مترادف دشوار : بغرنج، دشخوار، سخت، شاق، صعب، غامض، متعسر، مشکل، معضل، مغلق، ثقیل، دشوار، ناگوار، حاد، شدید، وخیم
متضاد دشوار : آسان، سهل
دشوار
مترادف دشوار : بغرنج، دشخوار، سخت، شاق، صعب، غامض، متعسر، مشکل، معضل، مغلق، ثقیل، دشوار، ناگوار، حاد، شدید، وخیم
متضاد دشوار : آسان، سهل
فارسی به انگلیسی
difficult, hard
arduous, convoluted, crucial, demanding, difficult, formidable, hard, heavy, Herculean, hieroglyphic, impalpable, intangible, knotty, labored, laborious, tight, mean, uphill, problematic, rocky, rough, scabrous, severe, severely, spiny, strait, strenuous, tough, unenviable
فارسی به عربی
بشدة , ثقیل , دبق , زلق , صعب , قاسی , قرحة , لایطاق , مرهق , مضیق , هائل
مترادف و متضاد
خسیس، سفت، ژرف، سخت، دشوار، سخت گیر، فربه، زمخت، قوی، شدید، سنگین، پینه خورده، مشکل، معضل، نامطبوع، پرصلابت، قسی
غامض، ژرف، سخت، دشوار، پر زحمت، سخت گیر، پر دردسر، مشکل، صعب، معضل، گرفتگیر، پراشکال
دشوار
جمع شده، دشوار، بر امده، گره دار، منگوله دار، ازدحام کرده، کلاله دار
دردناک، دشوار، خشن، مبرم، مجروح
ساعی، پر کار، سخت، دشوار، پر زحمت، زحمت کش
سفت، سخت، محکم، شق، دشوار، بادوام، خشن، زمخت، شدید، سر سخت، با اسطقس، پی مانند
سخت، چسبنده، چسبیده، چسبناک، دشوار، بد بو، لزج
سخت، ترسناک، دشوار، قوی، نیرومند، مهیب، سهمگین
سخت، دشوار، پر زحمت، صعب الصعود
دشوار، شاق، سنگین، گران، طاقت فرسا
دشوار، باریک، در مضیقه، در تنگنا
سخت، دشوار، طاقت فرسا، بی نهایت، غیر قابل تحمل، تحمل ناپذیر، تن در ندادنی
دشوار، بی ثبات، لیز، لغزنده، لغزان
دشوار، بی ثبات، لیز، لغزنده، لغزان
دشوار، معلق، غیر صریح، بطور ضمنی، بدون توضیح
سخت، دشوار، طاقت فرسا، غیر قابل مقاومت، تحمل ناپذیر
دشوار، غیر قابل توضیح، روشن نکردنی
دشوار، خسته کننده اعصاب
دشوار، پوشیده شده از خارهای زیاد
دشوار، پوشیده شده از خارهای زیاد
بغرنج، دشخوار، سخت، شاق، صعب، غامض، متعسر، مشکل، معضل، مغلق ≠ آسان، سهل
ثقیل، دشوار، ناگوار
حاد، شدید، وخیم
۱. بغرنج، دشخوار، سخت، شاق، صعب، غامض، متعسر، مشکل، معضل، مغلق
۲. ثقیل، دشوار، ناگوار
۳. حاد، شدید، وخیم ≠ آسان، سهل
فرهنگ فارسی
مشکل، سخت، ضد آسان، دشخوار، دژوارهم گفتند
( صفت اسم ) سخت صعب مشکل دشخوار مقابل آسان سهل .
( صفت اسم ) سخت صعب مشکل دشخوار مقابل آسان سهل .
فرهنگ معین
(دُ ) [ په . ] (ص مر. ) سخت ، مشکل .
لغت نامه دهخدا
دشوار. [ دُش ْ ] ( ص مرکب ) ( از: دش ، زشت + وار، کلمه نسبت ) در پهلوی دوش وار، نزدیک به دشخوار ایرانی باستان. ( حاشیه معین بر برهان ). دشخوار. مقابل آسان. ( از برهان ). مشکل. ( از آنندراج ). مقابل سهل. مشکل و سخت و بازحمت و عسیر و صعب و دشخوار. ( ناظم الاطباء ). با صله «بر» با لفظ کردن و زدن مستعمل است. ( آنندراج ).أوعر. حاکل. ( منتهی الارب ). خطة. خلة. ( دهار ). شاق.صعب. صعبوب. صعوب. صعود. عزیز. عسر. عسیر. عشزان. عشوزن. عطرد. عطود. عطید. ( منتهی الارب ). عصیب. ( دهار ). عوصاء. عویص. غامض. ( منتهی الارب ). فظیع. ( دهار ). کبیرة. ( ترجمان القرآن جرجانی ). متعسر. معسور. واعر. وعر. وعیر. هنبثة. هنبذة. ( منتهی الارب ) :
نه یار است با او نه آموزگار
بر او همه کارِ دشوار خوار.
همی داشت آن کارِ دشوار خوار.
که بر تخم ساسان پر آید قفیز.
که کاری گرفتیم دشوار خوار.
بسازیم و این کار دشوار نیست.
دشوار پیش قدرت تو آسان.
هنگام عذابست عذابی کن دشوار.
چو عیش مردم درویش ناخوش و دشوار.
دشوار این زمانه بدفعل را
آسان به زهد و طاعت یزدان کنم.
وز ستمکار سخت دشوار است.
وآسان شود آواز وی از بلخ به بلغار.
نایدْش به روی هیچ دشواری.
نه یار است با او نه آموزگار
بر او همه کارِ دشوار خوار.
فردوسی.
چو آگاه شد زآن سخن شهریارهمی داشت آن کارِ دشوار خوار.
فردوسی.
که کاریست این خوار و دشوار نیزکه بر تخم ساسان پر آید قفیز.
فردوسی.
چنین گفت با وی یل اسفندیارکه کاری گرفتیم دشوار خوار.
فردوسی.
مر این بند را چاره اکنون یکیست بسازیم و این کار دشوار نیست.
فردوسی.
بسیار پیش همت تو اندک دشوار پیش قدرت تو آسان.
فرخی.
تا موسی را ایزد فرمود که او راهنگام عذابست عذابی کن دشوار.
فرخی.
رهی چگونه رهی چون شب فراق درازچو عیش مردم درویش ناخوش و دشوار.
فرخی.
استخفاف چنین قوم کشیدن دشوار است. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 159 ). چندان زشت نامی افتاد که دشوار شرح توان داد. ( تاریخ بیهقی ص 260 ). به چند روز پل نبود و مردمان دشوار از این جانب بدان جانب و از آن بدین می آمدند. ( تاریخ بیهقی چ فیاض ص 343 ). داناست به مصالح جمع ساختن پراکندگی... و فرونشاندن بلیه دشوار. ( تاریخ بیهقی ص 315 ).دشوار این زمانه بدفعل را
آسان به زهد و طاعت یزدان کنم.
ناصرخسرو.
از بد گرگ رستن آسان است وز ستمکار سخت دشوار است.
ناصرخسرو.
دشوار شود بانگ تواز خانه به دهلیزوآسان شود آواز وی از بلخ به بلغار.
ناصرخسرو.
چون گفت که لااله الااﷲنایدْش به روی هیچ دشواری.
ناصرخسرو.
دشوار. [ دُش ْ ] (ص مرکب ) (از: دش ، زشت + وار، کلمه ٔ نسبت ) در پهلوی دوش وار، نزدیک به دشخوار ایرانی باستان . (حاشیه ٔ معین بر برهان ). دشخوار. مقابل آسان . (از برهان ). مشکل . (از آنندراج ). مقابل سهل . مشکل و سخت و بازحمت و عسیر و صعب و دشخوار. (ناظم الاطباء). با صله ٔ «بر» با لفظ کردن و زدن مستعمل است . (آنندراج ).أوعر. حاکل . (منتهی الارب ). خطة. خلة. (دهار). شاق .صعب . صعبوب . صعوب . صعود. عزیز. عسر. عسیر. عشزان . عشوزن . عطرد. عطود. عطید. (منتهی الارب ). عصیب . (دهار). عوصاء. عویص . غامض . (منتهی الارب ). فظیع. (دهار). کبیرة. (ترجمان القرآن جرجانی ). متعسر. معسور. واعر. وعر. وعیر. هنبثة. هنبذة. (منتهی الارب ) :
نه یار است با او نه آموزگار
بر او همه کارِ دشوار خوار.
چو آگاه شد زآن سخن شهریار
همی داشت آن کارِ دشوار خوار.
که کاریست این خوار و دشوار نیز
که بر تخم ساسان پر آید قفیز.
چنین گفت با وی یل اسفندیار
که کاری گرفتیم دشوار خوار.
مر این بند را چاره اکنون یکیست
بسازیم و این کار دشوار نیست .
بسیار پیش همت تو اندک
دشوار پیش قدرت تو آسان .
تا موسی را ایزد فرمود که او را
هنگام عذابست عذابی کن دشوار.
رهی چگونه رهی چون شب فراق دراز
چو عیش مردم درویش ناخوش و دشوار.
استخفاف چنین قوم کشیدن دشوار است . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 159). چندان زشت نامی افتاد که دشوار شرح توان داد. (تاریخ بیهقی ص 260). به چند روز پل نبود و مردمان دشوار از این جانب بدان جانب و از آن بدین می آمدند. (تاریخ بیهقی چ فیاض ص 343). داناست به مصالح جمع ساختن پراکندگی ... و فرونشاندن بلیه ٔ دشوار. (تاریخ بیهقی ص 315).
دشوار این زمانه ٔ بدفعل را
آسان به زهد و طاعت یزدان کنم .
از بد گرگ رستن آسان است
وز ستمکار سخت دشوار است .
دشوار شود بانگ تواز خانه به دهلیز
وآسان شود آواز وی از بلخ به بلغار.
چون گفت که لااله الااﷲ
نایدْش به روی هیچ دشواری .
کارهای دشوار بر من آسان گردان . (قصص الانبیاء ص 97).
هر چه دشوار است آسان باد بر شاه جهان
هر چه آسان است بر بدخواه او دشوار باد.
اما می ترسیدم که از سر شهوت برخاستن ... کاری دشوار است . (کلیله و دمنه ). رفتن بر وی [ بر کوه ] دشوار است . (کلیله و دمنه ).
هر چه آسان شود به حاصل کار
باشد آغازهای آن دشوار.
بس دیر همی زاید آبستن خاک آری
دشوار بود زادن نطفه ستدن آسان .
ارجو که مرا به دولت او
دشوارِ زمانه گردد آسان .
سررشته ٔ عیش اینست آسان مده از دستش
کاین رشته چو سرگم شد دشوار پدید آید.
گفت پر کرد پادشاه این کار
کار پرکرده کی بود دشوار.
هر چه آن دشوار حاصل کرده ای
در غم معشوق آسان باختن .
تا نپنداری که این دریای ژرف
نیست دشوار و من آسان یافتم .
خانه ٔ خوبست هستی لیک بد همسایه است
گر نباشد بیم مردن زندگی دشوارنیست .
اجاج ، صعد؛ سخت دشوار. اغلوطة؛ مسأله ٔ دشوار. (دهار). افداح ؛ گران و دشوار یافتن کار را. نیهور؛ بیابان دشوار. جله ؛ بازداشتن کسی را از کار دشوار. داهیة؛ کار سخت و دشوار. (از منتهی الارب ). دیولاخ ؛جائی دشوار بُوَد دور از آبادی . (لغت فرس اسدی ). عریضة؛ کار و سخن دشوار. (دهار). أشق ، أعسر؛ دشوارتر. (منتهی الارب ) : اگر خدمتی باشد به عراق یا جای دیگر تمام کنیم ، و به هر کار دشوارتر میان ببندیم . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 514). اگر بدسگالان این بقصد کرده اند... دشوارتر رفع شود. (کلیله و دمنه ).
- دشوارزخم ؛ آنکه سخت زخم زند. (یادداشت مؤلف ).
- دشوار گفتن ؛ سخت گفتن . درشت گفتن :
با مردم سهل گوی دشوار مگوی
با آنکه در صلح زند جنگ مجوی .
- دشوارگُنج ؛ که سخت بگنجد. که دشوار گنجانیده شود :
از آن چو فانه بسر برخورد عدوت که هست
بهر دلی در دشوارگنج چون فانه .
- دشوارگوار ؛ عسرالانهضام . عسرالهضم . (یادداشت مرحوم دهخدا). سخت گوارنده .
- دشوارمعنی ؛ که معنی و مفهوم آن سخت باشد: کلامی یا شعری دشوارمعنی .
- راه (ره ) دشوار ؛ راه صعب . صعب العبور. راه درشت . سخت گذار :
ز رفتن سراسر سپه گشت کند
از آن راه بیراه و دشوار و تند.
کنون من به دستوری شهریار
بپیمایم این راه دشوار خوار.
که چون بودی ای پهلوان زاده مرد
بدین راه دشوار با باد و گرد.
بسی راه دشوار بگذاشتم
بسی دشمن ازپیش برداشتم .
ز بهر آن جهان این توشه بردار
که ره بی زاد باشد سخت دشوار.
خاصگان دانند راه کعبه ٔ جان کوفتن
کاین ره دشوار مشتی خاکی آسان دیده اند.
ره دوزخ خوش و نغز و وسیع است
ره مینوست بس دشوار و ترفنج .
- زمین دشوار ؛ ناهموار. صعب . مقابل هموار :
آشکوخد بر زمین هموارتر
همچنان چون بر زمین دشوارتر.
|| (اِ مرکب ) کوهسار. || ملک کوهستانی . (ناظم الاطباء).
نه یار است با او نه آموزگار
بر او همه کارِ دشوار خوار.
فردوسی .
چو آگاه شد زآن سخن شهریار
همی داشت آن کارِ دشوار خوار.
فردوسی .
که کاریست این خوار و دشوار نیز
که بر تخم ساسان پر آید قفیز.
فردوسی .
چنین گفت با وی یل اسفندیار
که کاری گرفتیم دشوار خوار.
فردوسی .
مر این بند را چاره اکنون یکیست
بسازیم و این کار دشوار نیست .
فردوسی .
بسیار پیش همت تو اندک
دشوار پیش قدرت تو آسان .
فرخی .
تا موسی را ایزد فرمود که او را
هنگام عذابست عذابی کن دشوار.
فرخی .
رهی چگونه رهی چون شب فراق دراز
چو عیش مردم درویش ناخوش و دشوار.
فرخی .
استخفاف چنین قوم کشیدن دشوار است . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 159). چندان زشت نامی افتاد که دشوار شرح توان داد. (تاریخ بیهقی ص 260). به چند روز پل نبود و مردمان دشوار از این جانب بدان جانب و از آن بدین می آمدند. (تاریخ بیهقی چ فیاض ص 343). داناست به مصالح جمع ساختن پراکندگی ... و فرونشاندن بلیه ٔ دشوار. (تاریخ بیهقی ص 315).
دشوار این زمانه ٔ بدفعل را
آسان به زهد و طاعت یزدان کنم .
ناصرخسرو.
از بد گرگ رستن آسان است
وز ستمکار سخت دشوار است .
ناصرخسرو.
دشوار شود بانگ تواز خانه به دهلیز
وآسان شود آواز وی از بلخ به بلغار.
ناصرخسرو.
چون گفت که لااله الااﷲ
نایدْش به روی هیچ دشواری .
ناصرخسرو.
کارهای دشوار بر من آسان گردان . (قصص الانبیاء ص 97).
هر چه دشوار است آسان باد بر شاه جهان
هر چه آسان است بر بدخواه او دشوار باد.
میرمعزی (از آنندراج ).
اما می ترسیدم که از سر شهوت برخاستن ... کاری دشوار است . (کلیله و دمنه ). رفتن بر وی [ بر کوه ] دشوار است . (کلیله و دمنه ).
هر چه آسان شود به حاصل کار
باشد آغازهای آن دشوار.
؟ (از تاریخ بیهق ).
بس دیر همی زاید آبستن خاک آری
دشوار بود زادن نطفه ستدن آسان .
خاقانی .
ارجو که مرا به دولت او
دشوارِ زمانه گردد آسان .
خاقانی .
سررشته ٔ عیش اینست آسان مده از دستش
کاین رشته چو سرگم شد دشوار پدید آید.
خاقانی .
گفت پر کرد پادشاه این کار
کار پرکرده کی بود دشوار.
نظامی .
هر چه آن دشوار حاصل کرده ای
در غم معشوق آسان باختن .
عطار.
تا نپنداری که این دریای ژرف
نیست دشوار و من آسان یافتم .
عطار.
خانه ٔ خوبست هستی لیک بد همسایه است
گر نباشد بیم مردن زندگی دشوارنیست .
وحید قزوینی .
اجاج ، صعد؛ سخت دشوار. اغلوطة؛ مسأله ٔ دشوار. (دهار). افداح ؛ گران و دشوار یافتن کار را. نیهور؛ بیابان دشوار. جله ؛ بازداشتن کسی را از کار دشوار. داهیة؛ کار سخت و دشوار. (از منتهی الارب ). دیولاخ ؛جائی دشوار بُوَد دور از آبادی . (لغت فرس اسدی ). عریضة؛ کار و سخن دشوار. (دهار). أشق ، أعسر؛ دشوارتر. (منتهی الارب ) : اگر خدمتی باشد به عراق یا جای دیگر تمام کنیم ، و به هر کار دشوارتر میان ببندیم . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 514). اگر بدسگالان این بقصد کرده اند... دشوارتر رفع شود. (کلیله و دمنه ).
- دشوارزخم ؛ آنکه سخت زخم زند. (یادداشت مؤلف ).
- دشوار گفتن ؛ سخت گفتن . درشت گفتن :
با مردم سهل گوی دشوار مگوی
با آنکه در صلح زند جنگ مجوی .
سعدی .
- دشوارگُنج ؛ که سخت بگنجد. که دشوار گنجانیده شود :
از آن چو فانه بسر برخورد عدوت که هست
بهر دلی در دشوارگنج چون فانه .
رضی الدین نیشابوری .
- دشوارگوار ؛ عسرالانهضام . عسرالهضم . (یادداشت مرحوم دهخدا). سخت گوارنده .
- دشوارمعنی ؛ که معنی و مفهوم آن سخت باشد: کلامی یا شعری دشوارمعنی .
- راه (ره ) دشوار ؛ راه صعب . صعب العبور. راه درشت . سخت گذار :
ز رفتن سراسر سپه گشت کند
از آن راه بیراه و دشوار و تند.
فردوسی .
کنون من به دستوری شهریار
بپیمایم این راه دشوار خوار.
فردوسی .
که چون بودی ای پهلوان زاده مرد
بدین راه دشوار با باد و گرد.
فردوسی .
بسی راه دشوار بگذاشتم
بسی دشمن ازپیش برداشتم .
فردوسی .
ز بهر آن جهان این توشه بردار
که ره بی زاد باشد سخت دشوار.
ناصرخسرو.
خاصگان دانند راه کعبه ٔ جان کوفتن
کاین ره دشوار مشتی خاکی آسان دیده اند.
خاقانی .
ره دوزخ خوش و نغز و وسیع است
ره مینوست بس دشوار و ترفنج .
روزبهان .
- زمین دشوار ؛ ناهموار. صعب . مقابل هموار :
آشکوخد بر زمین هموارتر
همچنان چون بر زمین دشوارتر.
رودکی .
|| (اِ مرکب ) کوهسار. || ملک کوهستانی . (ناظم الاطباء).
فرهنگ عمید
مشکل، سخت.
گویش مازنی
/deshvaar/ دشوار، سخت
دشوار،سخت
جدول کلمات
شاق
پیشنهاد کاربران
دشوار از ترکیب پسوند منفی ساز دُش خوار ساخته شده است. خوار به معنای آسان است و ترکیب دشخوار به معنای سخت. . . به مرور زمان، زبان خودش را پالایش کرده و کلمه دشخوار برای بیان بهتر به دشوار تغییر شکل یافته است.
مشکل
بغرنج، دشخوار، سخت، شاق، صعب، غامض، متعسر، مشکل، معضل، مغلق، ثقیل، دشوار، ناگوار، حاد، شدید، وخیم
جان فرسا
سخت. تاغت فرسا
"دش" پیشوندی ست وارونه ساز که واژه "وار" را از صاف و هموار به گونه ای از فراز و نشیب ( ناهمواری ) ها برمیگرداند.
و باید این را هم افزود که واژگانی چون
وار یا هموار
چون یا همچون
مانند یا هممانند ( همانند )
اکنون یا هم اکنون
که در سخن معنایی نزدیک به هم دارند و گاهی یکی میشوند درحالی که پیشوند "هم" در پیوست واژگانی نشانه گذاری هم میکند.
و باید این را هم افزود که واژگانی چون
وار یا هموار
چون یا همچون
مانند یا هممانند ( همانند )
اکنون یا هم اکنون
که در سخن معنایی نزدیک به هم دارند و گاهی یکی میشوند درحالی که پیشوند "هم" در پیوست واژگانی نشانه گذاری هم میکند.
پرزحمت
عسیر
سخت
مشکل سخت نا راحت
کلمات دیگر: