کلمه جو
صفحه اصلی

چیستان


مترادف چیستان : بردک، پردک، پرسیدنی، لغز، معما

فارسی به انگلیسی

riddle, enigma, conundrum, problem, puzzle

riddle, enigma


conundrum, enigma, problem, puzzle, riddle


فارسی به عربی

لغز

مترادف و متضاد

puzzle (اسم)
معما، چیستان، لغز، پازل، جدول معما

riddle (اسم)
سرند، غربال، رمز، معما، چیستان، لغز، جدول معما

conundrum (اسم)
معما، چیستان، مسئله بغرنج و پیچیده

enigma (اسم)
رمز، معما، چیستان، لغز، بیان مبهم

crux (اسم)
معما، چیستان، مسئله دشوار، لغز

problem (اسم)
سختی، چیستان، مشکل، موضوع، مسئله

بردک، پردک، پرسیدنی، لغز، معما


فرهنگ فارسی

پرسیدنی، سئوال ازچیزی بادادن نشانی های آن
( اسم ) لغز اغلوطه ( که غالبا با (( چیست آن ... ) ) شروع گردد ) .

فرهنگ معین

(اِمر. ) لغز، معما.

لغت نامه دهخدا

چیستان. ( اِ مرکب ) ( چیست + آن ) لغز که بکلمه «چیست آن » ابتدا شود.لغز را گویند و آن را اُحجِیَه نیز گویند. ( جهانگیری ). به معنی پرسیدن باشد و آن را لغز هم گویند و به عربی اغلوطه خوانند. ( برهان ). دیسان. لغز. اغلوطه. ( از لغت محلی شوشتر نسخه خطی ذیل دیسان ). آبِدَه. ( زمخشری ). اُدعیَه. اُدعُوَّه. اُحجُوَّه. حُجَیّ̍ا. اُلغُوزُه. بردک. بَرد. پَرد. چَربَک. ( یادداشت مؤلف ).لُغَز. لُغُز. لَغَز. لَغز. لُغَیزاء. لُغَّیزی ̍. ( منتهی الارب ). و آن را پرد و پردک نیز گویند؛ یعنی پوشیده و در پرده. ( آنندراج ) ( از انجمن آرا ). شمس قیس رازی گوید: لغز آن است که معنیی از معانی در کسوت عبارتی مشکل متشابه بطریق سؤال بپرسند و از این جهت درخراسان آن را «چیست آن » خوانند و این صنعت چون عذب و مطبوع افتد و اوصاف آن از روی معنی با مقصود مناسبتی دارد و بحشو الفاظ دراز نگردد و از تشبیهات کاذب و استعارات بعید دور بود پسندیده باشد و تشحیذ خاطر را بشاید. ( المعجم فی معاییر اشعار العجم چ مدرس رضوی صص 314 - 313 ). رشیدالدین وطواط گوید: لغز - این صنعت همان معماست الا که این را بطریق سؤال گویند و عجم این را چیستان خوانند. ( حدائق السحر ) :
اگر این چیستان تو بگشائی
گوی دانش ز موبدان ببری.
لبیبی.
اِلغاز؛ چیستان گفتن. تداعی ؛ چیستان گفتن. ( منتهی الارب ). مخابئة؛ چیستان گفتن کسی را تادر غلط افتد. ( از منتهی الارب ). مداعاه ؛ با هم چیستان گفتن. ( منتهی الارب ). اینک شواهدی چند بر چیستان :
آن چیست کز آن طبق همی تابد
چون ملحم زیر شعر عتابی
ساقش بصفت چو ساعد حورا
دستش بمثل چو پای مرغابی.
رودکی.
چیست آن درج زمردرنگ ناپیدا دهان
چون صدف یکتادری ناسفته دارد در میان
حیرتی دارم که چون آن درج بشکافد کسی
افکند آن گوهر ناسفته از کف رایگان.
؟
آن چیست که خود ریسد و خود بافد جامه
خود خامه همی بافد او باشد عریان.
که لغز عنکبوت است.
چیست آن قصر بی در و روزن
خیره زو پیکر سهیل یمن
..............
نه ستاره در او گرفته وطن.
که لغز سیب است. و عثمان مختاری درچیستان مهد و مرقد و تخت روان قصیده ای به مطلع زیر دارد :
چیست آن چرخی که باشد هر دو کوه آن را مدار
آلت رفتنش هشت و جای آسودنش چار.
عثمان مختاری ( دیوان چ همائی ص 186 ).

چیستان . (اِ مرکب ) (چیست + آن ) لغز که بکلمه ٔ «چیست آن » ابتدا شود.لغز را گویند و آن را اُحجِیَه نیز گویند. (جهانگیری ). به معنی پرسیدن باشد و آن را لغز هم گویند و به عربی اغلوطه خوانند. (برهان ). دیسان . لغز. اغلوطه . (از لغت محلی شوشتر نسخه ٔ خطی ذیل دیسان ). آبِدَه . (زمخشری ). اُدعیَه . اُدعُوَّه . اُحجُوَّه . حُجَیّ̍ا. اُلغُوزُه . بردک . بَرد. پَرد. چَربَک . (یادداشت مؤلف ).لُغَز. لُغُز. لَغَز. لَغز. لُغَیزاء. لُغَّیزی ̍. (منتهی الارب ). و آن را پرد و پردک نیز گویند؛ یعنی پوشیده و در پرده . (آنندراج ) (از انجمن آرا). شمس قیس رازی گوید: لغز آن است که معنیی از معانی در کسوت عبارتی مشکل متشابه بطریق سؤال بپرسند و از این جهت درخراسان آن را «چیست آن » خوانند و این صنعت چون عذب و مطبوع افتد و اوصاف آن از روی معنی با مقصود مناسبتی دارد و بحشو الفاظ دراز نگردد و از تشبیهات کاذب و استعارات بعید دور بود پسندیده باشد و تشحیذ خاطر را بشاید. (المعجم فی معاییر اشعار العجم چ مدرس رضوی صص 314 - 313). رشیدالدین وطواط گوید: لغز - این صنعت همان معماست الا که این را بطریق سؤال گویند و عجم این را چیستان خوانند. (حدائق السحر) :
اگر این چیستان تو بگشائی
گوی دانش ز موبدان ببری .

لبیبی .


اِلغاز؛ چیستان گفتن . تداعی ؛ چیستان گفتن . (منتهی الارب ). مخابئة؛ چیستان گفتن کسی را تادر غلط افتد. (از منتهی الارب ). مداعاه ؛ با هم چیستان گفتن . (منتهی الارب ). اینک شواهدی چند بر چیستان :
آن چیست کز آن طبق همی تابد
چون ملحم زیر شعر عتابی
ساقش بصفت چو ساعد حورا
دستش بمثل چو پای مرغابی .

رودکی .


چیست آن درج زمردرنگ ناپیدا دهان
چون صدف یکتادری ناسفته دارد در میان
حیرتی دارم که چون آن درج بشکافد کسی
افکند آن گوهر ناسفته از کف رایگان .

؟


آن چیست که خود ریسد و خود بافد جامه
خود خامه همی بافد او باشد عریان .
که لغز عنکبوت است .
چیست آن قصر بی در و روزن
خیره زو پیکر سهیل یمن
..............
نه ستاره در او گرفته وطن .
که لغز سیب است . و عثمان مختاری درچیستان مهد و مرقد و تخت روان قصیده ای به مطلع زیر دارد :
چیست آن چرخی که باشد هر دو کوه آن را مدار
آلت رفتنش هشت و جای آسودنش چار.
عثمان مختاری (دیوان چ همائی ص 186).
چیست آن گوهر که می زاید از آن دریا روان
صورت او در ولیکن باشدش از جزع کان .

مجدهمگر.


|| مطلق لغز. (یادداشت مؤلف ). رجوع به لغز شود. || ماهیت . (برهان ). ماهیت . ذات . چگونگی . کیفیت . (از ناظم الاطباء). || خاصیت . (ناظم الاطباء).

فرهنگ عمید

معمایی که به صورت منظوم از چیزی و با دادن نشانی های آن مطرح می شود، مانندِ «چیست آن مار که بر سینۀ خصمش گذر است / کهرباپیکر و آهن دُم و فولادسر است» که دربارۀ نیزه است و «آن جرم پاک چیست چو ارواح انبیا / چون روح بالطافت و چون عقل باصفا گه خوار و گه عزیز و گهی پست و گه بلند / گه تیره گاه صافی و گه درد و گه دوا» که دربارۀ آب است، بردک، کردک، پردک، لُغَز: اگر این چیستان تو بگشایی / گوی دانش ز موبدان ببری (لبیبی: شاعران بی دیوان: ۴۹۰ ).

معمایی که به‌صورت منظوم از چیزی و با دادن نشانی‌های آن مطرح می‌شود، مانندِ «چیست آن مار که بر سینۀ خصمش گذر است / کهرباپیکر و آهن‌دُم و فولادسر است» که دربارۀ نیزه است و «آن جرم پاک چیست چو ارواح انبیا / چون روح بالطافت و چون عقل باصفا ـ گه خوار و گه عزیز و گهی پست و گه بلند / گه تیره ‌گاه صافی و گه درد و گه دوا» که دربارۀ آب است؛ بردک؛ کردک؛ پردک؛ لُغَز: ◻︎ اگر این چیستان تو بگشایی / گوی دانش ز موبدان ببری (لبیبی: شاعران بی‌دیوان: ۴۹۰).


دانشنامه عمومی

رادفر، محمد یونس. چیستان. چاپ دوم تهران: انتشارات انجام کتاب، ۱۳۸۰.
چیسْتان یا چیستْ آن، یک گونه از پازل است که در آن شعر، نثر یا سوالی با بیان نشانه ها و ویژگی ها و مشخصات یک چیز معین یا توصیف آن چیز (بی آنکه از آن نامی برده شود) نام یا پاسخ آن را از شخص مقابل مورد پرسش قرار می دهد و کاربرد آن هوش آزمایی یا مسابقه است.
در یک جنگ ۱۰۰ سرباز شرکت کردند و جراحاتی برداشتند. آمار جراحات به شرح زیراست:
۷۰ نفر دست راستشان را از دست دادند

دانشنامه آزاد فارسی


واژه نامه بختیاریکا

چن چِنه ( چِن چِنَک )

جدول کلمات

شره, معما, لغز, بردک

پیشنهاد کاربران

یک چستان باشدکه ام سوالش کوتاباشد وهم جوابش کوتاباشد

جوابات


یک کاسه دال شش دانه نان د گردیش

معما. . .

Riddle میشه چیستان

کلمات نزدیک بهش :
Puzzle - Enigma - conundrum


کلمات دیگر: