گویش تونی

گویش تونی در شرق ایران رایج است و زیر مجموعه ای از زبان فارسی نو می باشد ولی به دلیل تفاوت ساختاری که در صرف افعال، جمله بندی، وزن و ادای واژگان دارد درک آن را برای شنونده ناآشنا بسیار دشوار می نماید. این گویش زبان مادری بیش از صد هزار نفر برآورد می شود.
پیشوند «وا» در اکثر افعال در حالت امر به جای پیشوند «ب» به کار می رود مانند واده به معنای بده یا واپرس به معنای بپرس
پیشوند «ور» که اغلب به جای «بر» در فعل امری بکار می رود مانند ورخز به معنای برخیز یا وردر به معنای بردار
پیشوند «د» که هم در حالت امری و هم در حالت غیر امری به کار می رود مانند دخم بس به معنای خواهم بست
پیشوند (ب-م) مانند فارسی کهن دری برای منفی کردن بر سر افعال می آید مانند بمرو به معنای نرو
پیشوند (ب-ن) برای برخی از افعال نفی به کار می رود مانند بنری به معنای نرفتن
۱-استان خراسان جنوبی شهرستان فردوس
۲-استان خراسان رضوی شهر کاخک
۳-استان خراسان جنوبی شهرستان سرایان