جانکی سردسیر

جانکی سردسیر، طایفه ای از ایل بختیاری شاخه هفت لنگ، باب بختیاروند می باشد. این طایفه بخشی از باب بختیاروند بوده که که این باب از دو شاخهٔ جانکی و بهداروند تشکیل می شود جانکی در اواسط سده ششم، از شام که در آن زمان بخشی از خاک ایران بود و برای همیاری صلاح الدین ایوبی و شرکت در جنگ های صلیبی آنجا اقامت داشتند با دیگر طوایف بختیاری به فلات زاگرس کوچ کردند و بعدها به دو بخش جانکی سردسیر و جانکی گرمسیر (که شاخه ای از چهارلنگ کیان ارثی محسوب می شود) تقسیم شدند.
جلیلی (پنج کرجلیلی)
کلواری جانکی سردسیری
نام جانکی تحریف شده واژه جوانکی است که ظاهراً نخستین بار حمدالله مستوفی در قرن هشتم، آن را ذکر کرده است. برخی مؤلفان دوره صفوی، مانند اسکندر منشی و شرف الدین بدلیسی، نیز واژه جوانکی را به کار برده اند. عشایر جانکی و بختیاری ها و عشایر کهگیلویه به آن جونکی می گویند. به نوشته محمدعلی امام شوشتری، از مؤلفان معاصر، نام جانکی مخفف جوانکی است.
طایفه جانکی در اواسط سده ششم به همراه عشایر دیگر از شام به نواحی غربی ایران کوچ کردند. پس از جانکی، طایفه شیرعلی که جزو ایلات کهگیلویه به شمار می روند، پیش از سده دهم به منطقه جانکی گرمسیری کوچ کردند و در قسمت جنوبی آن ساکن شدند و به رغم درگیری های پراکنده میان آنان و طایفه جانکی، ییلاق و قشلاق طایفه جانکی برقرار بود. در سده دهم نیز طایفه مکوندی، از ایل مَمَسَنیِ فارس، در قسمت غربی خاک جانکی ساکن شدند. در اواخر این سده، طایفه ممبینی (از ایلات کهگیلویه) در سرزمین میان طوایف جانکی و شیرعلی قرار گرفتند. این جا به جایی ها موجب شد، تا جنوب و مغرب منطقه جانکی از تسلط طایفه جانکی خارج و اراضی آن ها به سرگچ منحصر شود.
در زمان نادرشاه طایفه کردزنگنه از کرمانشاهان به منطقه جانکی کوچ کردند و در ناحیه سرگچ، میان طوایف ممبینی و جانکی، ساکن شدند. همچنین طایفه کیان ارثی، که جزو گروه چهارلنگ بختیاری بودند، توانستند به قسمت سرگچ جانکی نفوذ کنند. با این تغییرات، علاوه بر پراکنده شدن بسیاری از جانکی ها، عده ای در ییلاق ساکن شدند، که به طایفه جانکی سردسیر معروف گردیدند. در ۱۱۴۵، نادرشاه حکومت جانکی سردسیری و گرمسیری را به علیرضابیک، از سران ایل زنگنه، سپرد. ظاهراً از همین سده تا اوایل حکومت کریم خان زند، منطقه جانکی تنها به جانکی سردسیر اطلاق می شد، اما پس از آن، با تسلط خان های کیان ارثی بر جانکی گرمسیری، به تدریج جانکی ها به دو شاخه تقسیم شدند، که بخش گرمسیری آن ها جزو چهارلنگ بختیاری قلمداد شدند.طایفه کهن کلواری جانکی سردسیری از طایفه های کهن شهرستان لردگان می باشد با استناد به سنگ قبر ملابهمن کلواری جوانکی سردسیری که بر روی آن نوشته شده ملا بهمن فرزند ملا درویش کلواری جوانکی سردسیری (تاریخ وفات 1329 هجری قمری مصادف با سال 1289 هجری شمسی حدود 107 سال پیش می باشد و البته باید در نظر داشت پدر ایشان ملا درویش که بر روی این سنگ با عنوان کلواری جوانکی سردسیری ذکر شده حداق 50 سال زودتر فوت شده و پسوند جوانکی سردسیری حداقل حدود 160 تا 170 سال پیش برای صدا زدن این طایفه بکار برده می شد)می توان گفت این طایفه از طوایف جوانکی سردسیری بختیاری می باشد. و در حال حاضر با فامیلی های کلواری جانکی، طاهری، محمودی، بهمنی، جانکی، فرهادی در لردگان و قلعه تل ساکن می باشند و از معدود تیره هایی می باشند که هنوز پسوند فامیل جانکی دارند.