نسطوری

نِستوری یا نِسطوری شاخه ای از مسیحیت است که مبانی آن نخستین بار توسط نسطوریوس مطرح شد. نستوریها بر این باورند که در عیسی مسیح دو شخص و دو طبیعت وجود داشت: طبیعت آدمی «عیسی» و طبیعت الهی، پسر خدا یا لوگوس.
مسیحیت در نیشابور
زبور پهلوی
آسوریان ایران
نسطوریوس (نسطور) اسقف قسطنطنیه، متولد در جرمانیسی (سوریه) در حدود ۳۸۶ م؛ و متوفی در لیبی در حدود ۴۵۱ م. وی شاگرد تئودور از مردم مپسوس بود. وی نخست به دیر سن اپرپر نزدیک انطاکیه رفت. تئودوز دوم او را به اسقفی قسطنطنیه منصوب کرد (سال ۴۲۸ م). وی به ضد پیروان آریوس اقدام کرد، اما به زودی معتقد شد که در عیسی دو شخص و دو طبیعت وجود داشت. امپراتور که در ابتدا موافق او بود، پس از محکومیت عقاید او، از قبول بدعت وی دست کشید و بدو اجازه داد که در صومعهٔ «سن اپرپر» انزوا گزیند، ولی بعدها وی را به واحه ای در صحرای لیبی تبعید کرد (سال ۴۳۵ م).
از دورهٔ سلطنت پیروز یکم، شاهنشاه ساسانی (۴۵۹ – ۴۸۳ میلادی)، به بعد بر اثر آنکه زعمای مدرسهٔ ایرانیان که در رُها (یونانی:اِدِسا) دایر بود عقاید نسطوریوس را پذیرفته و در نتیجهٔ اخراج از رها و قلمرو حکومت رومیان به نصیبین پناهنده شدند، این مذهب در ایران قوت یافت و حتی گاه از طرف شاهنشاهان ساسانی علی رغم رومیان تقویت شد و کلیساهای نسطوریان در بسیاری از نقاط ایران و برخی از شهرهای ماوراءالنهر دایر گردید و بازماندگان این مسیحیان در دورهٔ اسلامی تا حدود قرن پنجم در بسیاری از شهرهای ایران مانند نیشابور به وفور به سر می بردند.