کلمه جو
صفحه اصلی

قرایوسف

فرهنگ فارسی

ابن قرا محمد ترکمان دومین امیر سلسله قراقویونلو ( جل. ۷۹٠ ه ق . / ۱۳۸۸ م.- ف. اوجان ( آذربایجان ) ۸۲۳ ه ق./ ۱۴۲٠م. ) وی پس از کشته شدن پدرش در شام ریاست یافت و او اولین امیر این خاندان است که باستقلال رسید و در تبریز و عراق و آناطولی مکرر با سپاهیان امیر تیمور جنگید . سپس به اتفاق سلطان احمد جلایری به سلطان با یزید عثمانی پناهنده شد و هنگام حمله تیمور با احمد بمصر گریخت . پادشاه مصر الملک الناصر آنانرا از بیم تیمور بزندان افکند ولی پس از انتشار خبر مرگ تیمور ایشانرا آزاد کرد . قرایوسف به میان افراد طایفه خود بازگشت و سپاهی آماده کرد و بجنگ میرزا ابوبکر نواده تیمور - که با پدرش میرانشاه در آذربایجان حکمرانی داشت - رفت و ابوبکر را شکست داد و سال بعد ( ۸۱٠ ه ق. ) میرانشاه را بقتل رسانید و آذربایجان را تسخیرکرد و پس از استقلال در دیاربکر بر قره عثمان بایندری رئیس طایفه آق قویونلو تاخت و آنگاه با احمد جلایر در آویخت و او را در حوالی تبریز بکشت ( ۸۱۳ ه ق . ) قلمرو حکومت وی از مشرق به ساوه و از مغرب بحلب رسید. درین هنگام شاهرخ تیموری از هرات بقصد او لشکر کشید قرایوسف بمقابله او شتافت ولی در اوجان بسن ۶۵ سالگی در گذشت .
پسر قرامحمد قرابویونلو بوده که بعد از کشته شدن پدرش در شام ریاست یافته و نخستین کسی که از این دودمان است که مستقل شده و در تبریز و عراق و اناطولی مکرر با سپاه امیر تیمور زد و خورد کرده و با سلطان احمد جلایر متفق شده .

لغت نامه دهخدا

قرایوسف. [ ق َ س ُ ] ( اِخ ) ( 790 - 822 هَ. ق. ). پسر قرامحمد قراقویونلو بوده که بعد از کشته شدن پدرش در شام ریاست یافته ، و نخستین کس از این دودمان است که مستقل شده و در تبریز و عراق و اناطولی مکرر با سپاه امیر تیمور زدوخورد کرده و با سلطان احمد جلایر متفق شده با هم به سلطان بایزید عثمانی پناه بردند و هنگام حمله تیمور به مصر گریختند. پادشاه مصر الملک الناصر فرج آن پناهندگان را از بیم بازخواست امیر تیمور به زندان افکند اما بعد از انتشار خبر مرگ امیر تیمور آنان را آزاد ساخت ، قرایوسف به طایفه خود درآمد و سپاهی به جنگ میرزا ابوبکر نواده تیمور برد که با پدرش میرانشاه حکمرانی آذربایجان داشتند، و ابوبکر را شکست داد و در ذی القعده 810 یعنی سال بعد میرانشاه را کشته آذربایجان را صاحب شد. قرایوسف پس از استقلال یافتن نخست در دیاربکر بر قره عثمان بایندری رئیس طایفه آق قویونلو تاخت ، سپس با سلطان احمد جلایر که خویشاوند و دوست دیرین وی بود دست به گریبان شد و او را در حوالی تبریز مقتول ساخت ( 813 هَ.ق. ). قلمرو قرایوسف بعد از این فتح ازمشرق به ساوه و از مغرب به حلب رسید، در این هنگام شاهرخ پسر امیر تیمور از هرات به قصد او لشکر کشید، قرایوسف هنگامی که به مقابله او میرفت در اوجان آذربایجان در 65سالگی در روز پنجشنبه 17 ذیقعده 822 هَ.ق. وفات یافت. رجوع به معجم الانساب زامباور و فهرست حبیب السیر چ خیام و تاریخ مغول 463 و ص 464 شود.

دانشنامه عمومی

قرا یوسف نویان ابن محمد قراقویونلو (۷۹۰–۸۲۲ ه. ق) بانی سلسله قراقویونلو در آذربایجان بود. او پسر قرامحمد قراقویونلو بود که پس از کشته شدن پدرش در شام ریاست قراقویونلو را به دست آورد. او اولین سلطان قراقویونلو بود که به طور مستقل با سپاه تیمور در تبریز، عراق و آناتولی جنگید. قراقویونلوها قبل از ریاست او تحت حمایت جلایریان در بغداد و تبریز به حساب می آمدند. در سال ۱۳۹۶ میلادی تیمور پسرش میران شاه را به حاکمیت آذربایجان گماشت. قرا یوسف با ایجاد اتحاد با جلایریان بر حسب برابری، استقلال قراقویونلو را از ایشان نشان داد.
لغت نامه دهخدا
قرایوسف به داشتن تمایلات شیعی معروف بود و نفوذ تشیع در زمان او که حکومتش همزمان با شاهرخ تیموری بود، در عدم اطاعت مردم تبریز و ساوه و پیروی از قراقویونلوها در قالب سیاسی تجلی یافت. در زمان «جهانشاه قراقویونلو» شهرت شان در داشتن تمایلات شیعی چنان بود که وقتی تیمور به جانب ساوه و قم تاخت مردم این شهرها به این ها پناه بردند و ترکمانان این دو شهر را به سلطه گرفتند.


کلمات دیگر: