کلمه جو
صفحه اصلی

سازمان کتاب های جیبی

دانشنامه عمومی

سازمان کتابهای جیبی مؤسسهٔ انتشاراتی ایرانی بود که هدف آن انتشار کتاب در قطع جیبی و بعدها در قطع پالتویی و با قیمت اندک بود. از مهم ترین کتاب های منتشرشده توسط این انتشارات مجموعهٔ ده جلدی تاریخ ایران باستان و مجموعهٔ سه جلدی سیر حکمت در اروپا است.
زیر آسمان کویر، علی اصغر مهاجر (چاپ اول)
امیرارسلان نامدار (تصحیح)، محمد جعفر محجوب (چاپ اول)
تاریخ ادبیات فارسی: بخش اول؛ از فردوسی تا سعدی، ادوارد براون، ترجمهٔ فتح الله مجتبایی (چاپ اول)
تاریخ ایران باستان، مشیرالدوله، ده جلد (چاپ اول در سه جلد توسط انتشارات ابن سینا)
سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، سه جلد (چاپ اول توسط انتشارات زوّار)
همایون صنعتی زاده، مدیر انتشارات فرانکلین، در سال های پایانی دههٔ ۱۳۳۰ به فکر افتاد که سازمان کتابهای جیبی را تأسیس کند. این مؤسسه به عنوان بخشی از انتشارات فرانکلین راه اندازی شد اما شش ماه پس از آغاز کار از نظر مالی به وضعیت ورشکستگی رسید. در ۱۳۴۰، زمانی که قرار بود این سازمان تعطیل شود، مجید روشنگر داوطلب شد که مدیریت آن را برعهده گیرد در حالی که این مؤسسه در آن زمان حدود ۳۰۰ هزار تومان به شرکت سهامی افست - که چاپ کتابهای جیبی را برعهده داشت - بدهی داشت.
این سازمان با مدیریت روشنگر توانست بدهی را بپردازد و به وضعیت مناسبی برسد. بنابر توافقی که روشنگر با مدیران انتشارات فرانکلین انجام داده بود، در این دوران این سازمان به شکل غیرانتفاعی اداره می شد و سود حاصل شده در خود سازمان سرمایه گذاری مجدد انجام می شد.
روشنگر مدت کوتاهی را به کارآموزی در انتشارات پنگوئن در انگلستان گذرانده بود. مدیر پنگوئن، چاپ کتاب در قطع پالتویی، در تیراژ زیاد، و با قیمت تمام شدهٔ کم و بهای ارزان را راه حلی برای غلبه بر مشکل کتاب نخواندن مردم پس از جنگ جهانی دوم می دانست. روشنگر بیان کرده است که در زمان مدیریت سازمان کتابهای جیبی، این ایده ها را راه حلی برای کتاب نخواندن مردم ایران می دانسته و سعی می کرده، آن ها را به کار بندد.


کلمات دیگر: