خاموشی

خاموشی . (اِخ ) هاشمی . متخلص به خاموشی . شاه محمد قزوینی شرح حال او را نوشته و مطلع یکی از غزلیات و عده ای از اشعارش را که در عصر سلطان سلیم خان عثمانی سروده آورده است . (از الذریعه الی تصانیف الشیعه تألیف آقابزرگ طهرانی جزء 1 قسم 9ص 285). شاه محمد چنین آرد: مولانا هاشمی پرهوش بود واز این جهت خاموشی تخلص می نمود و این مطلع ازوست :
عالم فانی که در وی شادمانی کمتر است
حاصلش گر گنج قارونست خاکش بر سر است .

(مجالس النفایس چ تهران ص 394).

خاموشی . (حامص ) عدم تکلم . (ناظم الاطباء). سخن ناگفتن . بی سخنی . بی کلام بودن . بدون حرف بودن . خموشی . خامشی . امساک از کلام . سَکت . (دهار). سُکات . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (اقرب الموارد) (تاج العروس ). سُکوت (دهار) (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (اقرب الموارد)(تاج العروس ). صُمت . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (اقرب الموارد) (تاج العروس ). صُمتَة. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (اقرب الموارد) (تاج العروس ) (دهار). صُموت . نُصتَه . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (اقرب الموارد) (تاج العروس ). نَطو. (منتهی الارب ) :
چه نیکو داستانی زد یکی دوست
که خاموشی ز نادان سخت نیکوست .

(ویس و رامین ).

پادشاهان بزرگ آن فرمایند که ایشان را خوشتر آمد و نرسد خدمتکاران ایشان را که اعتراض کنند و خاموشی بهتر با ایشان . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 273).خاموشی دوم سلامت است . (قابوسنامه ).
رو دست بشوی و جز بخاموشی
پاسخ مده ای پسرپیامش را.

ناصرخسرو.

دانستند که خاموشی او رضای آن است . (فارسنامه ٔ ابن بلخی ). و عقل مرد را به هشت خصلت بتوان شناخت ... هشتم در محافل خاموشی را شعار ساختن . (کلیله و دمنه ).
از برون لب بقفل خاموشی است
وز درون دل به بند ایمان است .

خاقانی .

خاموشی لعل او چو می بینی
جماشی چشم پرعتیبش بین .

خاقانی .

آخر گفتار تو خاموشی است
حاصل کار تو فراموشی است .

نظامی .

بدو گفتم ز خاموشی چه جویی
زبانت کو که احسنتی بگویی .

نظامی .

گفت پیغمبر که قولش کیمیاست
حرف واجب نقره ، خاموشی طلاست .

مولوی .

نظر کردم بچشم رأی و تدبیر
ندیدم به ز خاموشی خصالی .

سعدی .

دو چیز طیره ٔ عقل است دم فروبستن
بوقت گفتن و گفتن بوقت خاموشی .

سعدی .

اصطلاحات : خاموشی هم داستانی است . اصطلاحی است مر تحسین خاموشی را.
- امثال :
اگر گفتن سیم است خاموشی زر است .
حرف واجب نقره ، خاموشی طلاست .

مولوی .

«خاموشی علامت رضاست » یا «خاموشی نشان رضاست » چون رضایت یا عدم رضایت کسی را در امری خواهند اگر بوقت القاء آن امر به او، آن کس سکوت کرد این سکوت و خاموشی او حمل بر رضایت او میشود نه بعدم رضایت او و از آنجااین اصطلاح بوجود آمده است .
گفت پیغمبر که حرفش کیمیاست .
- برج خاموشی ؛ کنایه از قبرستان است .
- مردگی و کُشتگی چراغ یا شمع ؛ مردگی آتش یا شعله . انطفاء.

خاموشی: [ اصطلاح نظامی ]موقع خواب، زمانی که تمام لامپها خاموش میشود وسکوت کامل آسایشگاه را فرا میگیرد.

فرونشستگی

درود
موش به مینوی پنهان و نهان است که در زبان اوستایی به شکل maēša، در زبان سنسکریت به شکل meṣa و در گروه زبانهای PIE به شکلmoysos آمده و در نامگذاری بازی قایم - موشک به کار رفته است.
موشیدن: پنهان شدن
فراموشیدن: پنهان شدن از یاد ( حافظه )
چموش: چ ( پسوند پاد، اسک ) موش ( پنهان ) : سرکش
خموش: خ ( پسوند فشار ) موش ( پنهان ) : خاموش ( خَمُش )

نکته افزودنی: پنهان و نهان از ریشه ( نه ) استند به مینوی نهادن
نهان: نه ( نهادن، نهادینه، نهاد، نهادین ) ان ( پسوند نامواژساز )
پنهان: پ ( پیشوند فشار ( تاکید ) ) نهان

نکته ای دیگر: موشک از ریشه موش نیست وانگه از ریشه موخت ( مخت ) ( Mukt ) است.
واژه موشک از ریشه *mukti मुक्ति وमुक्त mukta به مینوی پرتاب شدن آزاد - رها کردن و فرستادن است. واژه موشک در زبان سنسکریت به صورت *muktaka मुक्तक به مینویmissile آمده است که سپس سبکتر شده و از موکتک به شکل موشک درآمده است.
همچنین واژه مختار از همین ریشه است: مختار: مخت ( آزاد، رها ) ار ( پسوند نامواژساز )
مُخت: مخ ( موخ ( در آموختن ) ، مُغ ( مغ زرتشتی، مغان ) ، مغز، مزگ، مزدا ) ت ( پسوند گواشساز )