کلمه جو
صفحه اصلی

البیت

فرهنگ فارسی

رمز است الی آخر البیت را چنانکه الخ الی آخر و الایه الی آخر الایه را .

لغت نامه دهخدا

البیت. [ اَ ب َ ] ( ع علامت اختصاری ) رمز است الی آخر البیت را چنانکه الخ ، الی آخر و الاَّیه ، الی آخر الاَّیه را.

دانشنامه عمومی

آلبیت. آلبیت (Albite)، با فرمول شیمیایی NaAlSi3O8 یک کانی پلاژیوکلاز فلدسپار است و یک تکتوسیلیکات، این کانی را معمولاً می توان با رنگ سفید پیدا کرد. برای تشخیص آلبیت از کانی های مشابه آن باید به تفاوت آن ها در سختی، چگالی، انحلال در اسیدها، اشعهٔ X، خواص نوری و واکنش های شیمیایی توجه کرد.آلبیت رنگ شعله را سبز می کند و ترد است.
پردیس کشاورزی ایران

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی شَطْرَ: بعض - قسمتی (منظور از بعض مسجد الحرام همان کعبه است ، واینکه صریحا نفرمود فول وجهک الکعبة و یا فول وجهک البیت الحرام برای این بود که مقابل حکم قبله قبلی قرار گیرد چون شطر مسجد اقصی نیز منظور صخره ای معروف در آنجا بود ، نه همه آن مسجد )
معنی شَطْرَهُ: بعض آن - قسمتی از آن (منظور از بعض مسجد الحرام همان کعبه است ، واینکه صریحا نفرمود فول وجهک الکعبة و یا فول وجهک البیت الحرام برای این بود که مقابل حکم قبله قبلی قرار گیرد چون شطر مسجد اقصی نیز منظور صخره ای معروف در آنجا بود ، نه همه آن مسجد )
معنی یُدَبِّرُ: تدبیر می کند (تدبیر به معنای این است که چیزی را دنبال چیزی بیاوری ، و مقصود از آن این است که اشیای متعدد و مختلف را طوری تنظیم کنی و ترتیب دهی که هر کدام در جای خاص خود قرار بگیرد ، بطوری که به محض تنظیم ، آن غرضی که از هر کدام آنها داری و فائدهای که...
ریشه کلمه:
بیت (۷۳ بار)

مسکن. اعّم از آن که از سنگ باشد یا موی و غیره (اطاق - خیمه) (اقرب الموارد، مفردات) طبرسی ذیل آیه 125، بقره فرماید: بیت و منزل و مأوی نظیر هم‏اند و بیت شِعر را از آن بیت گویند که حروف و کلام را جمع کرده مثل منزل که اهلش را جمع می‏کند. راغب گوید: جمع بیت، بیوت و ابیات است لیکن بیوت مخصوص به مسکن و ابیات مخصوص به شعر است. ، هر که خانه خدا را قصد کند (حَجّ آورد) یا عُمْرَه آورد بر او گناه نیست که بصفا و مروه بگردد و طواف کند. ، اینک خانه‏هایشان در اثر ظلمی که کردند خالی مانده است. در اینجا درباره چند آیه باید توضیح بدهیم. 1- ، در اقرب الموارد گوید: «بات یبیت بیوتة... اَدْرَکه اللیل نام اولم ینم» یعنی بیتوته آن است که شب آدمی را درک کند بخوابد یا نه، در قاموس و نهایه نیز چنین گفته و در مجمع البیان آن را از زجّاج نقل می‏کند. زمخشری گفته: بیتوته آنست که شب تو را دریابد خواه بخوابی یا نه. علی هذا معنی آیه این است: بندگان خدا آنهائی‏اند که شب آنها را در می‏یابد در حالی که برای پروردگار خود ساجد و قائم‏اند. در این صورت احیاءِ تمام شب در عبادت، از آیه فهمیده نمی‏شود و اگر کمی ساجد و قائم باشد، مصداق آیه واقع مس شود. بعضی از بزرگان در تفسیر خود گوید: بیتوته درک شب است خواهد بخوابد یا نه. و این بر خلاف آن است که اهل لغت نقل شد زیرا در نقل اهل لغت، شب فاعل است نه مفعول. 2- ، بَیُّوت (بر وزن قَیّوم) آن است که در شب انجام داده شود (مفردات) در اقرب الموارد هست: «بَیَّتَ الاَمْرَ: عَمِلَه اَوْدَبَّرَهُ لَیلاً» همچنین است در نهایه ابن اثیر و صحّاح، طبرسی آن را از مُبَّرد نقل کره است. بنابراین معنی آیه چنین است: پس چون از پیش تو بیرون روند عدّه‏ای از آنها، شب هنگام غیر از آن چه تو می‏گوئی تدبیر می‏کنند. همچنین آیه ، خدا با آنهاست آنگاه که شب هنگام آن چه خدا راضی نیست تدبیر می‏کنند. 3- ، گفته‏اند: بیات و تبییت، قصد کردن دشمن است در شب. ترجمه آیه این است: بگو خبر دهید اگر عذاب خدا شب یا روز شما را یابد... و ازاین معنی است ، گفتند: بخدا قسم یاد کنید که صالح و اهل او را شب هنگام قصد کرده و بکشیم. ناگفته نماند: آن چه درباره سه آیه فوق گفته شد نزدیک بهم و بلکه مصداق هم‏اند. 4- ، مراد از بیت عتیق کعبه است، این ترکیب در آیه 33 همین سوره نیز واقع است. اما اینکه چرا به کعبه عتیق گفته شده، از وجوهی که در مجمع البیان نقل شده دو وجه اقرب بنظر می‏رسد. 1- چون کعبه و جای آن از مِلْکِّیت مردم آزاد است و آنگاه که بنا نهاده شد کسی مالک آن زمین نبود علی هذا، آن آزاد مطلق است و مال کسی نیست بلکه برای همه است (در کافی از امام باقر علیه السلام نقل شده: «قال هو بیت عتیق من الناس لم یملکه احد») «وُضِعَ للنّاس» 2- بواسطه قدمت آن که اوّلین خانه برای مردم است، عتیق نامیده شده است. راغب گوید: عتیق آنست که در زمان یا مکان یا رتبه مقدّم باشد لذا بقدیم و شخص محترم و آزاد عتیق گویند. بنابراین می‏شود گفت که: عتیق در آیه به معنی محترم است، بیت عتیق یعنی خانه محترم این وجه از دو وجه گذشته بهتر است و مؤّید آن کلمه حرام است که در بعض آیات صفت بیت واقع شده مثل ، و حرام چنان که می‏دانیم به معنی محترم است. 5- کلمه بیت در قرآن در بیوت مردم و حشرات و چادر و غیره بکار رفته است مثل ، ، ، 6- . اهل تفسیر گفته‏اند در جاهلیّت اشخاص مُحْرِم مادامی که در حال اِحرام بودند به منازل خود نقبی زده و از آن داخل می‏شدند و آن را کار خوب می‏پنداشتند، در مجمع البیان آن را از ابی جارود از امام باقر «علیه السلام» نقل کرده است. بنابراین، آیه می‏گوید خوبی آن نیست که بخانه‏هااز عقب آنها در آئید بلکه خوبی در تقوی است و بمنازل از درهای آنها در آئید. و در وجه ربط ما بعد آیه با ما قبل آن می‏گوید «یَسْئَلُونَکَ عَنِ الاَهِّلَةِ قُل هِیَ مَواقیتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَجِّ» گفته‏اند: چون در ما قبل از حجّ یاد شده بدان مناسب این عادت بد ذکر داده شده است. در اخبار اهل بیت «علیهم السلام» که در تفسیر عیاشی و غیره نقل شده «وَأْتُوا البُیُوتَ مِنْ اَبْوابِها» باتیان امور از وجوه شرعی معنی شده و نیز نقل شده: «آل محمّد (صلی اللّه علیه و آله) ابواب اللّه و سبیله و الدُّعاة الی الجّنة و القادة الیها و الا دِلّاءُ علیها الی یوم القیمة». 7- ناگفته نماند از اینکه نقل شد: بیت به معنی مسکن است خواه از سنگ باشد یا پارچه و از این که در معنی «دار» می‏گویند: محلّی است که جامع بناء و عرصه است (قاموس) روشن می‏گردد که ترجمه صحیح بیت، اطاق و ترجمه «دار» خانه است، اطلاقات قرآن نیز از این قرار است، چنان که با مراجعه به المعجم المفهرس واضح می‏گردد. 8- درباره این آیه به «اهل» رجوع شود.


کلمات دیگر: