گاه شماری مایا

گاهشماری مایا، یکی از تقویم و گاهشماری های رایج در میان اقوام آمریکای مرکزی و جنوبی یعنی مایاها بود. مایاها سه نوع تقویم را بیشتر استفاده می کردند که شامل سالنامهای مقدس۲۶۰روزه، هاآب یا سال مبهم ۳۶۵روزه و تقویم کامل ۵۲ ساله است. علاوه بر اینها، آنها یک نظام گاهشماری هم داشته اند که دانشمندان امروزی آن را شمارش طولانی (سلسله آغازین) می نامند و آنها چند مشتق از این شمارش های طولانی را انتخاب می کنند تا بتوانند تعداد دقیق روزهایی را که یک اتفاق مشخص در گذشته افتاده را محاسبه و ثبت و ضبط کنند.
این سالنامه برای بیست روز، بیست نام را شامل می شد که ظاهراً هر نام، نام یکی از خدایان بوده و سیزده شمار روزانه مرتبط با ۲۶۰ روز است. این نام ها و شمارها با هم ترکیب شده و سرانجام با یکدیگر دست به عمل می زدند. نام اولین روز ایمیکس (به انگلیسی: Emix)بود و اولین باری که ایمیکس در ۲۶۰ روز ظاهر می شود آن سال یک ایمیکس محسوب می شود. روز بعدی ایک(به انگلیسی: ik) بوده و شمار روز بعدی ۲ بوده به همین خاطر به دومین سال را ۲ ایک می گفتند. سومین روز آکبال(به انگلیسی: َAkbal) نام داشته و به همین خاطر به سومین روز سال ۳ آکبال می گفتند؛ و زمانی که شمارش ها به ۱۳ می رسید شمارش اعداد دوباره به یک می رسید و ایکس چهارمین نام به ایکس می پیوست. زمانی که شمارش روز به ۸ می رسید، نام های بیستگانه یکبار مورد استفاده قرار گرفته و روز بعدی آن ۸ ایمیکس بود و زمانی که ۲۶۰ روز سال به طور کامل استفاده می شد و ایمیکس دوباره ظاهر می شد و این دورهٔ سلسله وار دوباره تکرار می شد.
از این سالنامه برای ثبت مسائل کشوری و سلطنت و فرمانروایی استفاده می کردند و این سالنامه به صورت یک سالنامه خورشیدی بوده و ۱۹ ماه را شامل می شده که ۱۸ ماه اول ۲۰ روز است و ماه نوزدهم ۵ روز بود و به طور کلی ۳۶۵ روز در سال داشته اند. ماه آخر یوایب (به انگلیسی: Vayeb) نامیده می شد که در نظر مردم آن دوره بدشگون هم بود و مردم سعی می کردند در این ۵ روز دست به کاری نزنند.
روزهای این سال با نام هایشان معرفی می شده و به همراه شماره ای از صفر تا نوزده برای ماه های ۲۰ روز و از صفر تا ۴ برای آن یک ماه روز است.مایا در بیان تاریخ، تاریخ سال مقدس و سال مبهم را با هم ترکیب می کنند و می توان گفت که تاریخ نوشته شده نام روز، شماره روز و نام ماه و شماره ماه را ذکر می کنند.