بکر بن وایل

بکر بن وائل شاخه ای از قبیلهٔ بزرگ ربیعه، سوریه بودند که در صدر اسلام در منطقهٔ بین النهرین ساکن بودند. نسب این قبیله به:(بکر بن وائل بن قاسط بن هنب بن أفصی بن دعمی بن جدیلة ابن أسد بن ربیعة بن نزار بن معد بن عدنان ). می رسد. شاخهٔ دیگر از قبیله بزرگ ربیعه به نام تغلب بن وائل معروف بودند، جنگ خونینی بین این دو قبیله مابین سالهای (۴۹۴ _ ۵۳۴) میلادی رخ داد که مدت ۴۰ سال به درازی انجامید، این جنگ به جنگ بسوس مشهور است.
ویکی پدیای انگلیسی
دکتر: السید عبدالعزیز، بن سالم، (تاریخ العرب فی العصر الجاهلیة) ، دارالنهضة العربیة چاپ سال ۱۹۷۸ میلادی به (عربی).
این جنگ به سبب شتری اتفاق افتاد، این شتر تعلق داشت به زنی به نام (البسوس بنت منقذ) خالهٔ جساس بن مرة بکری از قبیله بنی بکر، جساس به خون خواهی شتر خاله أش (البسوس) کلیب بن ربیعه تغلبی، از بزرگان قبیلهٔ تغلب به قتل می رساند، برادر کلیب زیر سالم (المهلهل) به خون خواهی برادر کلیب جنگ آغاز می کند و پس از چهل سال هنگامی که قبیلهٔ تغلب بن وائل بر قبیلهٔ بکر بن وائل پیروز می شوند جنگ پایان می یابد. در این جنگ هزاران نفر و از بزرگان و از سران دو قبیلهٔ (بکر) و (تغلب) کشته می شوند.
دیار بکر در جنوب ترکیه امروزی محلی است که ساکنین اولیه آن را قبایل بکر بن وائل می دانند و نام خود را از این قبایل به عاریت گرفته است.
این قبائل به چند دسته تقسیم می شدند.

بَکْر بن وائِل
قبیلۀ بزرگ عرب عدنانی، مرکب از ده ها طایفۀ بزرگ و کوچک. سرزمین این مردم از یمامه تا بحرین امتداد داشت و سپس از بحرین به سواد عراق کشیده شد و از آن جا تا جنوب شرقی آناتولی و اراضی شمالی میان دجله و فرات امتداد یافت. ناحیۀ معروف دیاربکر، یادگار سکونت دیرینۀ این مردم است. بکریان در عهد ساسانی چندین بار به قلمرو ایران حمله آورده بودند. شاپور ساسانی دوم این مردم را به سختی مجازات کرد و بعضی از آنان را به بیابان های کرمان تبعید کرد. بکریان در شام و عراق بارها با ملوک غانی و لخمی درگیر جنگ شدند. اینان در جنگ ذی قار، ساسانیان را شکست دادند. بکریان در اواخر حیات پیامبر اسلام (ص)، مسلمان و پس از رحلت ایشان مرتد شدند. خلیفۀ اول آنان را به اسلام بازآورد. گروهی از این مردم، مسیحی بودند و تا خلافت اموی مذهب خود را حفظ کرده بودند. جنگجویان بکر، در تصرف ایران شرکت داشتند و تا خراسان و ماوراءالنهر پیش رفتند. بکریان را در سمرقند و اطراف آن، سباعیان می خواندند. نواحی کوهستانی خراسان تا قرن ۳ق در اختیار بکریان بود. گروهی از این مردم در جنگ های مهلب بن ابی صفره با خوارج و جنگ های مصعب بن زبیر با مختار ثقفی و شورش معروف عبدالرحمان بن محمد بن اشعث شرکت داشتند. بکریان در ایران حکومت های دیرپایی نظیر حکومت بنی دلف و یزیدیان شروان را تأسیس کردند. همۀ طوایف شیبانی ایران که از سواحل خلیج فارس تا خراسان پراکنده اند، بازماندگان طایفۀ بکر بن وائل هستند.