گویش هورامی

هورامی (اورامی) یکی از گویش های گورانی. است.
هه ورامی
هورامان سرزمینی است در دو کشور ایران و عراق که میان مناطق کردنشین است. هورامی ها در ایران در دو استان کرمانشاه و کردستان و در عراق در استان سلیمانیه حضور دارند که به سه بخش اورامان لهون به مرکزیت شهر پاوه، اورامان تخت و اورامان ژاورۆ تقسیم می شود، تمرکز اصلی اورامی زبانان در دو شهر پاوه و مریوان در ایران و شهر حلبچه در عراق است.هورامی ها در شهرهای کرمانشاه، سنندج، قروه، دماوند، سلیمانیه، اربیل و بغداد جمعیت قابل توجهی دارند.
تا زمان صفویه گستردگی گویشوران هورامی ناشناخته است و اساساً تا این دوره هیچ گونه مکتوبات قابل توجهی از گویشوران هورامی در دست نیست و حوزه سکونت آنها نیز بسیار محدود بوده است. چیزی که سبب گسترش گویش هورامی گردید این بود که در زمان صفویه و حکومت خاندان اردلان بسیاری از در این زمان برای کسب قدرت سیاسی و نزدیکی به دربار صفویه ؛شیعه شدند (نظیر هورامی های منطقه کندوله) که در نتیجه پشتیبانی حکومت صفویه از خاندان اردلان ها و مردم هورامی سبب گردید که مکتوبات حکومت اردلان به زبان هورامی نگاشته گردد و این امر سبب گسترش زبان هورامی در مناطق جنوبی تر کردستان گردید و رفته رفته مکتوبات اردلان ها به زبان هورامی نگاشته می شداما این به این معنا نیست که زبان مردم منطقه هورامی بوده است بلکه مردم منطقه به گویش اصیل اردلانی صحبت می کردند و البته اقلیتی هم اورامی زبان بودند لهجه اردلانی ارتباط نزدیکی با پهلوی ساسانی دارد اما هورامی به پهلوی اشکانی نزدیک است و از زبانهای کناره دریای خزر است البته مذهب بسیاری از مردم منطقه تابعه اردلان یارسان (اهل حق) بود و این مذهب پیوند کاملی با زبان هورامی داشت که در نتیجه زبان غالب شعر وادب حتی برای شیعیان دوازده امامی و اهل سنت هورامی گردید.