کلمه جو
صفحه اصلی

داریوش صفوت

دانشنامه عمومی

داریوش صفوت (۷ آذر ۱۳۰۷، شیراز - ۲۷ فروردین ۱۳۹۲، کرج) موسیقی دان سنتی ایرانی، نوازنده سنتور و سه تار و از شاگردان حبیب سماعی، ابوالحسن صبا و حاج آقا محمد ایرانی مجرد بود. او از جمله بنیان گذاران مرکز حفظ و اشاعه موسیقی در سال ۱۳۴۷ است.داریوش صفوت ساعت ۱۲:۱۰ بامداد روز سه شنبه ۲۷ فروردین ۱۳۹۲ در تهران و در منزل شخصی درگذشت. پیکر وی در بهشت سکینه به خاک سپرده شد.
هنرستان موسیقی ملی، تهران، ۱۳۳۹–۱۳۳۸
مرکز مطالعات موسیقی شرقی، وابسته به انستیتو موزیکولوژی پاریس، دانشگاه سوربن، ۱۳۴۴–۱۳۳۹
دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶–۱۳۴۵
هنرکده موسیقی ملی، تهران، ۱۳۶۰–۱۳۵۸
دانشکده موسیقی دانشگاه هنر، تهران، ۱۳۵۸ تاکنون
دانشکده تلویزیون و سینما، تهران، ۱۳۵۶–۱۳۵۹
دانشکده میراث فرهنگی (تهران)، ۱۳۶۹
داریوش صفوت در سال ۱۳۰۷ در شیراز متولد گردید. وی فرزند ارشد علی اصغر صفوت پسر ارشد میرزا آقاخان صفوت المُلک تنها پسر میرزا مهدی (محمدعلی) حکیم الهی فرزند میرزا عبدالله اشیک آقاسی باشی پسر میرزا محمدعلی نوهٔ میرزا مهدی استرآبادی وزیر نادرشاه افشار بود. نسب میرزا مهدی استرآبادی هم بر اساس شجره نامه خانوادگی به خواجه نصیر طوسی می رسید. در این خانواده آموزش موسیقی به طور موروثی صورت می گرفت. برادر کوچک تر او یوسف صفوت نخستین قهرمان و نخستین استاد ملی شطرنج ایران بود.
وی یادگیری سه تار را نزد پدر (علی اصغر صفوت) آغاز کرد و به دلیل نشست و برخاست پدرش با اهالی هنر، از جمله حبیب سماعی در ۱۶ سالگی (سال ۱۳۲۳) نزد وی رفت و سنتور را نزدش آموخت. از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۳۶ به تکمیل نوازندگی سه تار و سنتور نزد ابوالحسن صبا اقدام نمود به نحوی که بعدها صبا در جایی از وی به عنوان یکی از بهترین شاگردان خود یاد کرد که درکی دقیق و ظریف از موسیقی ایرانی دارند. در سال ۱۳۳۲ به اخذ درجه لیسانس حقوق از دانشکده حقوق دانشگاه تهران نائل آمد. در اواخر سال ۱۳۳۹ برای تدریس در مرکز مطالعات موسیقی شرقی در انستیتو موسیقی شناسی سوربن به فرانسه رفت. در اولین بازگشتش به ایران در سال ۱۳۴۲، ازدواج نمود و برای تکمیل تحصیلات و تحقیقاتش مجدداً به فرانسه بازگشت. در سال ۱۳۴۴ از دانشکده حقوق دانشگاه پاریس، دکترا در حقوق بین الملل گرفت و در همین سال به ایران بازگشت. و از سال ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۸ به تحقیق در ردیف موسیقی سنتی ایران و تکمیل سه تار در محضر حاج آقا محمد ایرانی مجرد اشتغال ورزید.
وی از سال ۱۳۳۸ به تدریس در زمینه های نوازندگی سنتور و سه تار، ردیف موسیقی ایرانی، آکوستیک موسیقی، تاریخ موسیقی ایران، شناخت موسیقی، آشنایی با موسیقی شرقی، فلسفه موسیقی ایرانی، تجزیه و تحلیل موسیقی ایرانی، موسیقی و اسلام، بررسی رسالات کهن موسیقی ایران و… در مراکز زیر پرداخت:

نقل قول ها

داریوش صفوت (۱۹۲۸–۲۰۱۳) موسیقی دان سنتی ایرانی، نوازنده سنتور و سه تار.
• «هیچ موسیقی غیر علمی نداریم، برای اینکه موسیقی اصلاً تعریفش علم ترکیب اصوات است، پس علمی است، من با اصطلاح موسیقی علمی خیلی موافق نیستم، چون همه موسیقی ها علمی اند؛ ولی از اصطلاح موسیقی جدی می توان استفاده کرد، حتی اگر بگویم معنوی بهتر است. چون با عالم معنا و اشراق ارتباط دارد.»• «وقتی قوم ایرانی عرفان را به این درجه از اوج و ترقی رساند که در همه شئون زندگی ما مؤثر است و می توان دید، افراد وقتی حافظ یا مولانا می خوانند ایمانشان تقویت می شود؛ بنابراین اگر برای مضامین این اشعار موسیقی اجرا شود موسیقی اش نیز عرفانی می شود. اما جالب است این سؤال را طرح کنیم که مگر عرفان مگر چه می گوید؟ سخن اصلی عرفان این است که: «آنچه بر خود می پسندی بر دیگران هم بپسند و آنچه بر خود نمی پسندی بر دیگران مپسند» در نتیجه موسیقیدان هم اگر عارف باشد نتیجه کار او دقیقاً همین مسئله می شود، یعنی موسیقی که اجرا می کند همیشه همین دل مشغولی و دلواپسی را دارد که آیا این موسیقی برای جامعه مفید است یا نه؟! ولی موسیقی دان تاجر پیشه صرفاً در این اندیشه است که چه اهمیتی دارد چه چیز تولید شود، آنچه مهم و در اولویت است این موضوع است که بتوانیم پیشرفت بکنیم و بتوانیم پول بدست بیاوریم، چنان که پیداست این فرد صرفاً به دنبال پول دنبال شهرت است وهیچ نگرانی و تعهد دیگری ندارد.»


کلمات دیگر: