ژوزف واعظیان

ژوزف واعظیان (به ارمنی: Ժոզէֆ Վաէզեան) (زاده آذر ۱۲۹۷ در کرمانشاه - درگذشته ۷ اردیبهشت ۱۳۸۰ در تهران)، تهیه کننده، نویسنده و کارگردان تئاتر و سینما ایرانی ارمنی تبار بود.
گروه تحقیق و پژوهش موزه سینما (۱۳۸۳)، ارامنه و سینمای ایران، طهران: موزه سینمای ایران. باغ فردوس، ص. ۱۴۴، شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸
سید مرتضی سید محمدی (۱۳۷۸)، فرهنگ کارگردان های سینمای ایران ۱۳۷۷–۱۳۰۹، تهران: تشرو سیمرو، ص. ۱۰۶۸صفحه، شابک ۹۶۴-۵۶۸۵-۳۵-۴
واعظیان، ژوزف - Iran Cinema - The Comprehensive Encyclopedia of ...
دهقان، خسرو (۱۳۷۳). «یک گفتگوی فیلمیک با بزرگمرد «آژیر فیلم»: ژوزف واعظیان» (۲). نقد سینما: از ۷۶ تا ۸۳.
هواسپیان، زاون. «ردپای ارمنیان در روند سینمای ایران (۲۹)». جوانان (۱۰۷۵): ۵۸.
ژوزف واعظیان در آذر ۱۲۹۷ در کرمانشاه به دنیا آمد. در سن هشت سالگی به دلیل کار دائی اش به همراه او و مادرش و بقیه خانواده به همدان رفتند. او تحصیلات ابتدایی را در «مدرسهٔ آمریکایی همدان» گذراند و سپس شش سال بعد در سال ۱۳۱۰ در سن سیزده سالگی به همراه خانواده اش به کرمانشاه بازگشتند و مدرک دورهٔ متوسطه (تصدیق متوسطه اش) را از «دبیرستان کزازی کرمانشاه» گرفت.
او ضمن تحصیل در دبیرستان کزازی با تئاتر نوین آشنا شد و تئاتر را از گروه ارامنه فعال در کرمانشاه فرا گرفت و به سرعت در عرصهٔ بازیگری، طراحی صحنه، تهیه و تولید نمایش، تدارکات و کارگردانی پیشرفت کرد. وی تا سال ۱۳۱۸ به کار حرفه ای در تئاتر پرداخت. واعظیان یک سال پس از پایان جنگ دوم جهانی در سال ۱۳۲۵ به تهران رفت و در سال ۱۳۲۶ گروه تئاتر ارامنه را تشکیل داد که ساموئل خاچیکیان و آرمان نیز در آن گروه با او همکاری داشتند.
در بهار ۱۳۳۶ با کمک دکتر شاهرخ رفیع و همکای ساموئل خاچیکیان استودیو «آژیر فیلم» را بنا نهادند و یک سال بعد نخستین محصول این استودیو به نام طوفان در شهر ما به کارگردانی ساموئل خاچیکیان روی پرده آمد. آژیر فیلم خیلی زود با تولید فیلم های متعدد به یکی از استودیوهای فعال تبدیل شد و خاچیکیان جدا شد و خودش سه فیلم مرد سرگردان (۱۳۴۵)، از جان گذشتگان (۱۳۴۶) و مبارزه با شیطان (۱۳۴۷) را کارگردانی کرد.