کلمه جو
صفحه اصلی

دریده


مترادف دریده : بی ادب، بی حیا، گستاخ، وقیح، هتاک، پاره، چاک، شکافته، گسیخته

متضاد دریده : مودب

فارسی به انگلیسی

rent, torn, impudent, glaring


مترادف و متضاد

بی‌ادب، بی‌حیا، گستاخ، وقیح، هتاک ≠ مودب


پاره، چاک، شکافته، گسیخته


۱. بیادب، بیحیا، گستاخ، وقیح، هتاک
۲. پاره، چاک، شکافته، گسیخته ≠ مودب


فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - پاره کرده . ۲ - شکافته چاک کرده .
دور شده و چیده شده

فرهنگ معین

(دَ دِ ) (ص مف . ) ۱ - پاره شدن . ۲ - (ص . ) (عا. ) بی شرم ، پررو.

لغت نامه دهخدا

دریده. [ دَدَ / دِ ] ( ن مف ) چاک شده و پاره شده. ( ناظم الاطباء ). از هم پاره شده. به درازا پاره شده. چاک. شکافته. کفته.مخروق. منفلق. واهیة. ( از منتهی الارب ) :
رفت برون میر رسیده فرم
پخچ شده بوق و دریده علم.
منجیک.
تو شادمانه و بدخواه توز انده و رنج
دریده پوست به تن بر چو مغز پسته سفال.
منجیک.
پیراهن لؤلوء برنگ کامه
و آن کفش دریده و بسر برلامه.
مرواریدی.
دریده درفش و نگونسارکوس
رخ زندگان گشته چون آبنوس.
فردوسی.
دریده درفش و نگونسارکوس
چولاله کفن روی چون سندروس.
فردوسی.
پراکنده لشکر دریده درفش
ز خون یلان روی گیتی بنفش.
فردوسی.
زواره بیامد بر پیلتن
دریده بر و جامه و خسته تن.
فردوسی
بشد خسته از جنگ فرفوریوس
دریده درفش و نگونسارکوس.
فردوسی.
شکسته دل و دست و بر خاک سر
دریده سلیح و گسسته کمر.
فردوسی.
ابراهیم پیدا آمد با سواری دویست و سه صد و یک علامت و جنیبتی دو و تجملی دریده و فسرده. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 564 ).
چندین هزار اطلس و زربفت قیمتی
پوشیده درتنعم و آنگه دریده گیر.
سعدی.
صاحبدل و نیک سیرت و علامه
گو کفش دریده باش و خلقان جامه.
سعدی.
بارکشیده جفا پرده دریده هوا
راه ز پیش و دل ز پس واقعه ای است مشکلم.
سعدی.
مُنعَطّ؛ جامه دریده. هبائب ؛ جامه کهنه دریده. ( منتهی الارب ).
- پرده دریده ؛ کنایه از رسوا. مهتوک. بی شرم. بی حیا. رجوع به پرده دریده در ردیف خود شود.
- چشم دریده ؛ کنایه از بی شرم و بی حیا. ( ناظم الاطباء ). شوخ. شوخ چشم. رجوع به چشم دریده در ردیف خود شود.
- || ( با اضافه ) چشم شوخ و بی حیا و بی شرم : به یهودی خبر بردند که پسر تو مسلمان شده است گفت آن چشمهای دریده که او دارد کربلا هم میرود. ( یادداشت مرحوم دهخدا ).
- دریده بر؛ مجروح اعضاء. اندام جراحت یافته :
ز چنگال یوزان همه دشت غرم
دریده بر و دل پر از داغ و گرم.
فردوسی.
به پیش فرامرز بازآمدند
دریده بر و پرگداز آمدند.
فردوسی.
خروشان برشهریار آمدند
دریده بر وخاکسار آمدند.

دریده . [ دَدَ / دِ ] (ن مف ) چاک شده و پاره شده . (ناظم الاطباء). از هم پاره شده . به درازا پاره شده . چاک . شکافته . کفته .مخروق . منفلق . واهیة. (از منتهی الارب ) :
رفت برون میر رسیده فرم
پخچ شده بوق و دریده علم .

منجیک .


تو شادمانه و بدخواه توز انده و رنج
دریده پوست به تن بر چو مغز پسته سفال .

منجیک .


پیراهن لؤلوء برنگ کامه
و آن کفش دریده و بسر برلامه .

مرواریدی .


دریده درفش و نگونسارکوس
رخ زندگان گشته چون آبنوس .

فردوسی .


دریده درفش و نگونسارکوس
چولاله کفن روی چون سندروس .

فردوسی .


پراکنده لشکر دریده درفش
ز خون یلان روی گیتی بنفش .

فردوسی .


زواره بیامد بر پیلتن
دریده بر و جامه و خسته تن .

فردوسی


بشد خسته از جنگ فرفوریوس
دریده درفش و نگونسارکوس .

فردوسی .


شکسته دل و دست و بر خاک سر
دریده سلیح و گسسته کمر.

فردوسی .


ابراهیم پیدا آمد با سواری دویست و سه صد و یک علامت و جنیبتی دو و تجملی دریده و فسرده . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 564).
چندین هزار اطلس و زربفت قیمتی
پوشیده درتنعم و آنگه دریده گیر.

سعدی .


صاحبدل و نیک سیرت و علامه
گو کفش دریده باش و خلقان جامه .

سعدی .


بارکشیده ٔ جفا پرده دریده ٔ هوا
راه ز پیش و دل ز پس واقعه ای است مشکلم .

سعدی .


مُنعَطّ؛ جامه ٔ دریده . هبائب ؛ جامه ٔ کهنه ٔ دریده . (منتهی الارب ).
- پرده دریده ؛ کنایه از رسوا. مهتوک . بی شرم . بی حیا. رجوع به پرده دریده در ردیف خود شود.
- چشم دریده ؛ کنایه از بی شرم و بی حیا. (ناظم الاطباء). شوخ . شوخ چشم . رجوع به چشم دریده در ردیف خود شود.
- || (با اضافه ) چشم شوخ و بی حیا و بی شرم : به یهودی خبر بردند که پسر تو مسلمان شده است گفت آن چشمهای دریده که او دارد کربلا هم میرود. (یادداشت مرحوم دهخدا).
- دریده بر؛ مجروح اعضاء. اندام جراحت یافته :
ز چنگال یوزان همه دشت غرم
دریده بر و دل پر از داغ و گرم .

فردوسی .


به پیش فرامرز بازآمدند
دریده بر و پرگداز آمدند.

فردوسی .


خروشان برشهریار آمدند
دریده بر وخاکسار آمدند.

فردوسی .


- دریده بینی ؛ که بینی او دریده باشد. أخرم .
- دریده چشم ؛ که چشم او دریده باشد. أشتر. شتراء.
- || کنایه از شوخ چشم . (آنندراج ). بی حیا. بی آزرم :
چشم بی شرم تو گر روزی برآشوبد ز درد
نوک خارش خاکشو باد ای دریده چشم و کون .

منجیک .


- دریده داشتن ؛ دریدن : تا آسمان چون دایه ٔ خودکامه ... هر سحرگاه از صبح گریبان دریده دارد و ماتمی نبوده . (منشآت خاقانی چ دانشگاه ص 2).
- دریده دهان یا دهن ؛ کنایه ازبی محاباگوی . (آنندراج ). دهان گشاد و آنکه بی ملاحظه هرچه خواهد گوید و فحاش . (ناظم الاطباء) :
چون طشت بی سرند و چو در جنبش آمدند
الا شناعتی و دریده دهن نیند.

خاقانی .


دریده دهن بدسگالش چو داغ
زبان سوخته دشمنش چون چراغ .

نظامی .


دریده دهان را به گفتن میار
لبش را ز دندانش در بخیه آر.

ظهوری (از آنندراج ).


رجوع به دهن دریده در این ترکیبات و ردیف خود شود.
- دریده شدن ؛ چاک شدن . (ناظم الاطباء). پاره شدن . شکافته شدن . اختراق . اخریراق . انحراق . (دهار). تخرق . (المصادر زوزنی ). تشرم . تمنزق . (تاج المصادر بیهقی ) (المصادر زوزنی ). وهی . (دهار). انداح ؛ دریده شدن مشک . (تاج المصادر بیهقی ). انهتاک ؛ دریده و شکافته شدن پرده . بهاء؛ دریده شدن خانه ٔ مومین و مثل آن . تخرق ؛ دریده و پاره پاره شدن . (از منتهی الارب ). سخف ؛ دریده شدن مشک . (از منتهی الارب ). وهی ؛ دریده شدن جامه . (تاج المصادر بیهقی ).
- دریده گردیدن ؛ دریده شدن . پاره شدن . شکافته شدن . انهماء؛ و کهنه دریده گردیدن جامه . تمسو؛ دریده گردیدن جامه . تهتک ؛ دریده و شکافته گردیدن پرده . خسوف ؛ دریده و شکسته گردیدن . (از منتهی الارب ).
- دریده گریبان ؛ گریبان چاک . دریده جیب :
به صبح آن نقطها فروشوید از تن
یتیم دریده گریبان نماید.

خاقانی .


- دریده گشتن ؛ دریده گردیدن . دریده شدن پاره شدن . شکافته گشتن . هزم ؛ دریده گشتن مشک از خشکی .(از منتهی الارب ).
- دریده گوش ؛ شکافته گوش . أخرق .
- دهان دریده و دهن دریده ؛ کنایه از فحاش . (ناظم الاطباء). بی محاباگوی . (آنندراج ). رجوع به دهان دریده ذیل دهان و به همین عنوان در ردیف خود شود.
- دهل دریده ؛ کنایه از رسوا و بی آبرو، رند دهل دریده . رجوع به همین عنوان در ردیف خود شود.
- فرودریده ؛ واژگون . رجوع به همین عنوان درردیف خود شود.
- کون دریده ؛ کنایه ازبی حیا و بی شرم : کلاغ کون دریده ؛ تعبیری از بی حیائی و بی شرمی کسی . رجوع به همین عنوان در ردیف خود شود.
|| سخت بی حیا. سخت بی شرم . عظیم بی حیا. بسیار بی شرم . بی آزرم . شوخ . شوخ چشم . بی ادب . گستاخ . بی ننگ . بی عار. آلوده دامن . وقح .وقاح . وقیح . پررو.

دریده . [ دُدَ / دِ ] (ن مف ) دروشده و چیده شده . (ناظم الاطباء).


فرهنگ عمید

پاره شده، چاک خورده.

گویش مازنی

/daride/ چشم دریده

چشم دریده


واژه نامه بختیاریکا

دِرده؛ یه لا

پیشنهاد کاربران

مخرقه. [ م ُ خ َرْ رَ ق َ ] ( ع ص ) دریده. پاره شده. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) :
ورنه برو به کون زن خویش پای سای
ای حر مادرت به سر خر مخرقه.
سوزنی ( یادداشت ایضاً ) .
و رجوع به تخریق شود.


کلمات دیگر: