پاستل

پاستل (به فرانسوی: pastel) یا گچ رنگ خمیره ای از ماده های رنگی آمیخته با گچ و صمغ است که به صورت چوبچه درآمده است.
واژهٔ پاستل مأخوذ از «پاستِلّو» در زبان ایتالیایی، به معنای خمیر به دست آمده و پاستل به معنای خمیر مدادرنگی است؛ اما در واقع پاستل یک ابزار هنری برای طراحی و تشکیل شده از پودر خالص رنگدانه و چسباننده است. رنگدانه های مورد استفاده در گچ رنگ همان هایی است که در ساخت دیگر وسایل رنگ آمیزی همانند رنگ و روغن به کار برده می شوند.
پاستل شامل رنگ دانه های پودری است که به هم چسبیده اند. این رنگدانه ها اساساً همان هایی هستند که برای دیگر ابزارهای نقاشی مانند آبرنگ، اکریلیک و مدادرنگی نیز به کار می روند. اما پاستل به دلیل تأثیری که از خود بر کاغذ باقی می گذارد به تکنیکی خاص و متفاوت تر نیاز دارد.
همهٔ پاستل ها ویژگی های یکسانی ندارند.

پاسْتِل (pastel)
در هنر، مادۀ گچی مرکب از گرد رنگ و صمغ؛ به اثری که با پاستل کشیده می شود نیز پاستل می گویند. پاستل نوعی نقاشی با رنگ خشک است، و سطحی خاکه ای پدید می آورد که به راحتی آسیب می بیند و حفظ آن دشوار است. روزالبا کارّی یرا (۱۶۷۵ـ۱۷۵۷)، لاتور، شاردن، دگا، و مری کَسِت از هنرمندانی اند که نقاشی های پاستلی آنان شهرت دارد. استفاده از گچ رنگی سابقه ای دیرینه دارد، و بسیاری از نقاشان قدیم اروپا (ازجمله هولباین در طراحی هایش از تک چهره) برای افزایش جلوۀ طراحی از آن سود می جستند. واتو گچ های قرمز، سیاه، و سفید را به زیبایی به کار می برد. نقاشی ظریف تر با پاستل را رزالبا کارّی یرا، نقاش ونیزی، در فرانسۀ قرن ۱۸ رواج داد. لاتور برجسته ترین نقاش پاستل کار بود، اما شاردن نیز آن را بسیار مؤثر به کار می برد. لیوتار از دیگر پاستل کاران ورزیده به شمار می رود. در دوران معاصر، دگا، تولوز لوترک، میله، و ویسلر از آن بهره برده اند؛ به ویژه دگا در برخی از زیباترین نقاشی هایش از صحنه های باله، و در اتودهایش از پیکر برهنه، آن را به دلیل سرعت و آزادی عملی که به نقاش می دهد و جلوه های باطراوت و تابناکی که به اثر می بخشد، باب طبع خود یافته است.