شابانک

شابانک، (همچنین: شابانک سالاد، مَنداب، جرجیر,کَحکیز) (Eruca sativa) یک گیاه خوراکی یک ساله است که بومی مناطق مدیترانه، از مراکش و پرتغال تا لبنان و ترکیه و ایران (روستای خورند از توابع شهرستان راور استان کرمان و استان بوشهر شهرستان های کنگان و دیر و جم و دشتستان ) است.سَرده (جنس) شابانک(کَحکیز) در ایران یک گونه گیاه علفی یک ساله دارد که معمولاً به صورت هرز در کشتزارها می روید.این گیاه سرمادوست و بلندروز است که همانند گندم دارای انواع پاییزه و بهاره است. برگ های شابانک دارای پهنکی بخش شده به چند بریدگی عمیق و نامنظم است و گل های درشت به رنگ سفید مایل به زرد یا مایل به صورتی با شبکه ای از خط های ریز به رنگ بنفش دارد.
از شابانک در تهیه سالاد بهره می گیرند. گل و دانه ها و برگ های شابانک همگی قابل استفاده هستند. مزهٔ خاص و تند برگ های آن برای سالاد و سایر غذاهای سرد مناسب است.منداب دارای ویتامین ث زیاد و هم چنین نیترات زیاد است و به این خاطر نباید روزانه مقادیر زیادی از آن را خورد زیرا ممکن است از میزان نیترات مجاز برای بدن بگذرد.
این گیاه در ایران در بلوچستان و نواحی اطراف دریای خزر یافت می شود و در برخی کشتزارهای کرمانشاه، آذربایجان، اهواز، بوشهر، تهران، یزد و جندق نیز می روید. در قدیم در فارسی، شابانک را کک کوج هم می نامیدند و بدن شترهای دچارشده به جرب را با آن چرب می کردند.
شابانک، سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هاست. این گیاه حاوی مقدار زیادی اسید فولیک، ویتامین A, C و K همراه با سایر مواد معدنی مانند پتاسیم، منگنز، آهن و کلسیم است. این سبزی برگدار، فیبر و فیتوشیمایی های زیادی نیز دارد، قند کمی داشته و کم کالری و کم کربوهیدارت و کم چربی است.