سردر

به دروازه های بزرگ و مداخل اصلی ورود به ساختمان ها یا محوطه های ویژه، سَردَر می گویند. در محل سردر نهادهای مهم معمولاً سازه های ویژه ای ساخته می شود تا تا بتوان ورودی اصلی آن را به راحتی پیدا کرد و برای همه آشکار و نمایان ساخت، که به خود این سازه ها نیز سردر گفته می شود. این سازه ها معمولاً نقش نمادین نیز دارند و شکل آن ها با موضوع فعالیت نهاد مربوطه ارتباط دارد. معمولاً برای نهادهایی مانند مسجدهای مهم، کلیساها، ساختمان های دولتی، وزارتخانه ها، دادگستری ها و همچنین مدارس دینی و کاروانسراها سردرهای بزرگ ساخته می شوند.از سردرهای مشهور در ایران سردر دانشگاه تهران، سردر باغ ملی و سردر قیصریه است.سردر باغ ملی   سردر قیصریه   سردر قورخانه تهران   سر در دانشگاه استانبول   سر در کلیسای جامع شارتر   سر در دوره باروک در برشا   تاق قوسی
کارل گوستاو یونگ روان شناس شناخته شده در نگره «انسان و نمادهایش» می گوید نمادهایی که انسان ها از دیدگاه نوع معماری، ساختمان نما، سردر، و تندیس ها می سازند و برپا می کنند، نماد از باورها و اعتقادات آن هاست.
سردر باغ ملی
سردر قیصریه

سَرْدَر
مهم ترین عنصر دستگاه ورودی در معماری سنّتی ایران. معمولاً ترکیبی ایوان مانند دارد. در بیشتر بناهای ایرانی، که جلوۀ بیرونی ندارند، سردر فقط محلِ معرفی، و تجلّیگاه معماریِ بیرون بنا به شمار می رود؛ گاه نشانه ای قابل رؤیت از دور، و یادمانی برای بنا بوده است. سردرِ مساجد و مدارس و سایر ابنیۀ ایرانی، محلی برای نمایش هنرمندانۀ عملکرد کلیِ بنا، نام بانی، نام معمار، و سال ساخت بنا به شمار می رود، که اغلب با ثبت آیات شریفۀ قرآن کریم در قسمت های خاصی از آن، به ویژه در مساجد و مدارس، ورود به بنا تیمّن می یافته است.