گِشْتالت درمانی (Gestalt therapy)
روشی بشردوستانه در روان درمانی، با رویکردی کل نگرانه به تجربۀ بشر و تأکید بر مسئولیت شخص و آگاهی او از نیازهای روانی و جسمانی حال حاضرش. گشتالت درمانی را فردریک (فریتس) پرلز، روان پزشک آلمانی تبار، با همسرش، لورا، در دهۀ ۱۹۴۰ پی افکند. پرلز بعضی نظریه ها و روش های فرویدی را نمی پسندید و از روان کاوان دیگری همچون کارن هورنای و ویلهلم رایش متأثر بود. او از آرایی در اگزیستانسیالیسم و پدیدارشناسی ازجمله آزادی و مسئولیت، تجربۀ بی واسطه، و نقش شخص در معنابخشی به زندگی خویش نیز تأثیر پذیرفت. نظام فکری پرلز در درمان، در چارچوب روان شناسی گشتالت قرار داشت. بنابر روان شناسیِ ادراک، هنگامی که جاندار با مجموعه ای از عناصر روبه رو می شود آن ها را نه به صورت جزء جزء بلکه همچون الگو یا ترکیبی کلی در یک بستر درک می کند. پرلز این تعبیر را به تجربۀ انسانی تعمیم داد و بر این فرض تأکید کرد که انسان سالم دایرۀ تجربه های خود را در قالب نیازهای معیّنی سامان می بخشد که به آن ها پاسخ متناسب می دهد. برای مثال، هنگامی که ادراک های گوناگون، انسان سالم را به سمت تجربه کردن گشتالت گرسنگی می رانند او غذا می خورد. حال آن که شخص روان رنجور از تشکیل گشتالت متناسب جلوگیری می کند و به نیاز خود پاسخ درخور نمی دهد. به همین ترتیب، شخصی که اهانتی می بیند و عصبانی می شود اما آگاهی خود از خشمش را سرکوب می کند و خشمش را فرو می خورد نیز واکنش مناسبی نشان نداده است. گشتالت درمانی می کوشد به شخص بیاموزد که از احساسات خود و زمینۀ آن ها شناخت صحیح حاصل کند تا بتواند به موقعیت ها پاسخ معقول و کامل بدهد. در این روش تأکید بر «این جا و اکنون» است نه بر تجربه های گذشته؛ هنگامی که بیمار از اکنون آگاه شد می تواند به تنش های گذشته و امور ناتمام خود، که پرلز آن ها را گشتالت های ناقص می نامید، نیز بپردازد. یکی از روش های کار متخصصان گشتالت درمانی صورت نمایشی دادن به مسائل روانی برای فهماندن آن ها به بیمار است. از بیمار خواسته می شود که جوانب سرکوفتۀ شخصیتش را بازی کند یا بازیگر نقش اشخاص دیگر شود. در گشتالت درمانی، همچون دیگر روان درمانی های بشردوستانه، فرض بر این است که انسان ذاتاً به تندرستی، کمال، و تحقق استعداد خویش گرایش دارد. پرلز بیشتر روش های گشتالت درمانی را در امریکا پدید آورد و در دهۀ ۱۹۶۰ در بسیاری از نقاط این کشور مؤسساتی برای این نوع درمان تأسیس کرد.
روشی بشردوستانه در روان درمانی، با رویکردی کل نگرانه به تجربۀ بشر و تأکید بر مسئولیت شخص و آگاهی او از نیازهای روانی و جسمانی حال حاضرش. گشتالت درمانی را فردریک (فریتس) پرلز، روان پزشک آلمانی تبار، با همسرش، لورا، در دهۀ ۱۹۴۰ پی افکند. پرلز بعضی نظریه ها و روش های فرویدی را نمی پسندید و از روان کاوان دیگری همچون کارن هورنای و ویلهلم رایش متأثر بود. او از آرایی در اگزیستانسیالیسم و پدیدارشناسی ازجمله آزادی و مسئولیت، تجربۀ بی واسطه، و نقش شخص در معنابخشی به زندگی خویش نیز تأثیر پذیرفت. نظام فکری پرلز در درمان، در چارچوب روان شناسی گشتالت قرار داشت. بنابر روان شناسیِ ادراک، هنگامی که جاندار با مجموعه ای از عناصر روبه رو می شود آن ها را نه به صورت جزء جزء بلکه همچون الگو یا ترکیبی کلی در یک بستر درک می کند. پرلز این تعبیر را به تجربۀ انسانی تعمیم داد و بر این فرض تأکید کرد که انسان سالم دایرۀ تجربه های خود را در قالب نیازهای معیّنی سامان می بخشد که به آن ها پاسخ متناسب می دهد. برای مثال، هنگامی که ادراک های گوناگون، انسان سالم را به سمت تجربه کردن گشتالت گرسنگی می رانند او غذا می خورد. حال آن که شخص روان رنجور از تشکیل گشتالت متناسب جلوگیری می کند و به نیاز خود پاسخ درخور نمی دهد. به همین ترتیب، شخصی که اهانتی می بیند و عصبانی می شود اما آگاهی خود از خشمش را سرکوب می کند و خشمش را فرو می خورد نیز واکنش مناسبی نشان نداده است. گشتالت درمانی می کوشد به شخص بیاموزد که از احساسات خود و زمینۀ آن ها شناخت صحیح حاصل کند تا بتواند به موقعیت ها پاسخ معقول و کامل بدهد. در این روش تأکید بر «این جا و اکنون» است نه بر تجربه های گذشته؛ هنگامی که بیمار از اکنون آگاه شد می تواند به تنش های گذشته و امور ناتمام خود، که پرلز آن ها را گشتالت های ناقص می نامید، نیز بپردازد. یکی از روش های کار متخصصان گشتالت درمانی صورت نمایشی دادن به مسائل روانی برای فهماندن آن ها به بیمار است. از بیمار خواسته می شود که جوانب سرکوفتۀ شخصیتش را بازی کند یا بازیگر نقش اشخاص دیگر شود. در گشتالت درمانی، همچون دیگر روان درمانی های بشردوستانه، فرض بر این است که انسان ذاتاً به تندرستی، کمال، و تحقق استعداد خویش گرایش دارد. پرلز بیشتر روش های گشتالت درمانی را در امریکا پدید آورد و در دهۀ ۱۹۶۰ در بسیاری از نقاط این کشور مؤسساتی برای این نوع درمان تأسیس کرد.
wikijoo: گشتالت_درمانی