کلمه جو
صفحه اصلی

جاپلق

فرهنگ فارسی

منطقه ای جزو شهرستان الیگودرز ( استان ششم ) و فاصله آن تا شهر بروجرد ۱۲ فرسخ میباشد .

لغت نامه دهخدا

جاپلق . [ ] (اِخ ) مؤلف مرآت البلدان نویسد: یکی از دهات بلوک فشاویه ٔ تهران خالصه دیوان است دویست و چهل و پنج هجری هنگامی که فتح علی شاه بفارس میرفت از قریه ٔ جاپلق عبور کرد. (مرآت البلدان ج 4 ص 20).


جاپلق . [ پ َ ل َ ] (اِخ ) معرب گاپَلَه است .


جاپلق. [ ] ( اِخ ) مؤلف مرآت البلدان نویسد: یکی از دهات بلوک فشاویه تهران خالصه دیوان است دویست و چهل و پنج هجری هنگامی که فتح علی شاه بفارس میرفت از قریه جاپلق عبور کرد. ( مرآت البلدان ج 4 ص 20 ).

جاپلق. [ پ ِ ل َ ] ( اِخ ) در لهجه اهالی این ناحیه تلفظ آن چنین است و مؤلف مرآت البلدان ازمعجم البلدان آرد که جاپلق ناحیه ای است از نواحی اصفهان و شهرت آن بخاطر جنگ بزرگیست که مابین قحطبةبن شیب و داودبن عمربن هبیره در ابتداء ظهور عباسیان بدانجا روی داد لیکن ضبط یاقوت درباره آن ناحیه جابلق [ ب َ ] است و ظاهراً تصحیفی است که در کلمه جاپلق روی داده است ، حمداﷲ مستوفی جابلق را از نواحی لر بزرگ داند... و نیز در مرآت البلدان آمده : خاک بروجرد اولا منقسم بسه بلوک میشود و یکی از آن سه بلوک جاپلق است و جاپلق را نیز چهار بلوک میباشد: بلوک حمزه لو،بلوک بیات ، بلوک ایقرلو، بلوک پشته. جاپلق از حیث هوا ییلاق و جمعیت آن تقریباً هفده هزار نفر است و مسافت آن تا شهر بروجرد دوازده فرسخ میباشد که تمام راه از خاک سیلاخور و بختیاری عبور میکند. زبان سکنه ترکی است اما بسیار از فصاحت و صحت دور و بعینه مثل عربی اعراب بادیه شوشتر و آن نواحی میباشد. ارامنه در جاپلق بسیارند. و در بعضی دهات رعایای مسلمان و ارمنی درهم میباشند. زراعت جاپلق اکثر دیم است. محصول آن جو و گندم و نخود است. در جاپلق خربوزه بسیار خوب عمل می آید. رجوع به مرآت البلدان ج 4 ص 13 و 14 شود.

جاپلق. [ پ َ ل َ ] ( اِخ ) معرب گاپَلَه است.

جاپلق . [ پ ِ ل َ ] (اِخ ) در لهجه ٔ اهالی این ناحیه تلفظ آن چنین است و مؤلف مرآت البلدان ازمعجم البلدان آرد که جاپلق ناحیه ای است از نواحی اصفهان و شهرت آن بخاطر جنگ بزرگیست که مابین قحطبةبن شیب و داودبن عمربن هبیره در ابتداء ظهور عباسیان بدانجا روی داد لیکن ضبط یاقوت درباره ٔ آن ناحیه جابلق [ ب َ ] است و ظاهراً تصحیفی است که در کلمه ٔ جاپلق روی داده است ، حمداﷲ مستوفی جابلق را از نواحی لر بزرگ داند... و نیز در مرآت البلدان آمده : خاک بروجرد اولا منقسم بسه بلوک میشود و یکی از آن سه بلوک جاپلق است و جاپلق را نیز چهار بلوک میباشد: بلوک حمزه لو،بلوک بیات ، بلوک ایقرلو، بلوک پشته . جاپلق از حیث هوا ییلاق و جمعیت آن تقریباً هفده هزار نفر است و مسافت آن تا شهر بروجرد دوازده فرسخ میباشد که تمام راه از خاک سیلاخور و بختیاری عبور میکند. زبان سکنه ترکی است اما بسیار از فصاحت و صحت دور و بعینه مثل عربی اعراب بادیه ٔ شوشتر و آن نواحی میباشد. ارامنه در جاپلق بسیارند. و در بعضی دهات رعایای مسلمان و ارمنی درهم میباشند. زراعت جاپلق اکثر دیم است . محصول آن جو و گندم و نخود است . در جاپلق خربوزه ٔ بسیار خوب عمل می آید. رجوع به مرآت البلدان ج 4 ص 13 و 14 شود.


دانشنامه عمومی

جاپلق عربی شده واژه گاپله، نام سرزمین باستانی و پهناوری است که در غرب مرکزی ایران ، محدوده شهرهای شازند، ملایر،بروجرد،ازنا و الیگودرز واقع شده است. قدیمی ترین کتیبه ای که نام گاپله در آن ذکر شده است، کتیبه ای است به خط آشوری و در آن گفته شده سپاهیان آشور در یکی از جنگها (حدودا ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح) ، قلعه ای را در منطقه گاپله تصرف کرده و تعدادی اسیر و دام گرفتند.
بخش جاپلق
لهجه گاپله ای
جابلقا
جابلسا
جاپِلَق منطقه ای بسیار کهن است که قدمت آن به دوران پیش از اسلام بر می گردد. واژه جاپلق در اصل عربی شده کلمه گاپله و از لحاظ باستان شناسی حائز اهمیت فراوان است. این منطقه در زمان های پیش از اسلام جزء منطقه ماد و پس از تشکیل هخامنشی جزء سرزمین ری می گردد. از جمله معروف ترین و کهن ترین خاندان های ساکن این منطقه می توان به خاندان بیات اشاره کرد.
گرچه آثار و نشانه های فراوانی از قدمت این منطقه یافت شده است ولی در لغت نامه دهخدا در توضیح کلمه جاپلق ، شهرت این منطقه را به دلیل جنگ بین ایرانیان و اعراب در سال ۱۱۲ قمری ذکر می کند که به فرماندهی قحتبه ابن شیب و عمر ابن هبیره در جاپلق روی داد و اعراب تا منطقه نهاوند عقب رانده شدند. جنگ دیگری در سال ۱۲۳ قمری مصادف یا حیات جعفر صادق در این منطقه روی داد که به قیام بابک خرمدین مشهور بود. در کتاب گزیده سیاست نامه خواجه نظام الملک طوسی، جعفر شعار چاپ ۱۳۶۵ شرکت چاپ و نشر بنیاد تهران صفحه ۳۳۷ آمده: دیگر در سال ۲۱۲ قمری در ایام مأمون خرمدینان قیام کردند از ناحیه سپاهان، گاپله ، ترمدین و کره و باطنیان به ایشان پیوستند …
آرامگاه امامزاده زید و قاسم و امام زاده داوودپیغمبر با ۱۰۰۰ سال قدمت در منطقه جاپلق ازنا قرار دارد. بنای این مقبره (زید و قاسم )مربوط به دوران سلجوقی می باشد که گنبدی مخروطی شکل با نمای آجری و دارای ارتفاع است. بنای امام زاده داوودپیغمبر نیز به دست مردم این روستا تخریب و در حال نوسازی می باشد.

پیشنهاد کاربران

چاپ. چاپاجاق. چاپقین قیز. دونیا چاپی. چاپلیق ( جاپلق ) . از فعل چاپماق و تورکی است. فعل چاپیدن به فارسی رفته شده چاپیدن


کلمات دیگر: