ترخینه

ته رخینه، ته رخنه و ته رخوانه Terxîne/Terxine/Terxwane / دوینه (کردی)، ترخینه، ترخئنه در (لکی)، آش ترخینه دوغ (فارسی)، کشگینه (لری)، Tarhana (ترکی)، trachanas/trahanas (یونانی)، trahana (آلبانیایی)، трахана/тархана (بلغاری)، kishk (مصری)، kushuk (عراقی)، غذایی است آبکی که از دوغ یا شیر تخمیر شده به دست می آید و در ایران در استان های لرستان ،کردستان ،ایلام، کرمانشاه و همدان از این خوراک بسیار استفاده میکنند و اصل این غذا مربوط به استان لرستان میباشد . این غذا از خیس دادن بلغور گندم یا جو در دوغ ترش به مدت ۱۰ روز تهیه می شود. در روش دیگر بلغور را به مدت چند ساعت در دوغ می پزند. پس از این مدت قطعاتی از این مخلوط خمیر مانند را گلوله کرده و پس از افزودن گیاهان بومی مانند شلغم و پونه، آنرا زیر نور آفتاب خشک می نمایند یا در تنورهای مخصوص حرارت می دهند. تکه های خشک ترخینه را با افزودن حبوبات و سبزی و پیاز به عنوان آش آماده می کنند. ترخینه را می توان یکی از اولین غذاهای نیمه آماده شناخت. این غذا در استان لرستان و سایر مناطق غربی ایران، مانند کردستان ، ایلام و کرمانشاه و همدان جز غذاهای پر مصرف است و به علت داشتن آنتی بیوتیک طبیعی به عنوان داروی سرماخوردگی شناخته می شود.
برای این خوراک خوشمزه شعرهایی محلی نیز سروده شده است.
در تاریخ ایران برای اولین بار در قرن ۱۱ از ترخنه توسط زمخشری در لغت نامه اش نام برده می شود و پس از آن در قرن ۱۳ در دانشنامه جهانگیری با نام ترخینه شناخته می شود.
ترخینه به شکل آش یا سوپ بیشتر در روزهای زمستانی پخته می شود، و بعلت برخورداری از طیف وسیعی از آنتی بیوتیک ها و ویتامین ها خاصیت درمانی برای سرماخوردگی و آنفلوآنزا در روزهای سرد سال را دارد.