مدور است طول برگ ها ۱۰–۱۲ و عرض شان ۶–۸ سانتی متر است اگر کمی از برگ تازه تاتوره را در دست له نمائید بویی تهوع آور وغیر مطبوع از آن متصاعد می گردد؛ ولی برگ خشک شده بوی خیلی کمتری دارد برگ ها گس، قی آور و دانه کمی تلخ است گل های تاتوره شبیه شیپور و تک تک می باشد و در گل بیش از یک یا دو روز دوام ندارد. دانه های تاتوره شبیه دانه های سماق و شکل شان قلوه ای و در دو سطح جانبی صاف و هموار و در سطح زیری و روئی زگیل دار است. رنگ این دانه ها سیاه مایل به قهوه ای است و بزرگی آن ها ۴–۵ میلی لیتر است میوه آن بیضی شکل خاردار و کپسول است که با چهار شکاف باز می شود.ماده سمی این گیاه ماده «داتورین» است. داتورین از سه آلکالوئید آتروپین، هیوسیامین و اسکوپولامین تشکیل یافته است. این آلکالوئیدها در نبات به حالت ترکیب با اسید مالیک، اسید اتروپیم و اسید داتوریک وجود دارد که در بین آن ها مقدار آلکالوئید هیوسیامین از سایرین بیشتر است.SINGH & VASHISHTA (۱۹۷۷) اظهار می دارند تاتوره بوته ای است که در ساحل نهرها می روید و دارای یک نوع آلکالوئید است که باعث مسمومیت اعصاب شده و در صورتی که خورده شود باعث نفخ، بی قراری، فلج و کوری مطلق و مرگ سریع شتر خواهد شد.درمان: برای نجات مسموم بایستی سم وارد شده به معده را با استفاده از داروی قی آور خارج نمود، زیرا حالت استفراغ غالباً خود به خود ایجاد نمی شود و معمولاً از ضد سم هائی نظیر مورفین یا پیلوکارپین استفاده می شود خوراندن قهوه غلیظ ومحرک های مختلف و غیره مفید است.تصویر شماره (۲) - تصویرگیاه تاتوره
wiki: کیومرث پوراحمد محصول سال ۱۳۶۳ است.
داوود رشیدی
پروانه معصومی
اسماعیل داورفر
سیامک اطلسی
ضیاء امیری
علی قربانی
علی دشتی
تقی بیرجندی
علی اکبر دهقانی
رمضان امیری
حبیب اله الهیاری
اکبر آبو
بیژن ساعی
امیرحسین قاسمی
حمید آقابالا
مینا قیّم
داوود رشیدی
پروانه معصومی
اسماعیل داورفر
سیامک اطلسی
ضیاء امیری
علی قربانی
علی دشتی
تقی بیرجندی
علی اکبر دهقانی
رمضان امیری
حبیب اله الهیاری
اکبر آبو
بیژن ساعی
امیرحسین قاسمی
حمید آقابالا
مینا قیّم
wiki: تاتوره (فیلم)
دانشنامه آزاد فارسی
تاتورِه (thorn apple)
تاتورِه
تاتورِه
تاتورِه
گیاهی یک ساله از تیرۀ بادمجانیان، با نام علمی Datura stramonium. بومی امریکاست و در سراسر جهان یافت می شود. در نواحی معتدل و نیمه گرمسیری شمالی ارتفاع آن به دو متر می رسد. گل های آن به رنگ سفید و بعضی زنگوله مانندند و به میوه هایی کپسول مانند تبدیل می شوند. با شکاف خوردن این کپسول، دانه های سیاه آن آزاد می شود. همۀ اندام های این گیاه سمی است. تخدیر و تنویم حاصل از این گیاه ناشی از ترکیبات شیمیایی، از قبیل اسکوپلامین، هیوسیامین، و آتروپین، است. سرخ پوستان مکزیک در مراسم مذهبی، جادوگران و شیادان برای ایجاد توهّم، و تبه کاران برای خوابانیدن قربانیان از آن ها استفاده می کرده اند؛ به حدی که در فرانسه آن را علف ساحران یا علف شیطان یا علف دزدان می نامند. در قرن ۱۸، زهرشناسی اتریشی خواص دارویی آن را کشف کرد.
تاتورِه
تاتورِه
تاتورِه
گیاهی یک ساله از تیرۀ بادمجانیان، با نام علمی Datura stramonium. بومی امریکاست و در سراسر جهان یافت می شود. در نواحی معتدل و نیمه گرمسیری شمالی ارتفاع آن به دو متر می رسد. گل های آن به رنگ سفید و بعضی زنگوله مانندند و به میوه هایی کپسول مانند تبدیل می شوند. با شکاف خوردن این کپسول، دانه های سیاه آن آزاد می شود. همۀ اندام های این گیاه سمی است. تخدیر و تنویم حاصل از این گیاه ناشی از ترکیبات شیمیایی، از قبیل اسکوپلامین، هیوسیامین، و آتروپین، است. سرخ پوستان مکزیک در مراسم مذهبی، جادوگران و شیادان برای ایجاد توهّم، و تبه کاران برای خوابانیدن قربانیان از آن ها استفاده می کرده اند؛ به حدی که در فرانسه آن را علف ساحران یا علف شیطان یا علف دزدان می نامند. در قرن ۱۸، زهرشناسی اتریشی خواص دارویی آن را کشف کرد.
wikijoo: تاتوره
گویش مازنی
/taa toore/ نوعی گیاه از تیره بادمجانیان با نام علمی stramonioom datoora که علفی و یک ساله است و بلندایش به یک متر می رسد
پیشنهاد کاربران
تاتوره علفی
به فارسی «گوزماثل»، «تاتوره»، «تاتوله» و «بقم»، «طلا نور» ( در مازندران ) و در کتب طب سنتی با نامهای «تاتوره» و لغات عربی آن «جوز الماثل» و «جوز ماثم» و «جوز ماثا» آمده است. به فرانسوی Endormie وDatura stramoine وPomme du diable وDatura وStramoine و Pomme epineuse و Herbe aux sorciers و به انگلیسی Datura و Jimson weed و Stramonium وThorn apple گفته می شود. گیاهی است از خانواده Solanaceae نام علمی آن Datura stramonium L . و مترادف آن Datura tatula L . است.
مشخصات گیاه
تاتوره علفی گیاهی است علفی یکساله و بسیار سمّی. بلندی آن در حدود یک متر و یا کمی کمتر است. ساقه آن استوانه ای، برگهای آن ناصاف، پهن به طول 15 - 10 و پهنای 8 - 7 سانتی متر، به شکل مثلث نوک تیز است و در اطراف برگ بریدگی ها و شکستگی های نامنظم وجود دارد. گلهای آن درشت و منفرد، بوقی شکل به رنگ سفید یا بنفش است که در اواخر بهار ظاهر می شود. به علت گلهای زیبا و درشت که دارد، از گیاهان زینتی است و در باغها و گل کاری ها کاشته می شود. میوه آن پوشینه است به شکل تخم مرغ، خارج آن خاردار و داخل آن به 4 محفظه تقسیم می شود و در حدود 400 عدد دانه های آن در این چهار محفظه قرار دارند.
تکثیر آن از طریق کاشت تخم گیاه در فروردین ماه در خزانه و انتقال آن در اردیبهشت به باغچه است. این گیاه بومی هندوستان و سواحل بحر خزر است ولی اینک در اغلب مناطق اروپا و امریکا و آسیا انتشار دارد. در ایران در مناطق اطراف تهران، کرج، ری، راه تهران - فیروزکوه، مناطق غیر مزروع اراک، آذربایجان، بلوچستان، مازندران، راه غازیان به چوکام، و رودبار رشت به طور خودرو دیده می شود.
ترکیبات شیمیایی
از نظر شیمیایی گیاه تاتوره علفی دارای انواع متعدد و آلکالوئید است.
آلکالوئیدهای مهم آن آتروپین، هیوسین و هیوسیامین است. مقدار آلکالوئیدهای موجود در برگهای گیاه در حدود 33/ 0 - 22/ 0 درصد است و تاتوره های اهلی پرورشی دارای آلکالوئیدهای بیشتری هستند. تخم های دیپلوئید[55]I دارای 42/ 0 درصد آلکالوئید است ولی تخمهای تتراپلوئید[56]II دارای 69/ 0 درصد آلکالوئید است. در دانه های خشک آن 33/ 0 درصد آلکالوئید است و در میوه آن 038/ 0 درصد آلکالوئید است که 25 درصد آن آلکالوئید اسکوپولامین است. جمع آلکالوئیدهای گیاه در حدود 5/ 0 - 3/ 0 درصد است که قسمت عمده آن هیوسیامین که همراه با آتروپین و هیوسین است]G . I . M . P[ . در تخم تاتوره علفی علاوه بر آلکالوئیدهای مختلف در حدود 25 درصد روغن ثابت قابل استخراج شامل داتوریک اسید[57] و یک اسید دیگر است.
از برگ تاتوره در اثر فشار بین انگشتان بوی نامطبوعی متصاعد می شود، طعم آن تلخ و تهوع آور است ولی تدریجا کمی شور می شود، دانه های له شده نیز بوی نامطبوع می دهند. در صنعت با بکار بردن امواج Ultra sound مقدار استخراج آلکالوئید را افزایش می دهند. معمول است برای اینکه حد اکثر مقدار آلکالوئید را از گیاه تاتوره استخراج کنند، گیاه را 24 ساعت در تاریکی نگه می دارند.
تاتوره علفی با میوه و شاخه تاتوره علفی با گل و میوه A - میوه B - دانه
خواص - کاربرد
در هند از برگها و دانه های تخم تاتوره علفی به عنوان ضد درد و مسکّن و ضدعفونی کننده و مخدّر استفاده می شود. در مناطق خاور دور از جمله در چین و مناطق همجوار آن از نظر خواص دارویی فرق زیادی بین تاتوره علفی و تاتوره درختی نیست، در تاتوره درختی ماده عامل هیوسین بیشتر و در تاتوره علفی مقدار آتروپین بیشتر است. ماده آتروپین نیز مردمک چشم را باز می کند و در ضمن موجب کاهش ترشح بزاق می گردد و به علاوه عضلات مثانه را سست کرده و در نتیجه دفع ادرار را کنترل می کند. از تاتوره علفی در چین برای رفع نفخ، ترشح مفرط اسید، درد کبد، دردهای دوران عادت ماهیانه و همچنین برای قطع عرقهای شبانه مسلولین در حد مجاز از آن می خورند [چیو]. تاتوره علفی برای آرام کردن حمله های سیاه سرفه و همچنین تسکین آسم نیز تجویز می شود.
تاتوره از نظر طبیعت طبق رأی حکمای طب سنتی خیلی سرد و خشک و از نظر خواص معتقدند که مخدّر و قوی و ضد درد است. ضدعفونی کننده است و برای التیام زخمها مفید است. عصاره گل تاتوره برای رفع درد گوش نافع است. عصاره دانه و میوه آن را اگر به قسمتهای مودار سر که مبتلا به شوره است بمالند، برای رفع شوره سر و جلوگیری از ریزش مو نافع است، سردردهای خونی و صفراوی مزمن را تسکین می دهد و بسیار خواب آور است. ضماد برگ و میوه آن یا مالیدن روغن تخم آن برای تسکین درد بواسیر و دردهای ناحیه مقعد مفید است. مالیدن دم کرده آن با سرکه برای تحلیل ورمها و استسقاء و قطع ترشح عرق مفید است. گذاردن برگ له شده آن روی ورم ملتحمه چشم باعث تحلیل ورم و تسکین درد چشم می شود و اگر برگ له شده را روی هر ورم یا دمل دیگری بگذارند باعث تحلیل آن می شود. و برای التیام زخمها نیز مفید است. ضماد آن برای التیام زخمهای سرطانی و سوختگی ها و بواسیر دردناک نافع است. مقدار خوراک از جرم یا گرد آن از 5 سانتی گرم تا 5/ 0 گرم است و از عصاره الکلی آن 30 - 5 قطره و از تنطور اتری آن نیز 30 - 5 قطره است.
معارف گیاهی، ج 5، ص: 36
تاتوره درختی
اشاره
نام محلی آن در بندر عباس «پرمنگناس» و در بلوچستان «داتوره» است و به عربی «صفیر السلطان» گفته می شود. در برخی از کتب آن را «بنج» نیز گفته اند. به فرانسوی Datura fastueuse و به انگلیسی Purple flowered thorn apple نامیده می شود.
گیاهی است از خانواده Solanaceae نام علمی آن Datura metel L . و مترادفهای آن Datura alba Nees . وDatura fastuosa L . می باشد.
توضیح: در مورد نامهای مترادف علمی تاتوره درختی، بین گیاه شناسان دنیا توافق کامل نیست و عده زیادی دو نام مترادف D . alba وD . fastuosa را مربوط به دو گیاه مستقل می دانند و مترادف D . metel ذکر نمی کنند ولی البته از نظر خواص کاملا مشابه هستند.
مشخصات
به فارسی «گوزماثل»، «تاتوره»، «تاتوله» و «بقم»، «طلا نور» ( در مازندران ) و در کتب طب سنتی با نامهای «تاتوره» و لغات عربی آن «جوز الماثل» و «جوز ماثم» و «جوز ماثا» آمده است. به فرانسوی Endormie وDatura stramoine وPomme du diable وDatura وStramoine و Pomme epineuse و Herbe aux sorciers و به انگلیسی Datura و Jimson weed و Stramonium وThorn apple گفته می شود. گیاهی است از خانواده Solanaceae نام علمی آن Datura stramonium L . و مترادف آن Datura tatula L . است.
مشخصات گیاه
تاتوره علفی گیاهی است علفی یکساله و بسیار سمّی. بلندی آن در حدود یک متر و یا کمی کمتر است. ساقه آن استوانه ای، برگهای آن ناصاف، پهن به طول 15 - 10 و پهنای 8 - 7 سانتی متر، به شکل مثلث نوک تیز است و در اطراف برگ بریدگی ها و شکستگی های نامنظم وجود دارد. گلهای آن درشت و منفرد، بوقی شکل به رنگ سفید یا بنفش است که در اواخر بهار ظاهر می شود. به علت گلهای زیبا و درشت که دارد، از گیاهان زینتی است و در باغها و گل کاری ها کاشته می شود. میوه آن پوشینه است به شکل تخم مرغ، خارج آن خاردار و داخل آن به 4 محفظه تقسیم می شود و در حدود 400 عدد دانه های آن در این چهار محفظه قرار دارند.
تکثیر آن از طریق کاشت تخم گیاه در فروردین ماه در خزانه و انتقال آن در اردیبهشت به باغچه است. این گیاه بومی هندوستان و سواحل بحر خزر است ولی اینک در اغلب مناطق اروپا و امریکا و آسیا انتشار دارد. در ایران در مناطق اطراف تهران، کرج، ری، راه تهران - فیروزکوه، مناطق غیر مزروع اراک، آذربایجان، بلوچستان، مازندران، راه غازیان به چوکام، و رودبار رشت به طور خودرو دیده می شود.
ترکیبات شیمیایی
از نظر شیمیایی گیاه تاتوره علفی دارای انواع متعدد و آلکالوئید است.
آلکالوئیدهای مهم آن آتروپین، هیوسین و هیوسیامین است. مقدار آلکالوئیدهای موجود در برگهای گیاه در حدود 33/ 0 - 22/ 0 درصد است و تاتوره های اهلی پرورشی دارای آلکالوئیدهای بیشتری هستند. تخم های دیپلوئید[55]I دارای 42/ 0 درصد آلکالوئید است ولی تخمهای تتراپلوئید[56]II دارای 69/ 0 درصد آلکالوئید است. در دانه های خشک آن 33/ 0 درصد آلکالوئید است و در میوه آن 038/ 0 درصد آلکالوئید است که 25 درصد آن آلکالوئید اسکوپولامین است. جمع آلکالوئیدهای گیاه در حدود 5/ 0 - 3/ 0 درصد است که قسمت عمده آن هیوسیامین که همراه با آتروپین و هیوسین است]G . I . M . P[ . در تخم تاتوره علفی علاوه بر آلکالوئیدهای مختلف در حدود 25 درصد روغن ثابت قابل استخراج شامل داتوریک اسید[57] و یک اسید دیگر است.
از برگ تاتوره در اثر فشار بین انگشتان بوی نامطبوعی متصاعد می شود، طعم آن تلخ و تهوع آور است ولی تدریجا کمی شور می شود، دانه های له شده نیز بوی نامطبوع می دهند. در صنعت با بکار بردن امواج Ultra sound مقدار استخراج آلکالوئید را افزایش می دهند. معمول است برای اینکه حد اکثر مقدار آلکالوئید را از گیاه تاتوره استخراج کنند، گیاه را 24 ساعت در تاریکی نگه می دارند.
تاتوره علفی با میوه و شاخه تاتوره علفی با گل و میوه A - میوه B - دانه
خواص - کاربرد
در هند از برگها و دانه های تخم تاتوره علفی به عنوان ضد درد و مسکّن و ضدعفونی کننده و مخدّر استفاده می شود. در مناطق خاور دور از جمله در چین و مناطق همجوار آن از نظر خواص دارویی فرق زیادی بین تاتوره علفی و تاتوره درختی نیست، در تاتوره درختی ماده عامل هیوسین بیشتر و در تاتوره علفی مقدار آتروپین بیشتر است. ماده آتروپین نیز مردمک چشم را باز می کند و در ضمن موجب کاهش ترشح بزاق می گردد و به علاوه عضلات مثانه را سست کرده و در نتیجه دفع ادرار را کنترل می کند. از تاتوره علفی در چین برای رفع نفخ، ترشح مفرط اسید، درد کبد، دردهای دوران عادت ماهیانه و همچنین برای قطع عرقهای شبانه مسلولین در حد مجاز از آن می خورند [چیو]. تاتوره علفی برای آرام کردن حمله های سیاه سرفه و همچنین تسکین آسم نیز تجویز می شود.
تاتوره از نظر طبیعت طبق رأی حکمای طب سنتی خیلی سرد و خشک و از نظر خواص معتقدند که مخدّر و قوی و ضد درد است. ضدعفونی کننده است و برای التیام زخمها مفید است. عصاره گل تاتوره برای رفع درد گوش نافع است. عصاره دانه و میوه آن را اگر به قسمتهای مودار سر که مبتلا به شوره است بمالند، برای رفع شوره سر و جلوگیری از ریزش مو نافع است، سردردهای خونی و صفراوی مزمن را تسکین می دهد و بسیار خواب آور است. ضماد برگ و میوه آن یا مالیدن روغن تخم آن برای تسکین درد بواسیر و دردهای ناحیه مقعد مفید است. مالیدن دم کرده آن با سرکه برای تحلیل ورمها و استسقاء و قطع ترشح عرق مفید است. گذاردن برگ له شده آن روی ورم ملتحمه چشم باعث تحلیل ورم و تسکین درد چشم می شود و اگر برگ له شده را روی هر ورم یا دمل دیگری بگذارند باعث تحلیل آن می شود. و برای التیام زخمها نیز مفید است. ضماد آن برای التیام زخمهای سرطانی و سوختگی ها و بواسیر دردناک نافع است. مقدار خوراک از جرم یا گرد آن از 5 سانتی گرم تا 5/ 0 گرم است و از عصاره الکلی آن 30 - 5 قطره و از تنطور اتری آن نیز 30 - 5 قطره است.
معارف گیاهی، ج 5، ص: 36
تاتوره درختی
اشاره
نام محلی آن در بندر عباس «پرمنگناس» و در بلوچستان «داتوره» است و به عربی «صفیر السلطان» گفته می شود. در برخی از کتب آن را «بنج» نیز گفته اند. به فرانسوی Datura fastueuse و به انگلیسی Purple flowered thorn apple نامیده می شود.
گیاهی است از خانواده Solanaceae نام علمی آن Datura metel L . و مترادفهای آن Datura alba Nees . وDatura fastuosa L . می باشد.
توضیح: در مورد نامهای مترادف علمی تاتوره درختی، بین گیاه شناسان دنیا توافق کامل نیست و عده زیادی دو نام مترادف D . alba وD . fastuosa را مربوط به دو گیاه مستقل می دانند و مترادف D . metel ذکر نمی کنند ولی البته از نظر خواص کاملا مشابه هستند.
مشخصات
کلمات دیگر: