گرد و غبار

گرد و غبار یا ریزگرد (به انگلیسی: Dust) توده ای از ذرات جامد ریز غبار و گاه دود و … است که در جو پخش شده و دید افقی را میان ۱ و ۲ کیلومتر محدود می کند و برای بیماران تنفسی بسیار زیان آور است. ریزگرد همچنین گاه باعث بروز پدیدهٔ ماه آبی می شود.
گرد و غبار در ایران
پرویز کردوانی
در مریخ ریزگرد رویدادی تقریباً همیشگی است که گاه تا ارتفاع ۳۰ کیلومتری (بیش از ۵ برابر ارتفاع کوه دماوند از سطح دریا) بالا می رود و در فصل تابستان شدت گرفته و طوفان های دیدی را ایجاد می کند. یکی از دلایل بسیاری از انقراض های بزرگ تاریخ - از جمله انقراض دایناسورها - پدیدهٔ ریزگرد است، زیرا این پدیده در موارد بحرانی با جلوگیری از تابش نور خورشید به زمین موجب زمستان جهانی می شود. نمونه ای از چنین رویدادی در تاریخ بشر در سال ۱۸۱۶ میلادی و به دنبال فوران کوه تامبورا روی داد که سال بی تابستان نام گرفت.
در ایران سرچشمهٔ اصلی ریزگرد باد شُمال است. این باد که از خرداد تا خرداد فعال است، در شمال خاورمیانه شکل می گیرد و با گذر از کوه های ترکیه و شمال عراق، مانند قیفی به بیابان های عراق و سوریه سرازیر می شود و تا خلیج فارس و رسیدن به آب های آزاد پیش می رود. جریان های خشک هوای عربستان و عدم توجه به محیط زیست و بیابان زدایی در عراق باعث خشک شدن بسیاری از باتلاق های عراق و ایجاد نواحی غبارساز شده است. در گذشته سه کشور ایران، عراق، و عربستان به صورت مشترک هزینه های مالچ پاشی این زمین ها را تأمین می کردند و تمام زمین ها در فصل خاصی از سال مالچ پاشی می شدند. مالچ نوعی فراوردهٔ چسبندهٔ نفتی است که برای تثبیت شن های روان در بیابان ها استفاده می شود. جنگ عراق و تغییر رویهٔ این دولت ها در دههٔ ۲۰۰۰ میلادی سبب فراموشی این کار، و در نتیجه افزایش ریزگرد در خوزستان، غرب ایران، و سرانجام تقریباً در سراسر ایران شد. توفان اخیر، که به گفتهٔ برخی اهالی بغداد بدترین توفان غبار زندگیشان بوده است، سبب بیشترین میزان ریزگرد در سه دههٔ اخیر ایران شد و ترکیب غبار با آلاینده های شهری ریزگرد خطرناکی را تولید کرد که صدها شهروند را به بیمارستان کشاند.
طی چند دهه اخیر بین کشور عراق و ترکیه کشمکش فراوانی بر سر به دست آوردن منابع آب وجود دارد که باعث شد ترکیه با ساختن چندین سد به روی رود دجله باعث کاهش شدید آب این رودخانه شود.همچنین دولت عراق در زمان صدام با کانال کشی و انتقال آب رود دجله باعث شد آب رود دجله به شدت کاهش و در نتیجه این کاهش تعدادی از تالاب های منطقه دچار آسیب و خشکی شود و بیابان های عراق رشد فراوانی کنند.از سوی دیگر کشور عربستان که در رویای تبدیل شدن به بزرگترین صادرکننده گندم جهان بود شروع به استخراج آبهای فسیلی از عمق 1000 متری زمین کرد که پس از مدتی با تمام شدن منابع آب این رؤیا ناتمام ماند اما تأثیر بدی در سفره های آب زیر زمینی داشت که خود عامل افزایش بیابان بود.همچنین توقف چند ساله عملیات مالچ پاشی باعث شده با کمترین وزش باد که متأسفانه جهت آن همیشه از سمت عراق به ایران است غبار بزرگی بلند شود که امروزه حتی تا نواحی مرکزی ایران هم می رسد.

wiki: ژانر درام است که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به جین برکین و تروور هاوارد اشاره کرد.
۱۱ سپتامبر ۱۹۸۵ (۱۹۸۵-09-۱۱) (جشنواره بین المللی فیلم تورنتو)

wiki: گرد و غبار (فیلم ۱۹۸۵)

گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۱). «گرد و غبار» (مقدونی: Прашина) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.
Chris Auty
Vesna Jovanoska
Domenico Procacci

wiki: گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۱)

گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۵). «گرد و غبار» (روسی: Пыль) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد.
۱۴ ژوئیه ۲۰۰۵ (۲۰۰۵-07-۱۴)

wiki: گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۵)

گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۹). «گرد و غبار» (انگلیسی: Dust) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد.
۱۳ اکتبر ۲۰۰۹ (۲۰۰۹-10-۱۳) (جشنواره فیلم پوسان)

wiki: گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۹)

گرد و غبار (فیلم ۲۰۱۲). «گرد و غبار» (اسپانیایی: Polvo) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد.
۱۰ اوت ۲۰۱۲ (۲۰۱۲-08-۱۰) (جشنواره فیلم لوکارنو)

wiki: گرد و غبار (فیلم ۲۰۱۲)

فارسی به انگلیسی

لغت نامه دهخدا

دانشنامه عمومی

فرهنگستان زبان و ادب

پیشنهاد کاربران