کلمه جو
صفحه اصلی

ادبیات سریانی

دانشنامه عمومی

ادبیات سُریانی ادبیاتی است که به زبان سریانی نوشته شده است و  آثار عبادی در  مسیحیت سریانی جزو این ادبیات محسوب می شوند.
مارا بار سراپیون
ابن دیصان (سدهٔ دوم میلادی میلادی)
فرهاد (مسیحی میلادی) ۲۷۰-۳۴۵
افرایم سوری (درگذشتهٔ ۳۷۳ میلادی)
اسحاق انطاکیه ای (سدهٔ پنجم میلادی)
نرسای (سدهٔ پنچم میلادی)
استفان بار سودهایله (اواخر سدهٔ پنجم میلادی)
یعقوب سروجی (درگذشتهٔ ۵۲۱ میلادی)
اکسنایا مبوجایا (درگذشتهٔ ۵۲۳ میلادی)
پائول ادسایی (درگذشتهٔ ۵۲۶ میلادی)
سرجیس رأس عینی (درگذشتهٔ ۵۳۶ میلادی)
جان افسوسی (درگذشتهٔ ۵۸۸ میلادی)
پیتر سوم رقه ای (درگذشتهٔ ۵۹۱ میلادی)
بابای بزرگ (درگذشتهٔ ۶۲۸ میلادی)
آتاناسیوس یکم گامولو (درگذشتهٔ ۶۳۵ میلادی)
ماروتای تکریتی (درگذشتهٔ ۶۴۹ میلادی)
ساهدونا (درگذشتهٔ حدود ۶۵۰ میلادی)
یوحنان بار پنکایی (اواخر سدهٔ هفتم میلادی)
اسحاق نینوایی (درگذشتهٔ ۷۰۰ میلادی)
یعقوب ادسایی (درگذشتهٔ ۷۰۸ میلادی)
تئودور بار کنای (سدهٔ هفتم میلادی)
تئودور ابو غره (درگذشتهٔ ۸۲۳ میلادی)
آنتون التکریتی (سدهٔ نهم میلادی)
تئودوزیوس رومانوس (سدهٔ هم میلادی)
توماس مرگایی (سدهٔ نهم میلادی)
یعقوب بار-صلیبی (سدهٔ دوازدهم میلادی)
ابن عبری (سدهٔ سیزدهم میلادی)
جیوارجیس واردا (سدهٔ سیزدهم میلادی)
عبدیشو بریکا بار (درگذشتهٔ ۱۳۱۸ میلادی)
قدمت متون اولیهٔ سریانی به سدهٔ دوم میلادی بازمی گردد , و آثار مهم این دوره عبارتند از پشیطتا (انجیل سُریانی) و دیاتسارون. با این حال، عمدهٔ آثار ادبیات سریانی در حدود سده های چهارم تا هشتم میلادی نوشته شده اند. ادبیات سریانی در سدهٔ نُهم میلادی نیز باقی ماند، اما نویسندگان مسیحی سریانی در این دوره، غالباً آثارشان را بهزبان عربی می نوشتند.سخن گفتن به زبان های آرامی نو در سدهٔ سیزدهم میلادی منسوخ شد، اما همچنان تعدادی از نویسندگان، تا دورهٔ میانه، آثارشان را به خط و زبان سریانی می نوشتند، و سریانی ادبی (ܟܬܒܢܝܐ Kṯāḇānāyā) در میان اعضای کلیسای ارتدکس سریانی رواج داشت.
«سریانی کلاسیک» اصطلاحی است که برای زبان ادبی رایج در سدهٔ سوم میلادی استفاده می شود. زبان سه سدهٔ نخستین دوران مسیحی را «سریانی باستان» می نامند، هرچند که گاهی آن را زیرمجموعهٔ «سریانی کلاسیک» برمی شمارند.
قدیمی ترین ادبیات مسیحی به زبان سریانی، ترجمهٔ کتاب مقدس بود که تحت عنوان پشیطتا و دیاتسارون شناخته می شود.ابن دیصان یکی از نویسندگان مهم غیرمسیحی (گنوستیک) سدهٔ دوم میلادی بود، اما بیش ترِ آثار او از بین رفته اند و فقط از ارجاعات بعدی در آثار نویسندگان پس از او شناخته شده است. یکی از مهم ترین گواهی ها مبنی بر وجود ادبیات سریانی در سدهٔ یکم میلادی، نامهٔ مارا بار سراپیون است که احتمالاً در سدهٔ یکم میلادی نوشته شده است، اما نسخه ای که از این نامه باقی مانده است، رونوشتی مربوط به سدهٔ ۶ یا سدهٔ ۷ میلادی است.


کلمات دیگر: