ضرب المثل های اذربایجانی

ضرب المثل های آذربایجانی. آ - الف - ب - پ - ت - ث - ج - چ - ح - خ - د - ذ - ر - ز - ژ - س - ش - ص - ض - ط - ظ - ع - غ - ف - ق - ک - گ - ل - م - ن - و - هـ - ی
• آلما قاخی دا قاخدی، اَریک اوندان قاباخدی.«برگه سیب هم هرچند برگه هست ولی برگه زرد آلو از آن به مراتب بهتر است»• آرپا یئمییه ن آت، قلیج گوجونه یریمز.«اسبی که جو نخورد، به زور شمشیر راه نمی رود»• آللاه دان اوزولمییه نه، اؤلوم یوخدور.«برای کسی (بیماری) که ارتباطش از جانب خداوند قطع نشده، مرگ وجود ندارد».• آباد اوْلسون خال خال، بیری یاتار بیری قالخار.«آباد باشد خلخال، یکی می خوابد یکی دیگر بیدار می شود (وصف محلی که همیشه تعدادی بیدارند وشلوغ است)».• آتا اولماق آساندی‏‏، آتالیق ائتمک چتیندیر.«پدر شدن آسان است‏‏، ولی پدری کردن سخت».• آتا چاتینجاخ اشّکه مین!«تا زمانیکه به اسب برسی، سوارخر شو»!• آت آلماغا جاوان یوللا، قیز آلماغا قوجانی.«جوان را برای خرید اسب بفرست و پیر را برای دختر (عروس)».• آت آلمامیش آخئر چکیر.«قبل از اینکه اسب را بخرد آخورش را می سازد».• آتا دوغرایب بالایئیر.«پسر دنباله رو پدر می شود».• آتاسئن دونقوز قاپمیش اوغلونوایلان چالمیش.«پدرش را خوک گاز گرفته و پسرش را مار نیش زده».• آتاسئنا خئیئری اولمایان کیمه خئییری اولار؟«کسی که به پدرش خوبی نمی کند به چه کسی خوبی می کند»؟• آتا سین گورمه ین شاهلئق ادعاسی ائدر.«هرکه آبا و اجدادش را نشناسد ادعای پادشاهی می کند».• آتاش یانماسا کول اولماز.«تا نسوزد آتشی، خاکستری پدید نمی آید».• آتا سیندان قاباغا دوشه ن تولانی قورد یئیه ر.«توله ای که جلوتر از پدرش راه برود طعمه گرگ می شود».• آتالار سوزونه محاکیمه اولماز.«نصیحت پدر را نمی شود محاکمه کرد»• آتالار سوزو حکمتدیر.«سخن پدران پندآموز است».• آتالار سوزو عاغلئن گوزو.«سخنان پدران (ضرب المثلها) چشم عقل هستند».• آت اولوب، ایتلرن بایرامیدر.«اسب بمیره عید و عروسی سگهاست».• آتام آتام من بو ایشه ماتام.«»• آتا مالین درج ایله‏‏، اونا گوره خرج ایله.«اول ارث پدری را صاحب شو، آنگاه خرجش کن».• آتاما یاتاق سالدیم قالایچی یلدی یاتدی.«برای پدرم رختخواب پهن کردم، خادم پدرم آمد خوابید».• آتام ایله آتانی دئینجه ‏‏، اوزوم ایله اوزونو دئه.«حساب پدر با حساب خودت جداست».• آتام ائوینده بایلق باشی ‏‏، اریم ائوینده تویوق آشی.«خونه پدر کله ماهی خوراکم بود، خونه شوهر مرغ بریان».• آتامی آنامی آتمیشام تکجه سنی توتموشام.«پدر و مادرم را انداخته و فقط تو را چسبیده ام».• آتامین اؤلمه سیندن قورخمیرام، قورخیرام عزرائیل قاپیمی تانیا.«از مرگ پدرم نمی ترسم ‏‏، ترسم از این است که عزرائیل در خانه ام را بشناسد».• آتا مینمه یین بیر عیبی وار، آت دان دوشمه یین مین عیبی وار (آتا مینمه ک راحتدیر، آت دان ینمه ک چتیندیر).«اگر سوار بر اسب شدن یک عیب و ایراد داشته باشد، از آن افتادن و پیاده شدن هزار مورد و مسئله دارد (رسیدن به ثروت و مقام خوشایند ولی از دست دادن آن سخت و ناگوار است)».• آتان بیلیجی دی سنه نه؟.«گیرم پدر تو بود فاضل-از فضل پدر تو را چه حاصل»• آتان سوغان آنان ساریمساق اوزون نجه اولدون گول بسر؟«پدرت پیاز ومادرت سیر، مگه میشه تو بشی گلبسر (خیارسبز)».• آتانین دعاسی ‏‏، آنانین ناله سی.«دعای پدر و ناله مادر».• آتانین دعاسی آنانین آهی.«دعای پدر و آه مادر».• آتا ات ایته اوت وئرمزلر.«به اسب گوشت و به سگ علف نمی دهند».• آتا مین ‏‏، آد قازان.«بر اسب سوار شو و شهرت بطلب».• آتا آنا رشوه سیز دوست دورلار.«پدر و مادر بدون هیچ چشم داشتی دوستت هستند».• آتا ائوینده اوگئی آنا _ار ائوینده قایئن آنا.«در خانهٔ پدر نامادری- در خانهٔ شوهر مادر شوهر».• آتم آت اولونجان، ییه سی مات اولار.«تا کره اسبم اسب شود صاحبش مات شده (مرده)».• آتان اوخ قایئتماز.«تیر پر تاب شده بر نمی گردد».• آت اوزگنین، گوت اوزگنین، چال چاتلاسین.• آتی آت ایله باغلاسان همرنگ اولماسا هم خوی اولار.«دو اسب را که یکجا ببندی اگر هم رنگ نشوند هم خوی هم می شوند».• آجا مئییت حلال دیر.«برای فرد گرسنه میت حلال است».• آج تویوق یاتار یوخودا داری گورر.«مرغ گرسنه در خواب ارزن می بیند».• آج قارئن آجی آیران.«شکم گرسنه و دوغ تلخ (وعده های تو خالی)».• آجین ایمانی اولماز.«آدم گرسنه ایمان ندارد».• آجیندان یاتیب گون اورتادا دوروب.«از زور گرسنگی شب می خوابد و بعد از ظهر بیدار می شود».• آجین قارنی دویار، گوزو دویماز.«حریص دایم در غم است، هرچه دارد پندارد کم است».• آخار سویا گئدسه، آخار سولار قورویار.«آدم بد شانس اگر به آبهای روان برود آنها هم خشک می شوند».• آخار سو یولونی تاپار.«آب جاری راهش رو پیدا می کنه».• آختاران تاپار یاتان یوخودا گوره ر.«کسی که جستجو کند پیدا می کند و کسی که بخوابد در خواب می بیند (جوینده یابنده است)».• آخیرده گوله ن، یاخشی گوله ر.«کسی که آخر می خندد، بهتر می خندد».• آدادا قورد آز ایدی، بیری ده گمیله گلدی.«در جزیره گرگ کم بود، یکی هم با کشتی آمد». (گلپایگان گرگ کم داشت، یکی هم از گوگد آمد)• آدام هر نه دن قورخسا، باشینا گله ر.«انسان از هر چیزی بترسد به سرش میآید».• آدامئن آغزئندان سؤز آلئر.«از دهان آدم حرف می کشد».• آدامئن اون دانا یییجی سی اولسون بیر دانا دیییجی سی اولماسئن.«آدم ده تا نون خور داشته باشه ولی یه دونه غر زن نه»!• آدی منیم دادی سنین.«به اسم من ولی لذتش مال دیگران». (به نام من و به کام دیگران)• آدئن توتدون اوزو گلدی.«اسمشو آوردی پیداش شد».• آدئن ندی رشید بیرین دئه، بیرین ائشید.«یکی بگو، یکی بشنو».• آرپا اکه ن بوغدا درمه ز.«کسی که جو می کارد گندم درو نمی کند».• آزاجئق آشئم، آغرئماز باشئم.«به فقر می سازم، دردسری ندارم».• آز دانئش ناز دانئش.«کم گوی و گزیده گوی».• آستا دانئش، اوستا دانئش.«کم گوی و گزیده گوی».• آستا گئده ن یورولماز.«کسی که آهسته می رود خسته نمی شود».• آسلانین ائرکک دیشی سی اولماز.«شیر نر و ماده ندارد».• آش دی آشئن ایسپناغی.«آش اگه آشه مربوط به اسفناجشه».• آشی پیشدی.«گاوش زائید. مشکلی برایش پیش آمد».• آغاج بار گتیردیکجه باش آیه ر.«درختی که بارش بیشتر باشد بیشتر خم می شود».• آغاجی ایچیندن قورد یئیه ر.«کرم درخت را از درون می خورد». (کرم از خود درخت است)• آغاجین بیری آردی، بیری ناموس، قالانی تالاپ تولوپ.«چوب (تنبیه و تربیت) یکی عصمت و عفت (آر) است، یکی ناموس، بقیه تالاپ تولوپ».• آغانئن مالی چئخاندا نوکرین جانی چئخئر.«از اموال آقا داره کم میشه جان نوکر داره در میاد (شاه می بخشد شیخعلی خان نمی بخشد)».• آغریمایان باشا دسمال باغلامازلار.«به سری که درد نمی کند دستمال نمی بندند».• آغرییان دیشی چکرلر.«دندانی را که درد می کند باید کشید».• آغئزلاردا ساققئز اولماق.«دهان به دهان گشتن».• آغئزئنا باخ تیکه کس.«به اندازه دهانت لقمه بردار (پایت را به اندازه گلیمت دراز کن)».• آغئزئندا مرجیمک ایسلانمئر.«عدس دردهانش خیس نمی شود (درمورد آدمی که سرّ نگهدارنیست)».• آل آپارمئش.(آل او را ببرد)(آل=موجودی موهوم و خیالی که به چشم انسان تنها در شب یا زن حامله دیده می شود)».• آل ایتدن معروف اولماق.«مثل گاو پیشانی سفید مشهور بودن».• آللاه آدامئن عمروندن گؤتورسون، قویسون شانسئنئن اوستونه.«خدا از عمر آدم بردارد، به شانسش اضافه کند».• آللاه ایکی قاپازی، بیر باشا وور ماز.«خدا دو سرکوفت را به یک سر نمی زند».• آللاه ایلانی تانییب، آیاغلارئنی قارنئنا سوخوب.«خدا خر را شناخت و شاخش نداد».• آللاه باغلایان قاپئنی، هئچ کیم آچامماز.«دری را که خدا ببندد، هیچ کس نمی تواندباز کند».• آللاه بیر قاپئنی باغلاسا، آیری قاپی آچار.«خدا اگر دری را به روی بنده اش ببندد، در دیگر به رویش می گشاید (خدا گر ز حکمت ببندد دری ز رحمت گشاید در دیگری)».• آللاه داغئنا باخار قار وئره ر.«خداوند به کوه اش نگاه می کند برفش می دهد (خداوند به هر کسی به اندازه لیاقتش می دهد، خلایق هرچه لایق)».• آللاه دغل بازا پای ورمز.«خدااز فریب کاران حمایت نمی کند.»• آللاه شنبه نی جهودا قیسمت ائله سین.«خداوند شنبه را قسمت جهودها کند».• آللاه قارغا ده ییل کی گوز اویا (آللاهئن بارماغی یوخدور، گؤزووه سوخا).«خداوند مانند کلاغ نیست که چشم در بیاورد (چوب خدا صدا نداره)».• آللاه قازاناندان آلار وئره ر بئجه ره نه.«خدا اختیار داره».• آللاها قوربان اولوم کی، یاغی یاغ اوسته وئریب یارمانی یاوان قویوب.«قربان خداوند بروم که به یکی روغن روی روغن (صد نازو نعمت) داده وبرای یکی هم بلغور خالی».• آلچاقدا دایان که چیخاسان باشا.«برای رسیدن به قله کوه باید از دامنه شروع کنی».• آلئنمئش تاپئلمئش دی.«چیزی که خریده شده غنیمت است».• آناسئنا باخ قئزئنی آل، قئراغئنا باخ بئزینی آل.«در موقع خرید پارچه حاشیه آن را خوب نگاه کن و در موقع ازدواج دربارهٔ مادر عروس تحقیق کن».• آنلایان بیر تل ده ن آنلایار (آدام اولانا بیر سوز یئته ر. آنلایانا بیر سؤز بسدیر. آنلایانا ایشاره، آنلامایانا میناره. آنلایانا بیر سؤز بیر کیتابدئر. آنلایانا بیر کلمه سازدئر، آنلامایانا زورنا قاوال آزدئر).«عاقل را یک اشاره کافیست».• آیدان آری، سودان دورو.«پاک تر از ماه، صاف تر از آب».• آییدان قورخان، مئشه یه گیرمه ز.«کسی که از خرس می ترسد، وارد جنگل نمی شود».• آیین ایشیغی، گئجه نین یاراشیغی.«نور ماه، برازندگی شب».• ایپک اوقدر خار اولدی اشگه افسار اولدی.«ابریشم آن قدر خار شده که بند افسار خر شده است»• اششکی پالان ساخلار قشونی یالان.«خر را پالان نگه می دارد و لشکر را دروغ»• اتوروب گمی نین ایچینده، گمی چی نین گو’زون ایور (اتوروب گمی نین ایچینده، گمی چی نه ن ساواشئر).«هم تو کشتی نشسته هم به ناخدا گیر داده».• ات وئرمه ده ن، کوفته ایسته مه (ات وئرمه میش، کوفته الده ائدیلمز).«تا وقتی گوشت نداده ای کوفته نخواه».• ایشین دوشدی آروادا اولن گونون سال یادا.«کارت به زن افتاد روز مرگت را یادت بینداز»• ایکی قیرغی ساواشار، سئرچه یه ده ن دوشه ر.«دو قرقی با هم دعوا می کنند، برای گنجشک دانه می افتد»• ایو ساتان بیر ایل دولتی اولار ایو آلان بیر ایل کاسب.«هر کی خونه بفروشه یک سال وضعش توپ میشه و اونی که خونه می خره یک سال بی پولی میکشه»• الی باغلی اولانین دوگنی چوخ اولار.«کسی که دستاش بسته هست خیلی ها جسارت زدنشو پیدا می کنند»