کلمه جو
صفحه اصلی

پره


مترادف پره : پروانه، چرخ دنده، دندانه، چنبر، چنبره، حلقه

فارسی به انگلیسی

paddle, blade, [windmill] sait, [wheel spoke, [nose] wing


auger, blade, fin, rib, vane


فارسی به عربی

جناح

مترادف و متضاد

blade (اسم)
تیغ، شمشیر، تیغه، پره، استخوان پهن، پهنای برگ، هر چیزی شبیه تیغه

wing (اسم)
جناح، شاخه، شعبه، بال، پره، بال مانند، گروه هوایی، زائده حبابی، زائده پره دار، دسته حزبی، قسمتی از یک بخش یا ناحیه

septum (اسم)
تیغه، پره، دیواره، جدار، حفره های بینی

vane (اسم)
پره، بادنما

paddle (اسم)
پره، بیلچه، پارو، پاروی پهن قایقرانی

fimbria (اسم)
پره، شرابه

پروانه


چرخ‌دنده، دندانه


چنبر، چنبره، حلقه


۱. پروانه
۲. چرخدنده، دندانه
۳. چنبر، چنبره، حلقه


فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱- حلقه و دایر. لشکر از سوار و پیاده برای حصار دادن نخجیر و جز آن . ۲- خطی را گویند که از سوارو پیاده تشکیل شود صف . ۳- دامن کناره طرف . ۴- دندان. چرخ و دولاب دندان. آسیا پر آسیا ناعره . ۵- پهلو جنب . ۶- جزوی از قفل که بدان قفل محکم گردد. ۷- برگ کاه . ۸- دکلان دوک پشم رشتن . ۹- فراش. در کوژابند کوژانوک . ۱٠- هر یک از خانه های مرکبات که با پرده و غشایی از دیگران جداست . ۱۱- تشنج . ۱۲- بادپره ۱۳- هر یک از اجزای گل خاتم و آن تشکیل شده است از یک مثلث فلزی که در وسط قرار میگیرد و سه مثلث دیگر چوبی یا استخوانی در پهلوی هریک از اضلاع آن . ۱۴- پرخ یا پر. آب . محیط و دایر. آب . یا پره های بینی . ( اسم )قسمت غضروفی ابتدای سوراخهای بینی که دیواره های طرفی سوراخهای بینی را میسازند و جلو نیز بغضروف نوک بینی منتهی میشود ارنبتین نرم. راست و چپ بینی ارنبه بچش پشک. یا پر. پروانه.هر بخش ازاجزای پروانه یا پر. قفل . جزوی از قفل که قفل را بدان محکم و مضبوط سازند گره قفل دندان. قفل دندان. کلید گرژ شب پره . یا پر. گوش . نرم. راست و چپ گوش .
ناحیه ای در فلسطین قدیم

فرهنگ معین

(پَ رِ یا پَ رِّ ) [ په . ] (اِ. ) ۱ - حلقه و دایرة لشکر از سوار و پیاده . ۲ - کنارة چیزی ، پهلو. ۳ - دندانة چرخ و دولاب . ۴ - جزوی از قفل که قفل با آن محکم می شود.

لغت نامه دهخدا

پره. [ پ َرْ رِ / پ ِ رِ ] ( اِ ) درختکی کائوچوکی دشتی نام آن در بندرعباس پره است و بسواحل عمان تا 1300 گزی ارتفاع دیده شود ونام دیگر آن پرخ است. رجوع به پرخ شود. ( گااوبا ).

پره. [ پ َ رَ / رِ / پ َرْ رَ / رِ ] ( اِ ) حلقه و دایره لشکر از سوار و پیاده. خطی که از سوار و پیاده کشیده شود و آنرابعربی صف خوانند. ( برهان ). حلقه زده لشکریان سوارو پیاده برای حصار دادن نخجیر و جز آن :
ز گلبنان شکفته چنان نماید باغ
که میر پرّه زدستی بدشت بهر شکار.
فرخی.
مرغ از آن پرّه برون رفت ندانست همی
ز استواری که همی پرّه زدند آن لشکر.
فرخی.
در میان پره در تاخت کمان کرد به زه
جفت با عزت و با دولت و با فتح و ظفر.
فرخی.
گرد ایشان پره ای بستی مانند عقاب
زان برون رفت ندانست همی زایچ کنار.
فرخی.
از غلامان حصاری چو حصاری پره کرد
گرد دشتی که بصدره نپرد مرغ به پر.
فرخی.
آید بر کشتگان هزار نظاره
پرّه کشند و بایستند کناره.
منوچهری.
سپه پره زده همچون حصاری
حصاری گشته در وی هر شکاری.
فخرالدین اسعد ( ویس و رامین ).
همه لشکرپره داشتند و از ددگان و نخجیر برانده بودند. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 513 ). چون پره تنگ شد نخجیر را در باغی راندند. ( تاریخ بیهقی ص 513 ).
دو لشکر زدند از دو سو پره باز
ببد دست جنگ دلیران دراز.
اسدی ( گرشاسب نامه نسخه خطی کتابخانه مؤلف ، ص 177 ).
پرنده جهان ز تو و در پیشت
دایم زده آز و آرزو پره.
ناصرخسرو.
بزمی است این که هست سراسر سعود چرخ
پره زده بگرد بساط تو چون خیم.
مسعودسعد.
در درون پرّه افتد از برون نی
شیر و گاو آسمان روز شکارت.
انوری.
ور پره زند لشکر عزمت نبود تک
جز داخل آن نیز ردیف سرطان را.
انوری.
از سواران پرّه بسته بدشت
رمه گور سوی شاه گذشت.
نظامی.
|| دامن. کناره. طرف :
همیدون پرّه های کوه قارن
به پیشش هم چنان آید که گلشن.
فخرالدین اسعد ( ویس و رامین ).
بدین خیمه های تهی و چهارپای و شبانی چند منگرید که خصمان در پره بیابان اند و کمین ها ساخته تا خللی نیفتد. ( تاریخ بیهقی ص 493 ). بکتغدی حاجب و غلامان در پرّه بیابان میراندند بر اشتر. ( تاریخ بیهقی ص 38 ). اعیان و مقدمان با لشکر انبوه و ساخته در پره بیابان اند. ( تاریخ بیهقی ص 618 ). چون بمرو رسیدیم شهر و غلات بدست ما افتد و خصمان به پره های بیابان افتند. ( تاریخ بیهقی ص 631 ).

پره . [ پ َ رَ / رِ / پ َرْ رَ / رِ ] (اِ) حلقه و دایره ٔ لشکر از سوار و پیاده . خطی که از سوار و پیاده کشیده شود و آنرابعربی صف خوانند. (برهان ). حلقه ٔ زده ٔ لشکریان سوارو پیاده برای حصار دادن نخجیر و جز آن :
ز گلبنان شکفته چنان نماید باغ
که میر پرّه زدستی بدشت بهر شکار.

فرخی .


مرغ از آن پرّه برون رفت ندانست همی
ز استواری که همی پرّه زدند آن لشکر.

فرخی .


در میان پره در تاخت کمان کرد به زه
جفت با عزت و با دولت و با فتح و ظفر.

فرخی .


گرد ایشان پره ای بستی مانند عقاب
زان برون رفت ندانست همی زایچ کنار.

فرخی .


از غلامان حصاری چو حصاری پره کرد
گرد دشتی که بصدره نپرد مرغ به پر.

فرخی .


آید بر کشتگان هزار نظاره
پرّه کشند و بایستند کناره .

منوچهری .


سپه پره زده همچون حصاری
حصاری گشته در وی هر شکاری .

فخرالدین اسعد (ویس و رامین ).


همه لشکرپره داشتند و از ددگان و نخجیر برانده بودند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 513). چون پره تنگ شد نخجیر را در باغی راندند. (تاریخ بیهقی ص 513).
دو لشکر زدند از دو سو پره باز
ببد دست جنگ دلیران دراز.

اسدی (گرشاسب نامه نسخه ٔ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ، ص 177).


پرنده جهان ز تو و در پیشت
دایم زده آز و آرزو پره .

ناصرخسرو.


بزمی است این که هست سراسر سعود چرخ
پره زده بگرد بساط تو چون خیم .

مسعودسعد.


در درون پرّه افتد از برون نی
شیر و گاو آسمان روز شکارت .

انوری .


ور پره زند لشکر عزمت نبود تک
جز داخل آن نیز ردیف سرطان را.

انوری .


از سواران پرّه بسته بدشت
رمه ٔ گور سوی شاه گذشت .

نظامی .


|| دامن . کناره . طرف :
همیدون پرّه های کوه قارن
به پیشش هم چنان آید که گلشن .

فخرالدین اسعد (ویس و رامین ).


بدین خیمه های تهی و چهارپای و شبانی چند منگرید که خصمان در پره ٔ بیابان اند و کمین ها ساخته تا خللی نیفتد. (تاریخ بیهقی ص 493). بکتغدی حاجب و غلامان در پرّه بیابان میراندند بر اشتر. (تاریخ بیهقی ص 38). اعیان و مقدمان با لشکر انبوه و ساخته در پره ٔ بیابان اند. (تاریخ بیهقی ص 618). چون بمرو رسیدیم شهر و غلات بدست ما افتد و خصمان به پره های بیابان افتند. (تاریخ بیهقی ص 631).
بر نشان پای آن سرگشته راند
گرد از پره ٔ بیابان برفشاند.

مولوی .


چو لشکر جمع شد در پرّه ٔ کوه
زمین بر گاو مینالید ز انبوه .

شرف یزدی (از فرهنگ شعوری ).


|| دندانه ٔ چرخ و دولاب . دندانه ٔ آسیا. پر آسیا. بال آسیای بادی . ناعره . هر یک از تخته های پهن متصل به ستونه ٔ آسیا که آب بدانها خورد و گردند :
ستوران و پیلان چو تخم گیا
شد اندر دم پرّه ٔ آسیا.

فردوسی .


نرگس بسان چرخ یکی «پرّه ٔ» آسیاست
آن چرخ آسیا که ستون زمردین کنی .

منوچهری .



[صف ّ ستارگان ز ] بَر چرخ زود گرد
چون پرّه های سیمین بر چرخ آسیا.

معزی .


بارّه پدر و مثقب و کمانه و مقل
بخط مهره ٔ گردون و پره ٔ دولاب .

خاقانی .


آبی است زیرپره که میگردد آسیا
سرّیست زیر پرده که میگردد آسمان .

قاآنی .


|| دُکلان را گویند که دوک پشم رشتن باشد. || نرمه ٔ چپ و راست بینی . جانب وحشی هر یک از منخرین از جهت سفلی . پره ٔ بینی . ارنبه . بَچَش . (برهان ). پشک . کِنفِرة :
چون بوم بام چشم به ابرو برد به خشم
وز کینه گشته پرّه ٔ بینیش پیل وار.

سوزنی .


|| جزوی از قفل را گویند که قفل را بدان محکم و مضبوط سازند. (جهانگیری ). پره ٔ قفل . گِره قفل . دندانه ٔ قفل . فراشه . گِرژ. شب پَرَه . دندانه ٔ کلید. (فرهنگ اوبهی ). شباة. شَباه ، افراش ؛ پره در قفل کردن :
دو دوست چون بهم آیند همچو پرّه ٔ قفل
که تا دمی رخ هجرانشان نباید دید.

سنائی .


گر رای روشنت نه کلید جهان بود
در کام قفل شب شکند پرّه ٔ نهار.

اثیرالدین اخسیکتی .


چون قفل و پرّه آلت بند است روز و شب
زان لاجرم کلید در غم نیافت کس .

خاقانی .


چو پیغام شه با تو کردم پدید
مزن پرّه ٔ قفل را بر کلید.

نظامی .


ناطقه بی اختیار مدح تو سازد
پره ٔ قفل سخن کلید زبان را.

سیف اسفرنگ .


|| فراشه ٔ در. کوژابند. کوژانوک . || برگ خرد :
برنتوانم گرفت پره ٔ کاهی ز ضعف
گرچه بصورت یکی است روی من و کهربا.

خاقانی .


از بهر جذب خنجر بیجاده رنگ تست
در آخر مجره اگر پره ٔ کهست .

ظهیرفاریابی .


|| پهلو. جنب . (برهان ) :
همی پَرّ بشکافت بر تیز تیر
بدان سان زند مرد نخجیرگیر.

فردوسی .


این بار گران بکوبدت بی شک
هم گردن و پشت و مهره و پرّه .

ناصرخسرو.


هر یک از خانه های مرکبات که با پرده و غشائی از دیگران ممتاز است : یک پره پرتقال . یک پره توسرخ . || تَشَنّج . || در بعض لغات چون مزید مؤخری آمده است مانند: بادپره . || پره زدن ، پره کردن ، پره داشتن ، پره بستن . پره کشیدن ؛ بمعنی گرداگرد گرفتن و حلقه زدن و چنبره زدن ، و دور کردن و دایره بستن است . پرّه پرّه کردن ، به پره ها جدا کردن لیمو و نارنگی و پرتقال و امثال آن .

پره . [ پ َرْ رِ / پ ِ رِ ] (اِ) درختکی کائوچوکی دشتی نام آن در بندرعباس پره است و بسواحل عمان تا 1300 گزی ارتفاع دیده شود ونام دیگر آن پرخ است . رجوع به پرخ شود. (گااوبا).


پره . [ پ ِ رِ ] (اِخ ) ناحیه ای در فلسطین قدیم ، واقع در مشرق اُردن و پایتخت آن پلا نام داشت .


فرهنگ عمید

۱. هر یک از تیغه های پروانه.
۲. دامن، طرف، و کنارۀ چیزی: پرۀ بیابان، پرۀ دشت، پرۀ کوه، از پرۀ دشت سوی آن سنگ / گردی برخاست توتیارنگ (نظامی: ۴۶۴ ).
۳. هرچیز پَرمانند: پرۀ قفل، پرۀ آسیاب، پرۀ بینی.
۴. [قدیمی] حلقه و دایرۀ لشکر و مردم.
* پره بستن: (مصدر لازم ) [قدیمی]
۱. حلقه زدن.
۲. دایره وار ایستادن مردم یا لشکریان: از سواران پره بسته به دشت / رمهٴ گور سوی شاه گذشت (نظامی۴: ۵۹۴ ).
* پره زدن: (مصدر لازم ) [قدیمی] = * پره بستن

۱. هر یک از تیغه‌های پروانه.
۲. دامن، طرف، و کنارۀ چیزی: پرۀ بیابان، پرۀ دشت، پرۀ کوه، ◻︎ از پرۀ دشت سوی آن سنگ / گردی برخاست توتیارنگ (نظامی: ۴۶۴).
۳. هرچیز پَرمانند: پرۀ قفل، پرۀ آسیاب، پرۀ بینی.
۴. [قدیمی] حلقه و دایرۀ لشکر و مردم.
⟨ پره بستن: (مصدر لازم) [قدیمی]
۱. حلقه زدن.
۲. دایره‌وار ایستادن مردم یا لشکریان: ◻︎ از سواران پره‌بسته به دشت / رمهٴ گور سوی شاه گذشت (نظامی۴: ۵۹۴).
⟨ پره زدن: (مصدر لازم) [قدیمی] = ⟨ پره بستن


دانشنامه عمومی

پره (به انگلیسی: Spoke) پره تعدادی از میله های منشعب از مرکز یک چرخ (تویی متصل به محور چرخ) است، که با کشش سطح دایره وار به توپی متصل هستند.تعداد پره های یک دوچرخه ۲۸ عدد است
اصطلاح در اصل به قسمتهایی از یک کنده اشاره می کند که از طول به چهار یا شش بخش تقسیم شده است. بخشهای محوری چرخ یک ارابه بوسیلهٔ کندن پره از یک کنده ساخته می شود. پره تراشدر اصل به همین منظور توسعه یافته است. سرانجام، عبارت پره به طور عادی بیشتر برای محصول تمام شدهٔ چرخ ساز به کار می رود تا موادی که مورد استفادهٔ او قرار گرفته است.
چرخ های پره دار به منظور سبک تر و سریع تر کردن ساختمان وسایل نقلیه اختراع شد. تاریخ قدیمی ترین نمونه های شناخته شده در متن فرهنگ آندرونوو به ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد. بلافاصله بعد از آن، در بخش عظیمی از سه قرن در فرهنگ وابسته به اسب ناحیهٔ قفقاز ارابه های جنگی دارای چرخ های پره دار که با اسب کشیده می شدنداستفاده می شدند. چرخ ها به عمق شبه جزیرهٔ یونان نقل مکان کردند، جایی که به منظور ترقی به مردم مدیترانه و سرانجام، پس از شکستن تسلط مینوسی ها و تثبیت رهبری پیش کلاسیک اسپارت و آتن به یونان باستان پیوستند.
ارابه های سلت ها لبهٔ آهنی اطراف چرخ را در اولین هزارهٔ قبل از میلاد معرفی کردند. استفاده از چرخ پره دار بدون تغییر و اصلاح عمده ای تا دههٔ ۱۸۷۰ ادامه یافت. تا اینکه چرخ های سیم دار و تایر لاستیکی اختراع شد.

پِرْهَ:(perha) در گویش گنابادی یعنی پیراهن ، لباس


فرهنگستان زبان و ادب

{blade} [حمل ونقل هوایی] ماهیواری که برای دَورانِ حول محور در اجزایی مانند فشرده ساز و موتور توربین محور و چرخانۀ بالابرنده طراحی شده است
[زیست شناسی- علوم گیاهی] ← اشعه
{vane, fletching/ fletch, cock feather} [ورزش] پر طبیعی یا پلاستیکی که در انتهای تیر و روی سوفار نصب می شود تا مانع از انحراف تیر در مسیر شود

گویش مازنی

۱پس فردا ۲این همه – به این زیادی


۱برگ ۲دامن ۳شاخه های درخت ۴پر پرنده


/pare/ تیغه ی چوبی - اولین اتاق تالار ۳ایوان ۴هرچیز دم دستی & دنده ی بدن & برخیز & کناره & پریروز - تالار کوچک محل نگاه داری دام ۳داس ۴انبارک کنار ساختمان & پس فردا - این همه – به این زیادی & برگ - دامن ۳شاخه های درخت ۴پر پرنده

۱تیغه ی چوبی ۲اولین اتاق تالار ۳ایوان ۴هرچیز دم دستی


دنده ی بدن


برخیز


۱کناره


۱پریروز ۲تالار کوچک محل نگاه داری دام ۳داس ۴انبارک کنار ...


واژه نامه بختیاریکا

( پَرّه (پَرَک) ) پروانه
( پَرِه ) پَلَه؛ پراکنده؛ این واژه صورت های تحریفی زیادی دارد که درست آن پَله است.
( پَرِه ) دوک

پیشنهاد کاربران

پَ ر رِ ه. گوشه در گویش کازرونی. پره دل. پره گوش ( ع. ش )

در زبان لری بختیاری به معنی
پریروز
Pa reh

پره معادل پیش از است
مثل پره دیابت را که بیمار دیابت یا مرض قند ندارد ولی سالم هم نیست وضعیت سلامت بیمارنزذیک به بیمار شدن است و پره دیابت معادل پیش از دیابت میشود .
یا پره هیپرتانسبون معادل پیش از ابتلا ب به پر فشار خونی میشود .
پره معادل پیش از

پرّه: گره قفل، دندانه ی قفل، محلی که سبب بسته شدن قفل می شود.
( ( نشود در گشاده، تا تو بدم
بر نیاری ز قفل و پرّه دمار ) )
یعنی تا با زور و نیرو از قفل و پره ی این حصار دمار بر نیاوری این در ( دَرِ حصار فقر ) گشوده نخواهد شد.
( تازیانه های سلوک، نقد و تحلیل قصاید سنائی، دکتر شفیعی کدکنی، زمستان ۱۳۸۳، ص۳۶۸. )

پره ( Spoke ) : [ قطعات دوچرخه ] عامل انتقال نیرو بین توپی و سر پره و محکم کننده پره به طوقه و توپی به چرخ.

پره : لبه، کناره.
( مرزبان نامه، محمد روشن ج اول، چاپ دوم، ۱۳۶۷. ص ۲۰۷ ) .


پره یکی همین است و دیگر گوشه و دیگر گردش چون افراسیاب که پره اسیاب باشد بچم گردش اسیاب که پر اسیب است و همه چیز خرد گرداند


کلمات دیگر: