آموزگار، ژاله (۱۳۹۱). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۵۹-۱۵۶-۳.
آیلرز، ویلهلم (۱۳۸۲). «ایران و بین النهرین». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
بویس، مری (۱۳۹۱). زرتشتیان، باورها و آداب دینی آن ها. ترجمهٔ عسکر بهرامی. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۳۲۹-۹.
بهرامی، عسکر (۱۳۸۸). تاریخ اساطیری ایران. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۱-۷۷۴-۰.
تفضلی، احمد (۱۳۷۸). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. به کوشش ژاله آموزگار. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۷۲-۴۶۹-۶.
جلیلیان، شهرام (۱۳۹۶). تاریخ تحولات سیاسی ساسانیان. تهران: انتشارات سمت. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۰۲-۰۴۶۳-۱.
جلیلیان، شهرام (۱۳۹۴). «افسانهٔ مرگ یزدگرد بزه گر». تحقیقات تاریخ اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ۵ (۱۰): ۱۳-۲۳. دریافت شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
جلیلیان، شهرام؛ جرفی، مصطفی؛ سنجری پور، ریجان (۱۳۹۰). «ساسانیان و یهودیان در کشاکش و همزیستی». مجله پژوهش های تاریخی. دانشگاه سیستان و بلوچستان (۹): ۷–۲۲. دریافت شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
دریایی، تورج (۱۳۸۲). تاریخ و فرهنگ ساسانی. ترجمهٔ مهرداد قدرت دیزجی. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۰۸-۲.
دریایی، تورج (۱۳۹۱). ناگفته های امپراتوری ساسانیان. ترجمهٔ آهنگ حقانی، محمود فاضلی بیرجندی. تهران: کتاب پارسه. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۷۳۳-۵۵-۶.
دریایی، تورج (۱۳۸۴). شاهنشاهی ساسانی. ترجمهٔ مرتضی ثاقب فر. تهران: ققنوس. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۳۶-۸.
دریایی، تورج (۱۳۹۲a). امپراتوری ساسانی. ترجمهٔ خشایار بهاری. تهران: نشر فرزان روز. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۲۱-۳۸۸-۶.
دریایی، تورج (۱۳۹۲b). ساسانیان. ترجمهٔ شهناز اعتمادی. تهران: انتشارات توس. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۵-۷۲۹-۶.
زرین کوب، عبدالحسین؛ زرین کوب، روزبه (۱۳۹۰). تاریخ ایران باستان (تاریخ سیاسی ساسانیان). ۳. تهران: سمت. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۴۴۴-۵.
سلوود، دیوید (۱۳۸۲). «سکه شناسی». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
شهبازی، علیرضا شاپور (۱۳۸۹). تاریخ ساسانیان: ترجمهٔ بخش ساسانیان از کتاب تاریخ طبری و مقایسهٔ آن با تاریخ بلعمی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
شیپمان، کلاوس (۱۳۹۰). مبانی تاریخ ساسانی. ترجمهٔ کیکاووس جهانداری. تهران: فرزان روز. شابک ۹۶۴-۳۲۱-۲۲۸-۹.
نیسنر، جیکوب (۱۳۸۷). «یهودیان در ایران». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت دوم. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
نولدکه، تئودور (۱۳۷۸). تاریخ ایرانیان و عرب ها در زمان ساسانیان. ترجمهٔ عباس زریاب خوئی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فرای، ریچارد (۱۳۸۲). «تاریخ سیاسی ایران در دورهٔ ساسانیان». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
فرای، ریچارد نلسون (۱۳۸۸). تاریخ باستانی ایران. ترجمهٔ مسعود رجب نیا. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۲۹۲-۵.
نتصر، امنون (۱۳۵۱). «شاهان ساسانی در تلمود شاپور اول، شاپور دوم و یزدگرد اول». دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. تهران: دانشگاه تهران. آبان ۱۳۵۱ (۷۸): ۹ تا ۲۴. بایگانی شده از اصلی در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت شده در ۷ مهٔ ۲۰۱۴.
ویدن گرن، گئو (۱۳۸۷a). «کتاب شناسی». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت دوم. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
ویدن گرن، گئو (۱۳۸۷b). «دین زرتشت». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت دوم. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
یارشاطر، احسان (۱۳۸۲a). «پیشگفتار». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
یارشاطر، احسان (۱۳۸۲b). «تاریخ روایی ایران». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
یزدگرد یکم مشهور به یزدگرد رام گر و یزدگرد بزه گر (شاهنشاهی از ۳۹۹ تا ۴۲۰ میلادی)، چهاردهمین شاهنشاه ساسانی بود. وی به جای بهرام چهارم یا بهرام کرمانشاه، به سلطنت رسید. منابعی که به وی پرداخته اند را می توان به سه دسته تقسیم نمود. یک گونه آن، منابع اولیهٔ یهودی، مسیحی و زرتشتی است. دسته دیگر تاریخ شفاهی می باشد و دسته سوم، تاریخ نگاری مدرن است. منابع زرتشتی (و تاریخ نگاران اسلامی که از آن ها وام گرفته اند) که از او به پلیدی یاد می کنند، اما در منابع مسیحی و یهودی، از او با احترام یاد می کنند. از سوی دیگر، کمبود منابع در مورد زندگانی و پادشاهی او در روایات شفاهی-ملی، نمایانگر میزان نفرت درباریان است که سعی کرده اند هویت تاریخی او را مخدوش کرده، و فقط به صورت گذرا از او نام ببرند.
در دوران حکومت او، اقلیت های دینی با آرامش و خاطری آسوده به مناسک دینی خود پرداختند و یزدگرد یکم به دلیل تسامح دینی نسبت به غیر زرتشتیان، در میان تاریخ دانان یهودی–مسیحی محبوب و در منابع فارسی–عربی منفور است. یزدگرد، به مسیحیان آزادی مذهبی داد تا بتوانند با این امتیاز، با امپراتوری روم صلح کند. منع آزار مسیحیان، سبب خشم و کینهٔ موبدان و اشراف زادگان ساسانی گشت. چرا که مذهب مسیحیت، رقیب جدی برای مذهب آن ها بود و عقاید مذهبی این دو، با یکدیگر تضادهای آشکارا داشتند.
در منابع زرتشتی، او با یک یهودی ازدواج کرده است. حال آنکه در منبع یهودی (یعنی تلمود)، سخنی از این ازدواج به میان نیامده است. خاورشناسان در مورد این ازدواج، تردید دارند.یزدگرد یکم صلحی پایدار با امپراتوری روم شرقی برقرار کرد و توانست نگاه خود را از مرز غربی به مرز شرقی امپراتوری ساسانی معطوف کند.
آیلرز، ویلهلم (۱۳۸۲). «ایران و بین النهرین». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
بویس، مری (۱۳۹۱). زرتشتیان، باورها و آداب دینی آن ها. ترجمهٔ عسکر بهرامی. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۳۲۹-۹.
بهرامی، عسکر (۱۳۸۸). تاریخ اساطیری ایران. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۱-۷۷۴-۰.
تفضلی، احمد (۱۳۷۸). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. به کوشش ژاله آموزگار. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۷۲-۴۶۹-۶.
جلیلیان، شهرام (۱۳۹۶). تاریخ تحولات سیاسی ساسانیان. تهران: انتشارات سمت. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۰۲-۰۴۶۳-۱.
جلیلیان، شهرام (۱۳۹۴). «افسانهٔ مرگ یزدگرد بزه گر». تحقیقات تاریخ اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ۵ (۱۰): ۱۳-۲۳. دریافت شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
جلیلیان، شهرام؛ جرفی، مصطفی؛ سنجری پور، ریجان (۱۳۹۰). «ساسانیان و یهودیان در کشاکش و همزیستی». مجله پژوهش های تاریخی. دانشگاه سیستان و بلوچستان (۹): ۷–۲۲. دریافت شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۷.
دریایی، تورج (۱۳۸۲). تاریخ و فرهنگ ساسانی. ترجمهٔ مهرداد قدرت دیزجی. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۰۸-۲.
دریایی، تورج (۱۳۹۱). ناگفته های امپراتوری ساسانیان. ترجمهٔ آهنگ حقانی، محمود فاضلی بیرجندی. تهران: کتاب پارسه. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۷۳۳-۵۵-۶.
دریایی، تورج (۱۳۸۴). شاهنشاهی ساسانی. ترجمهٔ مرتضی ثاقب فر. تهران: ققنوس. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۳۶-۸.
دریایی، تورج (۱۳۹۲a). امپراتوری ساسانی. ترجمهٔ خشایار بهاری. تهران: نشر فرزان روز. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۲۱-۳۸۸-۶.
دریایی، تورج (۱۳۹۲b). ساسانیان. ترجمهٔ شهناز اعتمادی. تهران: انتشارات توس. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۵-۷۲۹-۶.
زرین کوب، عبدالحسین؛ زرین کوب، روزبه (۱۳۹۰). تاریخ ایران باستان (تاریخ سیاسی ساسانیان). ۳. تهران: سمت. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۴۴۴-۵.
سلوود، دیوید (۱۳۸۲). «سکه شناسی». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
شهبازی، علیرضا شاپور (۱۳۸۹). تاریخ ساسانیان: ترجمهٔ بخش ساسانیان از کتاب تاریخ طبری و مقایسهٔ آن با تاریخ بلعمی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
شیپمان، کلاوس (۱۳۹۰). مبانی تاریخ ساسانی. ترجمهٔ کیکاووس جهانداری. تهران: فرزان روز. شابک ۹۶۴-۳۲۱-۲۲۸-۹.
نیسنر، جیکوب (۱۳۸۷). «یهودیان در ایران». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت دوم. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
نولدکه، تئودور (۱۳۷۸). تاریخ ایرانیان و عرب ها در زمان ساسانیان. ترجمهٔ عباس زریاب خوئی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فرای، ریچارد (۱۳۸۲). «تاریخ سیاسی ایران در دورهٔ ساسانیان». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
فرای، ریچارد نلسون (۱۳۸۸). تاریخ باستانی ایران. ترجمهٔ مسعود رجب نیا. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۲۹۲-۵.
نتصر، امنون (۱۳۵۱). «شاهان ساسانی در تلمود شاپور اول، شاپور دوم و یزدگرد اول». دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. تهران: دانشگاه تهران. آبان ۱۳۵۱ (۷۸): ۹ تا ۲۴. بایگانی شده از اصلی در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت شده در ۷ مهٔ ۲۰۱۴.
ویدن گرن، گئو (۱۳۸۷a). «کتاب شناسی». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت دوم. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
ویدن گرن، گئو (۱۳۸۷b). «دین زرتشت». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت دوم. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
یارشاطر، احسان (۱۳۸۲a). «پیشگفتار». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
یارشاطر، احسان (۱۳۸۲b). «تاریخ روایی ایران». تاریخ ایران کمبریج. سوم، قسمت اول. ترجمهٔ حسن انوشه. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۰۲۳-۶.
یزدگرد یکم مشهور به یزدگرد رام گر و یزدگرد بزه گر (شاهنشاهی از ۳۹۹ تا ۴۲۰ میلادی)، چهاردهمین شاهنشاه ساسانی بود. وی به جای بهرام چهارم یا بهرام کرمانشاه، به سلطنت رسید. منابعی که به وی پرداخته اند را می توان به سه دسته تقسیم نمود. یک گونه آن، منابع اولیهٔ یهودی، مسیحی و زرتشتی است. دسته دیگر تاریخ شفاهی می باشد و دسته سوم، تاریخ نگاری مدرن است. منابع زرتشتی (و تاریخ نگاران اسلامی که از آن ها وام گرفته اند) که از او به پلیدی یاد می کنند، اما در منابع مسیحی و یهودی، از او با احترام یاد می کنند. از سوی دیگر، کمبود منابع در مورد زندگانی و پادشاهی او در روایات شفاهی-ملی، نمایانگر میزان نفرت درباریان است که سعی کرده اند هویت تاریخی او را مخدوش کرده، و فقط به صورت گذرا از او نام ببرند.
در دوران حکومت او، اقلیت های دینی با آرامش و خاطری آسوده به مناسک دینی خود پرداختند و یزدگرد یکم به دلیل تسامح دینی نسبت به غیر زرتشتیان، در میان تاریخ دانان یهودی–مسیحی محبوب و در منابع فارسی–عربی منفور است. یزدگرد، به مسیحیان آزادی مذهبی داد تا بتوانند با این امتیاز، با امپراتوری روم صلح کند. منع آزار مسیحیان، سبب خشم و کینهٔ موبدان و اشراف زادگان ساسانی گشت. چرا که مذهب مسیحیت، رقیب جدی برای مذهب آن ها بود و عقاید مذهبی این دو، با یکدیگر تضادهای آشکارا داشتند.
در منابع زرتشتی، او با یک یهودی ازدواج کرده است. حال آنکه در منبع یهودی (یعنی تلمود)، سخنی از این ازدواج به میان نیامده است. خاورشناسان در مورد این ازدواج، تردید دارند.یزدگرد یکم صلحی پایدار با امپراتوری روم شرقی برقرار کرد و توانست نگاه خود را از مرز غربی به مرز شرقی امپراتوری ساسانی معطوف کند.
wiki: یزدگرد یکم