کلمه جو
صفحه اصلی

سکستان

فرهنگ فارسی

نام قدیم آن زرنگ ( پب ) بود . پس از مهاجرت سکه ها ( سکا اسکوتاسکیثسیت ) در زمان فرهاد دوم اشکانی ( ۱۲۸ - ۱۳۶ ق . م . ) و اردوان دوم ( ۱۲۴- ۱۲۷ ق م . ) بطرف جنوب گروهی از آنان در زرنگ مستقر شدند . از این زمان زرنگ بنام آنان سکستان خوانده شد. ۱ - سیستان سرزمینی پست است که در دنباله کوههای مرکزی و شرقی ایران بین کوههای مکران و نجد هشتادان و کوههای افغانستان قرار گرفته و آن از اراضی شن زاری است که سیلابهای نواحی مجاور درگودالهایش جمع شده ودریاچه ها و باتلاقهای هامون و گودزره را تشکیل داده است. در خاک سیستان رود هیرمند (هیلمند ) جاری است که از کوههای افغانستان سرچشمه میگیرد وارد خاک ایران میشود.وسعت سیستان ۴۴۱۲ کیلومتر مربع است که ازین مقدار حدود ۳٠٠٠ کیلومتر مربع دایر و بقیه باتلاقی است . محصولات سیستان گندم جو پنبه و تنباکو بمقدار کم کاشته میشود . مرکز سیستان شهر زابل است . سیستان یکی از انبارهای گندم ایران بود ولی اخیرا بر اثر سدی که بر رود هیرمند در خاک افغانستان بستهاند آب آن کم شده و سطح کاشت در سیستان بسیار تقلیل یافته است .
صورتی دیگر از کلمه سیستان و سجستان است

لغت نامه دهخدا


فرهنگ عمید

۱. (نجوم ) صورت فلکی در نیم کرۀ جنوبی آسمان.
۲. دستگاهی در کشتی یا هواپیما برای تعیین طول و عرض جغرافیایی.

دانشنامه عمومی

سکستان (که به صورت ، سیستان، سجستان هم نوشته اند) یکی از استان های ساسانیان در دوران باستان متأخر بود که در کوست نیمروز قرار داشت. این استان در غرب با کرمان، در شمال غرب با سپهان، در شمال شرق با کوشان شهر* و در جنوب شرق با توران هم مرز بود. فرمان دار این استان را مرزبان می نامیدند، و اعضای خاندان شاهی در آنجا را «سکان شاه» می گفتند.
نرسه (تا ۲۷۱)
هرمز سکستانی (۲۷۱–۲۸۳)
بهرام سوم (۲۸۳–۲۹۳)
شاپور سکان شاه (قرن چهارم)
هرمز سوم (؟-۴۵۷)
یک اشراف زادی بدون نام از خاندان کارن (اواسط قرن پنجم)
بختیار سکستانی
اپرویز سکستانی (؟-۶۵۰/۱)
واژه «سکستان» به معنی «سرزمین مردم سکا» است، که گروهی از سکاها بودند که از قرن سوم پیش از میلاد تا یکم میلادی به فلات ایران و هند مهاجرت کردند و پادشاهی را بنیان نهادند که با نام پادشاهی هندی-سکایی شناخته می شود. در دوران هخامنشیان، سکستان با نام زرنگ شناخته می شود و جمعیت آن را ایرانیانی تشکیل می دادند که به آنها «زرنگیان» می گفتند.
سیستان، بعد از ناپدید شدن سکاها، جزئی از امپراتوری ساسانیان شد. در زمان شاپور یکم، این منطقه، با نام کاملش، سَکِستان، و هند، تا کناره های دریا، استان (به فارسی میانه: شَهر) امپراتوری بود و گاهی به فرزند شاهنشاه واگذار می شد. در یک چهارم (کوست) شرقی، این استان، اداره هر دو منطقه Zranka/Dragiana و Haraxwat/Arachosia را به پایخت اداری خود در Zarangas دربرداشت. آتشکده ایالتی زرتشتیان، طبق معمول، وجود داشت و در آنجا پابرجا بود. هنگامی که پای اعراب در قرن اول هجری / هفتم میلادی بدانجا رسید، مهاجمان با موبد موبدان و رئیس هیربد مواجه شدند. آتشکده کرکویه بعد حمله اعراب دست نخورده باقی ماند. با این حال، در گزارش های تاریخی، وجود کلیسای نسطوری با اسقف آن، مکتوب شده است.

دانشنامه آزاد فارسی

سِکْسْتان (sextant)
سِکْسْتان
سِکْسْتان
اسباب ناوبریبرای تعیین عرض جغرافیایی، از طریق اندازه گیری زاویۀ بین بعضی از اجرام سماوی و افق. این اسباب را جان هدلی(۱۶۸۲ـ۱۷۴۴) در ۱۷۳۰ اختراع کرد و فقط در هوای صاف قابل استفاده است. وقتی از پشت شیشۀ افقسمت راست، که نیمی از آن شفاف و نیم دیگر آینه ای است، به افق نگاه کنیم، نور ستاره را با تنظیم آینۀ شاخص، هم زمان در بخش آینه ای سمت چپ می بینیم. در این حالت، زاویۀ ستاره با افق از مقیاس مدرج خوانده می شود.


کلمات دیگر: