کمچه

کمچه . [ ک َ چ َ / چ ِ ] (هزوارش ، اِ) به لغت زند و پازند ملخ را گویند و به عربی جراد خوانند. (برهان ) (آنندراج ). به لغت زند و پازند ملخ . (ناظم الاطباء). هزوارش کمکه ، کمجه به معنی ملخ است . (از حاشیه ٔ برهان چ معین ).

کمچه . [ ک َ چ َ / چ ِ ](اِ) قاشق . چمچه . کفچه . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). ظاهراً تحریفی است از چمچه به معنی قاشق بزرگ و چیزهایی مانند آن . (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمالزاده ).
- کمچه زدن ؛تسویط قِدر. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). بهم زدن محتویات دیگ با کمچه .
- امثال :
آنچه در دیگ است به کمچه می آید ؛ عاقبت این راز آشکار خواهد شد. (امثال و حکم ج 1 ص 50).
دیشب همه شب کمچه زدی کو حلوا. نظیر: آنقدر چریدی کو دمبه ات . یعنی با اینکه دعوی کنی در فلان خدمت یا سفر سود بسیار برده ای ، آثار غنا در تو مشهود نیست . (امثال و حکم ج 2 ص 848، ج 1 ص 58). || ماله مانندی که گل را بدان پهن کنند بر روی خشت . چمچه . بیلچه . مسحات . مقحات . مجرفه . استام . خاک انداز. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نام یکی از افزارهای بنایی است که بنا با آن گل (و غالباً چیزهای تند و تیز و مضر برای دست مانند سیمان و آهک و ساروج ) را برداشته روی کار می ریزد. (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمال زاده ). || قاشقک . مضراب سنتور، آلت موسیقی . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).

(شوشتری) ملاقه.