کاتاکانا

کاتاکانا (به ژاپنی: 片仮名・カタカナ) یکی از دو خط هجانمای زبان ژاپنی است و در کنار هیراگانا، کانجی و روماجی مؤلفه های اصلیِ سامانه نوشتاری ژاپنی را تشکیل می دهد. کاتاکانا و هیراگانا دو خط هجانما یا کانا در زبان ژاپنی هستند که در آن ها هر نویسه یا کاراکتر معرف یک هجا (یا به تعبیر دقیق تر مورا Mora) است. کاتاکانا به معنای کانای تکه تکه است؛ چرا که حروف کاتاکانا از قسمت های مختلف کانجی ها برداشته شده است. ویژگی حروف کاتاکانا چرخش های کوتاه و مستقیم قلم و گوشه های تیز است.هر کانا یا یک واج صدادار است مثل ア (آ)، یا واج بی صدایی است که به یک واج صدادار ختم می شود مثل カ (کا). حرف ン (ن) از این قاعده مستثنی است و به واج صداداری ختم نمی شود. ن صدای خیشومی پرطنینی است که بسته به حالت های مختلف همچون م، ن یا نگ (ŋ) ادا می شود.
سامانه نگارش زبان ژاپنی
فوریگانا
کانجی
کانا
در سامانه نوین نگارش زبان ژاپنی کاتاکانا اغلب برای آوانویسی واژه های وام گرفته شده از زبان های دیگر (به غیر از چینی) به کار می رود. به این واژه ها در زبان ژاپنی گایرای گو (gairaigo, 外来語) می گویند. برای نمونه تلویزیون به صورت تِرِبی (テレビ) نوشته می شود. کاتاکانا برای نوشتن نام کشورها مثل ایران (イラン) و آمریکا (アメリカ) نیز به کار برده می شود. استفاده دیگر کاتاکانا برای نوشتن نام آواها مثل عوعو (وان وان، ワンワン) دنگ (دوکان، ドカン) و غیر از آن است. اصطلاحات فنی و علمی همچون نام حیوانات، گیاهان، گونه ها و کانی ها اغلب به کاتاکانا نوشته می شود. نام شرکت های ژاپنی بیشتر وقت ها به کاتاکانا نوشته می شود مثل سوزوکی スズキ و تویوتا トヨタ. در تخته اعلان ها و تابلوها برای تأکید بیشتر نیز از کاتاکانا استفاده می شود مثل ココ کوکو (اینجا)، ゴミ گومی (زباله).