خفتگی

خُفتگی دوره ای از چرخه حیات یک یاخته است که در آن رشد و حرکت فیزیکی (در جانوران) برای مدت موقت متوقف می شوند. چنین چیزی سوخت و ساز را کاهش می دهد و به یاخته کمک می کند تا انرژی خود را ذخیره سازد. خفتگی به تغییرات آب و هوایی وابسته است و یاخته ها با درک یا مشاهده وضعیت آب و هوایی زیستگاه خود می تواند زمان ورودشان به این دوره را تنظیم کنند. در حالت کلی، دو روش ورود به خفتگی وجود دارند:
خفتگی پیشبینی شده: که در آن یاخته پیش از وقوع شرایط جدید وارد دوره خفته می شود و به نحوی، آمدن آن شرایط را از پیش متوجه می شود. برای نمونه، بسیاری از گیاهان از این روش برای تطبیق خود با آمدن زمستان بهره می گیرند.
خفتگی تطبیقی: که در آن یاخته به دلیل شرایط پیش آمده کنونی، اقدام به ورود به دوره خفته می کند. اگرچه تغییر شدید و ناگهانی در آب و هوا باعث مرگ بسیاری از جانورانی می شود که خفگی خود را با آب و هوا تطبیق می دهند، اما باقی مانده آن ها خواهند توانست برای مدت بیشتری زنده بمانند و از منابع طبیعی موجود بهره ببرند.
مهره داران خونگرم توانایی نگه داشتن دمای بدن خود و جلوگیری از خروج انرژی را توسط خز یا پر موجود بر بدنشان دارند. از آنجا که خونگرم بودن باعث ایجاد نوعی تعادل فیزیولوژیک درونی می شود، این جانوران کمتر به محدودیت های محیطی از جمله دما وابسته هستند. برای نمونه، در حالی که تنها دو گونه خزنده در مدار شمالگانی یافت می شوند، تعداد بسیار زیادتری مهره داران خونگرم در آن منطقه زندگی می کنند. مهره داران خونگرم با تغذیه فراوان در فصل های گرم سال و ذخیره انرژی در بدن، می توانند برای مدت طولانی به خواب زمستانی بروند؛ دوره ای خفتگی که گاه تا ماه ها به طول می انجامد بدون آنکه دمای درونی بدن جانور را به شکل محسوس پایین آورد.

خُفتِگی (dormancy)
در زیست شناسی، مرحله ای در گیاهان با کاهش فعالیت فیزیولوژیکی بخش هایی مانند جوانه ها، دانه ها، و هاگ ها. گیاهان با خفتگی شرایط نامساعد را پشت سر می گذارند. گیاهان یک ساله ای که فصل سرد زمستان را به صورت دانه های خفته سپری می کنند، و گیاهانی که جوانه های خفته تشکیل می دهند، از آن جمله اند. بسیاری از گیاهان به علل متعدد، حتی هنگامی که شرایط برای رشد مساعد باشد، وارد مرحلۀ خفتگی می شوند. گاهی خفتگی را می توان با روش های مصنوعی برطرف کرد، مانند نفوذپذیرکردن پوستۀ دانه ها از طریق ساییدن آن ها به منظور تسهیل جذب آب یا از طریق تاباندن نور به دانه. برخی از دانه های دیگر نیاز به گذراندن مرحلۀ پس رسی دارند؛ بدین معنی که در آن ها باید تغییراتی فیزیکی یا شیمیایی پدید آید تا جوانه بزنند.