مترادف داهی : باهوش، تیزفهم، زرنگ، زیرک، هوشمند
متضاد داهی : کانا
داهی
مترادف داهی : باهوش، تیزفهم، زرنگ، زیرک، هوشمند
متضاد داهی : کانا
فارسی به انگلیسی
مترادف و متضاد
باهوش، تیزفهم، زرنگ، زیرک، هوشمند ≠ کانا
فرهنگ فارسی
زیرک، باهوش، دانا، تیزفهم، دهاه جمع
( اسم صفت ) زیرک باهوش تیز فهم جمع دهاه ( دهات ) .
داه بودن
( اسم صفت ) زیرک باهوش تیز فهم جمع دهاه ( دهات ) .
داه بودن
فرهنگ معین
[ ع . ] (ص . ) زیرک ، باهوش . ج . دهات .
لغت نامه دهخدا
داهی. ( ع ص ) گربز. ( دستوراللغه ادیب نطنزی ). دغا. ریمن. هفت خط :
گه سیاه آید بر تو فلک داهی
گه ترا مشفق و یاری ده و یار آید.
این دهر سترگ و بدخوی و داهی.
باز شد مر دهر داهی را دهن.
بکار اندرون داهی پیش بینی
بخشم اندرون صابر بردباری.
جای تخت او سمرقند گزین
بد وزیری داهی او را همنشین.
از تو داهی تر درین ره بس بدند.
بی وجود مدبری داهی.
- داهیان ده ؛ زیرکان ده :
ما که اجری تراش آن گرهیم
پندواگیر داهیان دهیم.
نیست همتا زال را زین ساحران
جز من داهی رسیده زان کران.
گه سیاه آید بر تو فلک داهی
گه ترا مشفق و یاری ده و یار آید.
ناصرخسرو.
تو ماهیکی ضعیفی و بحرست این دهر سترگ و بدخوی و داهی.
ناصرخسرو.
چون ز شب نیمی بشد گفتم مگرباز شد مر دهر داهی را دهن.
ناصرخسرو.
|| زیرک و دانا. ( غیاث ). داهیة. صاحب دهاء. درست رای. کاردان. بصیر بامور. هشیار. داه.مرد زیرک و تیزفهم. ( منتهی الارب ). ج ، دهاة. دهون : بکار اندرون داهی پیش بینی
بخشم اندرون صابر بردباری.
فرخی.
سلطان مسعود... داهی تر و بزرگتر از آن بود که تا خواجه احمدحسن بر جای بود وزارت بکسی دیگر دهد. ( تاریخ بیهقی ). چون به هرات رسیدند مسعود محمدلیث که با همت و خردمند و داهی بود و امیر را بهرات خدمت کرد... بر دست وی این خلعتها بفرستاد. ( تاریخ بیهقی ). که وی نه از آن بزرگان و داهیان روزگاردیدگان بود که چنین چیزها بر خاطر روشن وی پوشیده گردد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 58 ). سالاری خراسان به ابوالحسن سیمجور رسید و وی مردی داهی و گربز بود نه شجاع و بادل. ( تاریخ بیهقی ص 264 ). و پادشاهی بود سخت داهی و فیلسوف و باحکمت. ( فارسنامه ابن البلخی ). مردی بود داهی و جلد هرمز نام و این را در سر نزدیک خاقان فرستاد. ( فارسنامه ابن البلخی چ اروپا ص 102 ). این دمنه داهی دوراندیش است. ( کلیله و دمنه ). از حقوق رعیت بر پادشاه آن است که کسانی را که در کارها عاطل نما باشند بر کافیان هنرمند و داهیان خردمند ترجیح و تفضیل روا ندارد. ( کلیله و دمنه ). ابوالقاسم برمکی مردی فاضل و کافی و داهی بود. ( ترجمه تاریخ یمینی ).جای تخت او سمرقند گزین
بد وزیری داهی او را همنشین.
مولوی.
غولت از راه افکند اندر گزنداز تو داهی تر درین ره بس بدند.
مولوی.
نشود طالع اختر شاهی بی وجود مدبری داهی.
اوحدی.
ارباب ثروت و مکنت و اصحاب قدرت و شوکت پیران ایشان کافیان داهی و جوانان پهلوان سپاهی. ( ترجمه محاسن اصفهان ).- داهیان ده ؛ زیرکان ده :
ما که اجری تراش آن گرهیم
پندواگیر داهیان دهیم.
نظامی.
|| امر بزرگ.( از حاشیه مثنوی ) : نیست همتا زال را زین ساحران
جز من داهی رسیده زان کران.
داهی . (حامص ) داه بودن . کنیز بودن :
خه خه ای شاهی که از بس بخشش و بخشایشت
خرس در داهی و گرگ اندر شبانی آمدست .
خه خه ای شاهی که از بس بخشش و بخشایشت
خرس در داهی و گرگ اندر شبانی آمدست .
سنائی .
داهی . (ع ص ) گربز. (دستوراللغه ٔ ادیب نطنزی ). دغا. ریمن . هفت خط :
گه سیاه آید بر تو فلک داهی
گه ترا مشفق و یاری ده و یار آید.
تو ماهیکی ضعیفی و بحرست
این دهر سترگ و بدخوی و داهی .
چون ز شب نیمی بشد گفتم مگر
باز شد مر دهر داهی را دهن .
|| زیرک و دانا. (غیاث ). داهیة. صاحب دهاء. درست رای . کاردان . بصیر بامور. هشیار. داه .مرد زیرک و تیزفهم . (منتهی الارب ). ج ، دهاة. دهون :
بکار اندرون داهی پیش بینی
بخشم اندرون صابر بردباری .
سلطان مسعود... داهی تر و بزرگتر از آن بود که تا خواجه احمدحسن بر جای بود وزارت بکسی دیگر دهد. (تاریخ بیهقی ). چون به هرات رسیدند مسعود محمدلیث که با همت و خردمند و داهی بود و امیر را بهرات خدمت کرد... بر دست وی این خلعتها بفرستاد. (تاریخ بیهقی ). که وی نه از آن بزرگان و داهیان روزگاردیدگان بود که چنین چیزها بر خاطر روشن وی پوشیده گردد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 58). سالاری خراسان به ابوالحسن سیمجور رسید و وی مردی داهی و گربز بود نه شجاع و بادل . (تاریخ بیهقی ص 264). و پادشاهی بود سخت داهی و فیلسوف و باحکمت . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ). مردی بود داهی و جلد هرمز نام و این را در سر نزدیک خاقان فرستاد. (فارسنامه ٔ ابن البلخی چ اروپا ص 102). این دمنه داهی دوراندیش است . (کلیله و دمنه ). از حقوق رعیت بر پادشاه آن است که کسانی را که در کارها عاطل نما باشند بر کافیان هنرمند و داهیان خردمند ترجیح و تفضیل روا ندارد. (کلیله و دمنه ). ابوالقاسم برمکی مردی فاضل و کافی و داهی بود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
جای تخت او سمرقند گزین
بد وزیری داهی او را همنشین .
غولت از راه افکند اندر گزند
از تو داهی تر درین ره بس بدند.
نشود طالع اختر شاهی
بی وجود مدبری داهی .
ارباب ثروت و مکنت و اصحاب قدرت و شوکت پیران ایشان کافیان داهی و جوانان پهلوان سپاهی . (ترجمه ٔ محاسن اصفهان ).
- داهیان ده ؛ زیرکان ده :
ما که اجری تراش آن گرهیم
پندواگیر داهیان دهیم .
|| امر بزرگ .(از حاشیه ٔ مثنوی ) :
نیست همتا زال را زین ساحران
جز من داهی رسیده زان کران .
|| چیز منکر. || (اِ) شیر بیشه . شیر درنده .
گه سیاه آید بر تو فلک داهی
گه ترا مشفق و یاری ده و یار آید.
ناصرخسرو.
تو ماهیکی ضعیفی و بحرست
این دهر سترگ و بدخوی و داهی .
ناصرخسرو.
چون ز شب نیمی بشد گفتم مگر
باز شد مر دهر داهی را دهن .
ناصرخسرو.
|| زیرک و دانا. (غیاث ). داهیة. صاحب دهاء. درست رای . کاردان . بصیر بامور. هشیار. داه .مرد زیرک و تیزفهم . (منتهی الارب ). ج ، دهاة. دهون :
بکار اندرون داهی پیش بینی
بخشم اندرون صابر بردباری .
فرخی .
سلطان مسعود... داهی تر و بزرگتر از آن بود که تا خواجه احمدحسن بر جای بود وزارت بکسی دیگر دهد. (تاریخ بیهقی ). چون به هرات رسیدند مسعود محمدلیث که با همت و خردمند و داهی بود و امیر را بهرات خدمت کرد... بر دست وی این خلعتها بفرستاد. (تاریخ بیهقی ). که وی نه از آن بزرگان و داهیان روزگاردیدگان بود که چنین چیزها بر خاطر روشن وی پوشیده گردد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 58). سالاری خراسان به ابوالحسن سیمجور رسید و وی مردی داهی و گربز بود نه شجاع و بادل . (تاریخ بیهقی ص 264). و پادشاهی بود سخت داهی و فیلسوف و باحکمت . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ). مردی بود داهی و جلد هرمز نام و این را در سر نزدیک خاقان فرستاد. (فارسنامه ٔ ابن البلخی چ اروپا ص 102). این دمنه داهی دوراندیش است . (کلیله و دمنه ). از حقوق رعیت بر پادشاه آن است که کسانی را که در کارها عاطل نما باشند بر کافیان هنرمند و داهیان خردمند ترجیح و تفضیل روا ندارد. (کلیله و دمنه ). ابوالقاسم برمکی مردی فاضل و کافی و داهی بود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
جای تخت او سمرقند گزین
بد وزیری داهی او را همنشین .
مولوی .
غولت از راه افکند اندر گزند
از تو داهی تر درین ره بس بدند.
مولوی .
نشود طالع اختر شاهی
بی وجود مدبری داهی .
اوحدی .
ارباب ثروت و مکنت و اصحاب قدرت و شوکت پیران ایشان کافیان داهی و جوانان پهلوان سپاهی . (ترجمه ٔ محاسن اصفهان ).
- داهیان ده ؛ زیرکان ده :
ما که اجری تراش آن گرهیم
پندواگیر داهیان دهیم .
نظامی .
|| امر بزرگ .(از حاشیه ٔ مثنوی ) :
نیست همتا زال را زین ساحران
جز من داهی رسیده زان کران .
مولوی .
|| چیز منکر. || (اِ) شیر بیشه . شیر درنده .
فرهنگ عمید
زیرک، هوشیار، باهوش، دانا، تیزفهم.
پیشنهاد کاربران
زیرکان - باهوشان - باذکاوتان - هوشیاران - کسانی که دارای هوش بالای را دارند.
کلمات دیگر: