وارتان مامیکونیان

وارتان مامیکونیان یا واردان مامیکونیان (به ارمنی Վարդան Մամիկոնյան به لاتین Vardan Mamikonian معروف به وارتان مقدس Saint Vardan) پسر هامازاسپ مامیکونیان و نوهٔ ساهاک پارتو، در حدود ۳۸۸ تا ۳۹۱ میلادی به دنیا آمد و در ۴۵۱ میلادی در نبرد آوارایر درگذشت.
تاریخ ارمنستان
مامیکونیان
تاریخ نظامی ارمنستان
وارتان مامیکونیان در مدرسه ای که مسروپ ماشتوتس، در شهر واغارشاپات، بنیان نهاده بود، دانش آموخت. در ۴۲۰ میلادی، ساهاک مقدس او را همراه مسروپ ماشتوتس به دربار قیصر در کنستانتینوپل، فرستاد و قیصر تئودوسیوس دوم او را به فرماندهی سپاه ارمنستان در بخش بیزانسی گمارد.
وی در ۴۲۲ میلادی به واغارشاپات بازگشت و در همان سال به تیسفون رفت و به فرمان بهرام پنجم به سپاهبدی دولت ارمنستان اشکانی (بخش ایرانی) گماشته شد. او در ۴۴۲ میلادی به فرمان یزدگرد دوم با سواره نظام ارمنستان و به همراه سپاه ایران به جنگ کوشان ها (هون ها) در مرزهای شرقی ایران رفت و پس از پایان جنگ در ۴۴۹ میلادی به میهن بازگشت.
سپاه سوارهٔ ارمنیان، به رهبری اشراف ارمنستان، آوازه ای بلند به دست آورده بود و در جنگ با دشمنان ایران همواره از خود رشادت های بسیار نشان می داد. وارتان مامیکونیان نیز در جنگی که در مرزهای شرقی ایران درگرفت دلاوری های بسیار از خود نشان داد. این وقایع حاکی از آن است که نیروی رزمی ارمنستان حتی در دورترین نقاط قلمرو ساسانیان نیز برای ایران می جنگیدند.