کلمه جو
صفحه اصلی

قالی ایرانی

دانشنامه عمومی

قالی ایرانی یا فرش ایرانی از دیرباز معروف و مورد استفاده بوده، سند آن نیز گزنفون تاریخ نگار یونانی در کتاب سیرت کوروش، در بین سال های ۴۳۰ تا ۳۴۵ پیش از میلاد می نویسد: «ایرانیان برای این که بسترشان نرم باشد قالیچه زیر بستر خود می گسترند.»
فائق احمد
ندا رضوی پور
ابو شاهی
سالنامهٔ چینی سوئی سو در دورهٔ ساسانی از فرش پشمی ایران به عنوان کالای وارداتی به چین نام می برد. فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون نیز به خاطر شکوهش بازتاب گسترده ای در ادبیات اسلامی داشته است. قدیمی ترین نمونهٔ قالی جهان که تاکنون یافته شده، قالیچه ای آریایی با نقوش اصیل هخامنشی است که در گور یخ زدهٔ یکی از فرمانروایان سکایی در درهٔ پازیریک در ۸۰ کیلومتری مغولستان بیرونی پیدا شده و قالی پازیریک نامیده می شود. پژوهشگران این قالی را از دست بافت های پارت ها یا مادها و مربوط به دوره هخامنشی می دانند. هم اکنون ۴۰ درصد صادرات قالی ایرانی از طریق استان آذربایجان شرقی صورت می گیرد.
یکی از پدیده های قابل توجه در سال های اخیر روند رو به رشد جهانی شدن است؛ ایران نیز به منظور گسترش صادرات غیرنفتی و حضور در بازارهای جهانی درصدد پیوستن به سازمان تجارت جهانی(WTO) برآمده و در حال حاضر عضو ناظر این سازمان است. یکی از صنایع مهمی که بدین منظور باید مورد مطالعه قرار گیرد صنعت فرش دستبافت است. شاخص توان رقابت صادراتی فرش دستبافت ۶۵ رج ابریشمی اصفهان برابر با ۸۸/۰ است و بیانگر این است که فرش دستبافت ۶۵ رج ابریشمی استان اصفهان در شرایط فعلی در بازارهای جهانی دارای توان رقابت است. شاخص مزیت نسبی نیز بر اساس هزینه واحد که همان مزیت رقابتی واقعی در شرایط رقابت آزاد شرایط بعد از پیوستن ایران به (WTO) است، برابر با ۷۹/۰ و نشان دهنده مزیت نسبی این استان در تولید فرش مذکور می باشد.
تاریخ فرش ایران دارای خلأ بسیاری می باشد و در زمان حال کمابیش با کمی شواهد در این زمینه مانند مدارک تاریخی و ادبی مستدل یا نقاشی های قدیمی اصیل که فرش های قدیمی را تجسم می کند رو به رویی زیرا قالی ها و منسوجات و اشیاء مورد استفاده عمرشان بسیار کوتاه تر از مصنوعات هنری دست ساز دیگر مانند سفال لعابینه یا فلز است. محققین برای شواهدشان بر منابع اولیه نظیر انجیل و آثار هومر و بسیاری از مؤلفین و نویسندگان دیگر به جهت جبران فقدان شواهد تاریخی مذکور تکیه دارند متأسفانه آن ها با اتکا به ترجمه های موجود اولیه اغلب به خاطر خطای ترجمه و عدم درک درست گمراه شدند بی فایده نیست.


کلمات دیگر: