امرایی

به احتمال خیلی زیاد امرایی ها در اصل طولابی و طولابی یکی از تیره های چگنی بوده طائفه چگنی گذشته بسیار پرافتخاری داشته و از حکما بوده اند

سوری امرایی ادامه نام سورَمری یا سوره میری میباشد و هنوزم معمرین این ایل کهن به سوره میری اعتراف دارند
میر قیصر خانه نیدل که رهبر دو هزار خانوار لر بود در دوره شاهوردی خان از این تبار بوده یعنی تبار سوری امرایی
سوری ها و امرایی ها در اذهان و در نزد عموم دو طایفه برادر می باشند که به زبانی درست است چرا که سوره میری ها در طول تاریخ به سوری و ماری ( موری ) اشتهار داشته اند پس هم سوری امرایی سیر تطور نام سوره میری است وهم دو تبار باستانی از بقایای سوره میری هستن که در طول تاریخ بهمین دو نام هم نمونه تاریخی دارند.
سوری ها. روزبهانی ها. شور یا شولها . دره شوری ها یا دره شهری ها در سیمره. کوشاری ها در بختیاری . همه از منشعبات سوری هستند
و موری های بختیاری و امورایی یا امرایی های طرحان هم از منشعبات قوم امورایی هستند.
رییس همه آنها میر قیصر نیدل از همین تبار بود

میر قیصر خانه نیدل که بود؟
میر قیصر در روزنامه ملاجلال و تاریخ عباسی و. . . اسمش آمده که از کسانی بوده که خود را وارث حکومت اتابکان بعد از شاهوردی خان می دانسته است که رییس دو هزار خانوار لر بوده است
متاسفانه توسط شاه عباس هم ایشان ودیگر بزرگان دربار اتابکان کشته می شوند
خانه نیدل برابر با مال نیدل است که ما در طوایفی همچون مال قباد/مال اسد/ مال هومان می بینیم و در بختیاری هنوز واژه خانه به معنی مال بکار می رود. معادل باستانی آن بیت می باشد که از باستان بیت های باستانی در منابع آمده اند.
بنابراین خانه نیدل یعنی مال نیدل که به اتابکان بزبانی دیگر نیدل می گفتند معنی لغوی آن یعنی نترس و دلیر می باشد

میر قیصر نیدل به هزار اسبی نیز مشهور بوده است که لقب اجدادی اتابکان نیز می باشد.
میر قیصر پدر میر جنت جد ایل طولاوی و میر غضنفر پدر ایل امرایی ( غضنفری ها ) می باشد و هم اکنون دو تبار طولاوی و غضنفری نسب بهش می رسانند.
از میان طولابی ها میتوان گفت طولابی های خانقین و ایلام و هولیران و کوهدشت و چگنی اعتراف به سوره میری داشته اتد
و در میان غضنفری ها نیز چنین اعترافی دیده شده است

طولابی رو شعبه ای چگنی معرفی کردی ولی نمیدونی طولابی هیچ ربطی به ایل چگنی نداره و طایفه طولابی طایفه ای از مردم میانرودان هستن که به ایلام و سپس کوهدشت و سپس داخل ایل چگنی مهاجرت میکنن . پروفسور بهاروند امرایی رو لک معرفی میکنه . در کتاب ایلات لرستان امرایی و سوری رو با اصالتی دلفانی معرفی میکنه که به منطقه طرهان مهاجرت میکنن . یکم تاریخ بخونین کم چرت و پرت تحویل ملت بدین .

در جواب ( در جواب لک )
میر قیصر خامه بیدل که لقبش هزار اسپی بوده و پسر عمه شاهوردی خان بوده که از تبار محمدی دو اتابک قبل شاهوردی بوده بعد از اینکه حسین خان سلیورزی که رابط دربار اتابکان شاهوردی و شاه عباس اول بوده توسط اله وردی خان سردار مشهور عباسی و خود شاه عباس اول در تنگه شبیخون خرم آباد به شاهوردی شبیخون میزنه و کتیبه اونم کنار سراب ماهی بازان امروز هست.
بعد از اینکه قیام میر قیصر بر علیه حسین خان والی توسط شاه لباس سرکوب میشه ، میر قیصر به دشت خاوه میره و اونجا سکونت میکنه و فرزند میرقیصر خامه بیدل که غضنفر هست در خاوه بدنیا میاد و امروزه روستا و همون سراب در خاوه بنام سراب غضنفر و روستای سراب غضنفر امروز بعد ۳۵۰ سال وجود داره. و غضنفر دوباره به ترهان برمیگرده.
در ضمن سلسله و دلفان امروز محل ییلاق طوایف ترهان قدیم بوده . و بسیاری از این مردمان تیره های ترهان قدیم امروزه در بین سلسله و دلفان وجود دارن مثل : روستاهای طرحانی الشتر، شیراوند های الشتر ، زیارها ( زیودار ها ) امرایی های الشتر، سوری های فیروزآباد و خاوه ، رشنو های سلسله خیلیای دیگه.
جدای این طبق اسناد قدیمی بومی های اصلی ملک دلفان امروز نهاوندی تبار ها بودن که بعد ها اعراب زیادی بهمراه ابو دلف عجل وارد منطقه شدن.
سور دم منطقه باستانی در کوهدشته که طایفه سوری بومیان اصلی سور دم بودن. که زادگاه خود شجاع الدین خورشید هم در کوهدشت امروز در کوه چنگری بوده که قلعه اتابک هم آثارش امروز در کوه چنگری کوهدشت وجود داره
ولی از ۳۰۰ سال پیش آزادبخت ها و آدینه وند و کونانی ها و غیره که در گذشته به طایفه ممی وند دلفان مشهور بودن از خاوه به طرهان و کوهدشت مهاجرت کردن.

نام طایفه ای است از قوم لر و مشخصا از خطه لرستان که جایگاه اصلی آنان کوهدشت بوده است.
امرائی پرجمعیت ترین طایفه شهرستان کوهدشت در استان لرستان است.
این طایفه به لحاظ تاریخی یکی از تاریخ سازان استان لرستان بوده که اسناد زیادی از عملکرد سیاسی فرهنگی خود در دوران قاحاریه و پهلوی دارد. بیشترین موفقیت دولت طرهان مرهون امرائی دیوانی بوده است.
در حال حاضر هم این طایفه یکی از مشهورترین طوایف فرهنگی استان لرستان محسوب می شود.
نژاد آن از لر و زبان نیز لری می باشد.
امرائی دو دسته هستند
1 - امرائی ایلی که از ایل امرائی هستند
2 - امرائی دیوانی که لقبی بوده است که به افراد با لیاقت از سوی نظر علی خان امرائی حاکم طرهان داده می شده
به لحاظ جایگاه اجتماعی امرائی دیوانی در مرتبه ای بالاتر از امرائی ایلی قرار می گیرند به این دلیل که امرائی دیوانی اگر چه از طوایفی غیر از ایل امرائی بوده اند اما در امور مهم مدیریتی دوران حکومت امیر اشرف و بعد از آن جز افراد شاخص و کاردان به حساب می آیند
افرادی که دارای اسم فامیلی امرائی هستند اما از ایل امرائی نسیتند یا پیوندهایی با ایل امرائی دارند، اکثرا جز افراد نخبه لرستان در امور نظامی و مدیریتی محسوب می شده اند
در حال حاضر امرائی ایلی و امرائی دیوانی به علت پیوندهای خویشاونی زیاد با هم یکی شده اند که به راحتی نمی توان آن را تفکیک نمود