وجدان

واژه ایرانی وجدان از واژه اوستایی vī - čina وی=وا چین=چیدن ، ویچین=گزین ) به معنای بازشناختن تشخیص تمیز دادن به دست آمده که wizīdan ( وی چی - ژی دان چون گلدان از ریشه دا همخانواده با اندام و دادن ) شکل دیگر آن در پارسی میانه است.

در گفتار لری ( میانکوه، الوار، دزفول ) وُژدان گفته می شود.

روح پاک خداوندی

لغت وجدان یا وژدان ___هر دو واگویه درست است چرا که تردیس و بدل شدن ژ*به جیم روایی__یت دستورگانی دارد مانند لاژورد و لاجورد. . . . . برگرفته از واژه وئج دئن. . . . . . در چم خود اگاهی های درونی و اساسی� برای همین است که اندرز پارسی وجدان تنها دادگاهی است که نیازمند داتیک ( قاضی ) نیست شکل گرفته است.
ک هو شیراز

وِژدان/ وِجدان صحیح تر است.
منظور بر روی واو بهتر است کسره قرار گیرد

وجدان گویا واژه ای ایرانی است که از دو بخش ساخته شده است وژ به معنی خوو و دان به معنی دانستن و درست آن وژدان است

واژه ی وجدان در پهلوی به شکل اوشتان وجود دارد. پس بنابراین ریشه اش پهلوی ست. وقتی می نویسید برابر پارسی آن آرای درون است اینگونه به چشم می آید که عربی ست. در متون به معنی روح و روان آمده ولی معانی دیگر هم داشت. موجود زنده یا دارای روح را می گفتند اوشتانومند برای نمونه، که همان وجدانمند می شود. در اوستا به شکل اوشتانه آمده.

سپاس

واژه ایرانی وجدان از واژه اوستایی vī - čina - * ( وی=وا چین=چیدن ، ویچین=گزین ) به مانای بازشناختن تشخیص تمیز دادن to discern distinguish به دست آمده که wizīdan* ( وی چی - ژی دان چون گلدان از ریشه دا همخانواده با اندام و دادن ) شکل دیگر آن در پارسی میانه است.
*بنمان!منبع ) :
Different Modes of Rendering Avestan into Pahlavi by David Buyaner

واژه وِج به معنای کنج ؛ گوشه ؛ کنار و یا زاویه می باشد و وِجدان به معنای کنجدان؛ گوشه دان و زاویه سنج باطنی. منظور هم آگاه یا هم دانش درونی و یا قاضی بر اعمال خویش در دادگاه باطنی. کانت فیلسوف آلمانی وجدان را یک آگاهی فطری یا مادر زادی می داند که همیشه فرد را تعقیب و بر اعمال او نظارت میکند. مثلا اگر یک فرد به تنهایی مرتکب یک عمل ناشایست شده باشد و مطمئن باشد که هیچ کسی عمل اورا ندیده است، بازهم وجدان او حاضر است، طوریکه نه میتوان در مقابل دید او پنهان شد و نه میتوان از دست او فرار کرد. این حقیر براین باورم که وجدان بطور کامل فطری نیست بلکه متاثر از محیط خانوادگی و اجتماعی، به این معنا که قابل پرورش می باشد و آنهم به دو سوی ؛ یکی به سوی خوبی ها و دیگری به سمت بدی ها. به عنوان مثال یک دختر بچه نمیتواند بطور فطری یا مادر زادی به خوب و یا بد بودن استفاده از چارقد و روپوش آگاه باشد. خوب و یا بد بودن این عمل را از پدر و مادر و محیط اجتماع یاد می گیرد. طوریکه می دانیم مفاهیم خوب و بد نسبی اند و نه مطلق. یک دختر بچه که در جوامع غربی متولد می شود از خانواده و جامعه یاد میگیرد که چارقد و مو پوش چیز خوبی نیستند و یک دختر بچه در جوامع اسلامی از خانواده و جامعه یاد میگیرد که چارقد و چادر چیز های خوبی اند. در زمینه حجاب میتوان این سوال را طرح کرد : آیا وجدان اخلاقی جوامع غربی درست عمل میکند و در طول خواست و اراده خداوند است یا وجدان اخلاقی جوامع اسلامی ؟ این حقیر معتقدم که خداوند متعال روی لوح فطری وجدان هیچ زنی ننوشته است که قبل از ترک خانه چارقد و مقنعه و چادر را فراموش نکند.

وجدان = Conscious

وجدان، نیروی درونی تشخیص خوب و بد

وجدان ( به انگلیسی: Conscience ) ، قدرت ذهن برای قضاوت اخلاقی ( درستی یا غلطی ) یک واکنش یا رفتار است. انجام واکنشی که موجب به وجود آمدن احساس پشیمانی می شود را عذاب وجدان می نامند. وجدان قابل آموزش است و معمولا بر اساس عقیده و یا دین شخص، فرهنگسازی می شود. به طور معمول، وجدان اغلب به عنوان منجر به احساس پشیمانی هنگامی که شخصی مرتکب عملی می شود که با ارزش های اخلاقی او در تضاد است، توصیف می شود. بنابراین اگر این ارزش های اخلاقی با تغییر عقیده شخص نیز تغییر کند، محور وجدان نیز تغییر می کند و حتی ممکن است مغایرت کلی با ارزش های اخلاقی عقیده قبلی داشته باشد.

روانشناسی
از نظر روانشناسی، وجدان، قدرت ذهن برای تشخیص درست و غلط از ارزش های اخلاقی خود است. بیمار های دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی معمولا از عدم وجود ( یا بسیار کم ) وجدان برخوردارند که این موجب می شود آنها نتوانند درست و غلط را تشخیص دهند؛ بنابراین از انجام کارهایی که از دید بقیه ممکن است غیر اخلاقی یا بی وجدانی خوانده شود، عذاب وجدان نخواهند گرفت.

Moral philosophy or values of an individual

Conscience is a cognitive process that elicits emotion and rational associations based on an individual's moral philosophy or value system. Conscience stands in contrast to elicited emotion or thought due to associations based on immediate sensory perceptions and reflexive responses, as in sympathetic central nervous system responses. In common terms, conscience is often described as leading to feelings of remorse when a person commits an act that conflicts with their moral values. The extent to which conscience informs moral judgment before an action and whether such moral judgments are or should be based on reason has occasioned debate through much of modern history between theories of basics in ethic of human life in juxtaposition to the theories of romanticism and other reactionary movements after the end of the Middle Ages